Ngày 6-8, Nhà Trắng thông báo Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể sẽ gặp người đồng cấp Nga Vladimir Putin sớm nhất trong tuần tới, giữa lúc Washington vẫn giữ kế hoạch áp đặt các lệnh trừng phạt thứ cấp nhằm gây sức ép buộc Mát-xcơ-va chấm dứt cuộc xung đột tại Ukraine.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump từng gặp ông Putin 5 lần. Ảnh: Reuters
 

“Có cơ hội tốt để cuộc gặp sớm diễn ra”, Tổng thống Trump nói về cuộc gặp tiềm năng với nhà lãnh đạo Nga. Tuy nhiên, địa điểm tổ chức sự kiện này vẫn chưa được ấn định. Trong khi đó, phát ngôn viên Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết ông Putin đã bày tỏ mong muốn tiến hành cuộc gặp và Tổng thống Trump “sẵn sàng gặp cả nhà lãnh đạo Nga và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky”.

Nếu diễn ra, đây sẽ là cuộc hội đàm trực tiếp đầu tiên giữa ông Trump và ông Putin kể từ khi tỉ phú New York trở lại Nhà Trắng hồi tháng 1. Tổng thống Trump từng đặt mục tiêu chấm dứt cuộc xung đột Ukraine là ưu tiên. Kể từ đầu năm, ông đã vài lần điện đàm với Tổng thống Putin và gặp ông Zelensky vào tháng 2 và tháng 4.

Cuộc họp thượng đỉnh Mỹ - Nga sắp tới sẽ là cột mốc quan trọng trong chiến sự kéo dài 3 năm ở Ukraine, mặc dù không có gì đảm bảo rằng sự kiện này sẽ dẫn đến việc chấm dứt giao tranh bởi Mát-xcơ-va và Kiev vẫn còn khác biệt rất lớn về các yêu sách. Ông Zelensky từng sẵn sàng gặp mặt trực tiếp Tổng thống Putin để kết thúc xung đột, nhưng Nga nhiều lần bác bỏ ý tưởng này.

Thông tin về hội nghị trên xuất hiện vài giờ sau khi Ðặc phái viên của ông Trump là Steve Witkoff gặp Tổng thống Putin tại Mát-xcơ-va, đánh dấu cuộc hội đàm thứ 5 giữa hai người trong năm nay. Tổng thống Trump mô tả đó là cuộc gặp “rất hiệu quả” và “đã đạt được tiến triển lớn”. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận rằng sẽ không có lệnh ngừng bắn nào vào ngày 8-8, thời hạn chót mà chủ nhân Nhà Trắng đặt ra cho Nga để đạt được một thỏa thuận hòa bình với Ukraine hoặc sẽ phải đối mặt với các biện pháp trừng phạt kinh tế nặng. Các biện pháp này bao gồm cả thuế thứ cấp đối với các quốc gia vẫn tiếp tục mua dầu của Nga.

Ngoài ra, Tổng thống Trump sẽ phải đối mặt với một thách thức khác. Ông sẽ cần phải gạt bỏ những lo ngại rằng chủ nhân Ðiện Kremlin sẽ sử dụng cuộc gặp để tránh mối đe dọa trừng phạt đối với các khách hàng năng lượng chủ chốt của Nga và kéo dài tiến trình hòa đàm.

Ngày 6-8, ông Trump đã tung đòn tấn công đầu tiên trong chiến dịch gây sức ép mới nhằm vào Nga. Theo đó, ông tuyên bố sẽ áp thuế bổ sung 25% với hàng hóa Ấn Ðộ, một đối tác năng lượng quan trọng của Nga, nâng tổng mức thuế lên 50%. Mức thuế bổ sung này sẽ có hiệu lực sau 21 ngày.

Một cố vấn của ông Trump cảnh báo sẽ có thêm nhiều quốc gia phải đối mặt với các lệnh trừng phạt liên quan đến Nga vào ngày 8-8. Nhà lãnh đạo Mỹ đã để ngỏ khả năng áp đặt thêm thuế với Trung Quốc, tương tự mức thuế bổ sung của Ấn Ðộ, nhằm siết dòng thương mại liên quan đến dầu mỏ Nga. Ngành năng lượng vốn là nguồn thu nhập chính của nền kinh tế Nga.

Nga và Ukraine vẫn còn bất đồng quan điểm về cuộc chiến, chưa đạt tiến triển rõ rệt sau nhiều cuộc gặp giữa hai bên trong những tháng gần đây. Trong các tuyên bố công khai, Nga đã tìm cách tách vấn đề Ukraine khỏi việc xây dựng mối quan hệ kinh tế chặt chẽ hơn với Mỹ.

Ông Trump đã ám chỉ rằng bất kỳ thỏa thuận nào với Nga đều phải tùy thuộc vào việc chấm dứt chiến tranh, nhưng Ðiện Kremlin tỏ ra lạc quan về triển vọng cải thiện quan hệ. Quan hệ song phương đã suy yếu sau khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào năm 2022 và tiếp tục lao dốc dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden, người đã tìm cách cô lập Mát-xcơ-va. Hôm 6-8, phát ngôn viên Ðiện Kremlin Dmitry Peskov cho biết sẽ mất nhiều thời gian để đưa quan hệ song phương trở lại quỹ đạo bình thường.

Chưa có tổng thống Mỹ nào gặp ông Putin kể từ khi xung đột Ukraine bùng phát. Lần gần nhất Tổng thống Putin gặp ông Zelensky là vào tháng 12-2019.

HẠNH NGUYÊN (Theo Reuters, WSJ)