Bài, ảnh: B.KIÊN

Tại hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 2 năm thực hiện Nghị định số 105/2020/NÐ-CP của Chính phủ quy định chính sách phát triển giáo dục mầm non (Nghị định số 105) do Bộ Giáo dục và Ðào tạo (GD&ÐT) vừa tổ chức, việc tìm giải pháp phát triển bậc học mầm non tiếp tục được lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, những người làm công tác giáo dục... tập trung luận bàn.

Giáo viên Trường MN Tuổi Hồng (huyện Thới Lai) trang trí phòng lớp học đón học sinh năm học 2022-2023. 

Vẫn còn nỗi lo

Sau 2 năm triển khai thực hiện Nghị định số 105, mạng lưới trường lớp GDMN được tăng cường, các cơ sở được hỗ trợ để nâng cao chất lượng nuôi dưỡng và chăm sóc giáo dục trẻ, giáo viên ngoài công lập ở các địa bàn có khu công nghiệp được hỗ trợ. Ðến cuối năm học 2021-2022, cả nước có 30.786 cơ sở GDMN; có 995.821 lượt trẻ em mẫu giáo được hỗ trợ ăn trưa, với kinh phí hơn 1.170 tỉ đồng; hơn 28.800 giáo viên được hưởng chính sách đối với giáo viên MN dạy lớp ghép, tăng cường tiếng Việt cho trẻ em người dân tộc thiểu số, với tổng kinh phí đã thực hiện gần 561 tỉ đồng.

Tại TP Cần Thơ, năm học 2021-2022 có 171 trường MN, mẫu giáo và 96 nhóm trẻ, lớp mẫu giáo độc lập, lớp MN độc lập tư thục (trong đó có 13 cơ sở độc lập tư thục ở địa bàn có khu công nghiệp). Các quận, huyện của thành phố luôn quan tâm bố trí quỹ đất, đầu tư và phát triển mạng lưới trường lớp theo hướng hiện đại, đạt chuẩn, đảm bảo tỷ lệ 1 phòng học/nhóm, lớp. Trong năm 2022, khánh thành và đưa vào sử dụng Trường Mầm non Hoa Sen (quận Bình Thủy) với kinh phí 36,2 tỉ đồng. Trong năm học vừa qua, thành phố có 317 trẻ mẫu giáo thuộc đối tượng chính sách được hỗ trợ ăn trưa từ 5-6 tháng, với tổng kinh phí trên 272,3 triệu đồng; trẻ thuộc nhóm được hỗ trợ ăn trưa từ 3-4 tháng (tùy địa phương) với tổng kinh phí trên 197 triệu đồng...

Tuy nhiên, việc thực hiện Nghị định 105 ở một số địa phương vẫn còn khó khăn; nhất là việc đầu tư phát triển mạng lưới trường lớp, giáo viên MN còn hạn chế. Ðơn cử tại TP Cần Thơ, cơ sở vật chất của một số cơ sở giáo dục tư thục hiện đã xuống cấp, chưa đáp ứng được các yêu cầu quy định mới của GDMN nên phần nào ảnh hưởng đến chất lượng. Ðội ngũ giáo viên tại các cơ sở GDMN tư thục không ổn định, đặc biệt là 2 năm dịch bệnh COVID-19 gây khó khăn trong công tác bồi dưỡng các chuyên đề đáp ứng kịp thời việc chăm sóc, giáo dục trẻ trong tình hình hiện nay.

Ông Nguyễn Văn Phong, Phó Giám đốc Sở GD&ÐT tỉnh Bình Dương, nêu một khó khăn khi điều kiện được hưởng chính sách đối với giáo viên MN đang làm việc tại cơ sở GDMN tư thục được quy định rõ “Trực tiếp chăm sóc, giáo dục trẻ tại nhóm trẻ/lớp mẫu giáo có từ 30% trẻ em là con công nhân, người lao động làm việc tại khu công nghiệp”. Tuy nhiên trên thực tế, đa số trẻ là con công nhân, người lao động nhưng thường có cả lao động tự do nên xác nhận con công nhân lao động tại khu công nghiệp thường chưa đủ tỷ lệ 30%; nên nhiều giáo viên rất vất vả nhưng không được hưởng chính sách. Ông Nguyễn Văn Phong nói thêm: “Nghị quyết của tỉnh đã mở rộng đối tượng cho con em công nhân làm việc tại các cụm công nghiệp nhưng vẫn chưa đáp ứng hết cho đối tượng khó khăn. Nhiều trẻ là con công nhân nhập cư, thường xuyên thay đổi nơi ở, nơi làm việc, khó khăn cho công tác kiểm soát, cập nhật hồ sơ, theo dõi cấp phát kinh phí hỗ trợ”.

Lãnh đạo Sở GD&ÐT tỉnh Lào Cai nêu: Theo Nghị định 105, việc thực hiện chính sách hỗ trợ giáo viên MN dạy lớp ghép, tăng cường tiếng Việt cho trẻ em người dân tộc thiểu số, chỉ tập trung cho giáo viên dạy điểm trường lẻ, thôn bản đặc biệt khó khăn; trong khi giáo viên dạy ở trường chính không được hưởng chế độ này. Trong khi đó, ở cấp tiểu học, chế độ dạy lớp ghép của giáo viên tại Quyết định số 15/2010/QÐ-TTg quy định tất cả giáo viên tiểu học dạy lớp ghép đều được hưởng chế độ. Từ đó chưa đảm bảo công bằng trong các cấp học. Bà Dương Bích Nguyệt, Giám đốc Sở GD&ÐT tỉnh Lào Cai, cho biết tỷ lệ giáo viên/nhóm, lớp của tỉnh là 1,84. Bình quân mỗi giáo viên MN làm việc 9-10 giờ/ngày từ sáng đến chiều, bao gồm cả thời gian nghỉ trưa (khoảng 2 giờ/ngày), kinh phí chi trả dạy thêm giờ rất khó khăn. “Việc sắp xếp, tuyển dụng giáo viên MN đối với vùng khó khăn hoặc hợp đồng lao động đối với khu vực thành phố, thị xã, thị trấn còn khó, do chỉ tiêu giao biên chế viên chức trong toàn ngành của tỉnh hằng năm chưa đáp ứng được số giáo viên thiếu và thiếu nguồn tuyển giáo viên đạt chuẩn trình độ chuyên môn theo Luật Giáo dục 2019”, bà Dương Bích Nguyệt nói.

Chung tay chăm lo GDMN

Tại hội nghị trên, đại biểu đại diện các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cho rằng GDMN vẫn cần nhiều giải pháp căn cơ để phát triển bền vững. Trong đó tập trung đầu tư nguồn lực cho cơ sở vật chất, đội ngũ nhà giáo.

Ông Nguyễn Văn Phong đề xuất: Nhà nước tiếp tục nghiên cứu cải tiến chế độ làm việc, chính sách tiền lương cho đội ngũ GDMN nhằm thu hút, khuyến khích học sinh vào trường Sư phạm Mầm non và thu hút nhân lực. Tiếp tục có các chính sách ưu đãi nhằm khuyến khích các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đầu tư vào lĩnh vực GDMN tại các khu công nghiệp theo hướng hiện đại, đạt chuẩn, đáp ứng nhu cầu gửi con của người lao động. Các bộ, ngành phân bổ ngân sách cho ngành GD&ÐT, trong đó có GDMN, theo số lượng trẻ huy động thực tế, không phân biệt trẻ công lập hay tư thục nhằm tạo điều kiện thuận lợi để các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp tục hỗ trợ giải quyết vấn đề trường lớp mầm non tư thục.

Bà Dương Bích Nguyệt kiến nghị Chính phủ, các Bộ, ngành liên quan có chính sách hỗ trợ hoặc trợ cấp theo giai đoạn đối với đội ngũ nhà giáo bị ảnh hưởng trực tiếp theo Quyết định số 861 của Thủ tướng để hạn chế việc giáo viên xin thôi việc và chuyển khỏi ngành. Ðồng thời, tăng mức hỗ trợ tiền ăn trưa cho trẻ từ 160.000 đồng lên 220.000 đồng/1 tháng để nâng cao chất lượng bữa ăn, đảm bảo dinh dưỡng, sức khỏe cho trẻ. Tăng chế độ cho giáo viên dạy lớp ghép và tăng cường Tiếng Việt.

Ngành Giáo dục TP Cần Thơ, TP Ðà Nẵng, TP Hồ Chí Minh… cũng đề xuất với Bộ GD&ÐT trình Chính phủ mở rộng đối tượng chính sách được hỗ trợ ăn trưa cho trẻ nhà trẻ; kiến nghị Chính phủ điều chỉnh Ðiều 10 Nghị định 105 về đối tượng đối với giáo viên MN làm việc tại cơ sở GDMN thuộc loại hình dân lập, tư thục, mở rộng địa bàn có khu công nghiệp thuộc địa bàn cấp tỉnh, thành phố…

Bà Ngô Thị Minh, Thứ trưởng Bộ GD&ÐT, cho rằng để phát triển bền vững GDMN, phải có sự quyết liệt của các ngành, các cấp, địa phương. Các địa phương cần thực hiện nghiêm túc các chính sách hỗ trợ đối với trẻ em và giáo viên MN và các chính sách hỗ trợ GDMN ở khu vực có khu công nghiệp theo quy định; quan tâm quy hoạch quỹ đất xây dựng cơ sở GDMN trong kế hoạch sử dụng đất của địa phương; có chính sách phù hợp đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục; tăng cường quản lý và có chính sách khuyến khích, hỗ trợ các cơ sở GDMN ngoài công lập; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, bảo đảm môi trường chăm sóc, giáo dục trẻ lành mạnh, thân thiện và an toàn.