Thu hoạch và sơ chế hành tím ở thị xã Vĩnh Châu.

Sau bao phen thăng trầm, nghề trồng hành tím ở thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng sắp có cơ hội "xuất ngoại" xa hơn, bởi vừa qua, nơi đây lần đầu tiên thí điểm thành công và được cấp chứng nhận mô hình sản xuất hành tím theo tiêu chuẩn GlobalGap.

Đây là một trong những tiêu chuẩn về thực hành nông nghiệp tốt toàn cầu, được nông dân nhiều nước phát triển trên thế giới áp dụng trong lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi cũng như muốn hàng hóa xuất ngoại được đông đảo người tiêu dùng yên tâm đón nhận vì không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và thực hiện nghiêm một số điều kiện về an toàn vệ sinh thực phẩm hàng hóa…

Từ bỏ kiểu trồng hành truyền thống

Nghề trồng hành tím được duy trì trong cộng đồng người Hoa, người Khmer ở Vĩnh Châu hàng chục năm qua. Từ việc trồng nhỏ lẻ phục vụ nhu cầu tiêu dùng gia đình, nghề trồng hành tím nơi đây dần phát triển. Đến nay, Vĩnh Châu phát triển trên 5.000ha hành tím và là một trong những địa phương có diện tích trồng hành lớn nhất vùng ĐBSCL. Để nâng cao năng suất, chất lượng hành tím, thời gian qua, ngành chức năng thị xã Vĩnh Châu không ngừng tập huấn, chuyển giao kỹ thuật trồng hành cho nhân dân trên địa bàn, giúp bà con dần thay đổi tập quán trồng hành truyền thống.

Ông Dương Khươl, người dân tộc Khmer trồng hành ở xã Vĩnh Hải, cho biết: "Thay đổi tập quán sản xuất có từ lâu đời là việc làm không phải dễ. Song, do áp lực cung cầu thị trường và đòi hỏi khắt khe của người tiêu dùng, nếu mình không đáp ứng được thì sẽ bị người tiêu dùng tẩy chay hoặc hạn chế sử dụng mà tìm mua những loại hành tím nơi khác đáp ứng được yêu cầu".

Cùng quan điểm ấy, anh Thạch Huỳnh Ni, ấp Sở Tại, xã Vĩnh Phước, nói: "Nhờ cán bộ chỉ dẫn mà giờ đây tôi áp dụng quy trình trồng hành mới, cách bảo quản không dùng hóa chất độc đến sức khỏe mà vẫn hiệu quả, có giá cao mà lại dễ bán. Chứ ngày trước trồng hành theo lối cũ phải xài hóa chất vì không biết chất gì để thay thế".

Ông Nguyễn Chí Công - Phó Chủ tịch UBND thị xã Vĩnh Châu, khẳng định: "Giá trị mang lại từ cây hành tím rất lớn, được xếp vào mặt hàng nông sản chủ lực của thị xã, chỉ sau con tôm sú. Xác định rõ tầm quan trọng ấy nên thời gian qua luôn tìm cách giúp nhà nông trồng hành ổn định được diện tích, năng suất, chất lượng để tăng tính cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài nước. Đến cuối năm 2008, huyện Vĩnh Châu (nay là thị xã) đã giúp nông dân thực hiện được điều đó".

Kỳ vọng mùa vụ mới

Sản xuất hành tím theo tiêu chuẩn GlobalGAP nhằm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo vệ sức khỏe, quyền lợi người tiêu dùng... tạo ra môi trường canh tác bền vững, đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế. Khi sản xuất theo tiêu chuẩn GlobalGAP, hành tím Vĩnh Châu nói riêng và tỉnh Sóc Trăng nói chung sẽ được quảng bá thương hiệu thông qua trang web của tổ chức cấp chứng nhận, có điều kiện gia nhập thị trường thế giới, từ đó ổn định sản xuất và nâng cao giá trị - Thạc sĩ Đặng Thị Cúc, Trưởng phòng Kỹ thuật Chi cục BVTV Sóc Trăng, cho biết.

Kể từ ngày hành tím Vĩnh Châu cải thiện được chất lượng và độ an toàn vệ sinh thực phẩm, doanh nghiệp từ TP Hồ Chí Minh, Lâm Đồng... bắt đầu tìm về Vĩnh Châu để đặt trạm thu mua, sơ chế, xuất hành đi các nước, như: Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Philippines, Ấn Độ... Song, để tạo được đầu ra ổn định, lâu dài, đáp ứng được điều kiện khắt khe của nước nhập khẩu về tiêu chuẩn dư lượng hóa chất bảo quản,… lãnh đạo thị xã Vĩnh Châu mạnh dạn đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa tập thể "Hành tím Vĩnh Châu". Đến cuối năm 2009 (sau 20 tháng đăng ký), Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ (KHCN) đã công bố Quyết định số 27199/QĐ-SHTT về việc chứng nhận đăng ký nhãn hiệu hành tím Vĩnh Châu cho Câu lạc bộ Hành tím Vĩnh Châu (nay là HTX Hành tím Vĩnh Châu), thuộc ấp Cà Lăng A Biển (xã Vĩnh Châu). HTX này có 29 thành viên, chủ yếu là người Khmer và người Hoa, canh tác hành tím trên tổng diện tích hơn 34ha, mỗi năm sản xuất từ 700 - 800 tấn hành thương phẩm.

May mắn cho HTX Hành tím Vĩnh Châu khi vụ hành 2011, HTX này được sự hỗ trợ từ Chi cục Bảo vệ thực vật và Sở KHCN tỉnh Sóc Trăng thực hiện mô hình sản xuất hành tím theo tiêu chuẩn GlobalGAP. Sau hơn một thời gian triển khai, ngày 26-4-2012, xã viên nơi đây đã được cấp chứng nhận đạt tiêu chuẩn GlobalGAP.

Ông Nguyễn Chí Công, Phó Chủ tịch UBND thị xã Vĩnh Châu, cho biết: Thành công bước đầu ấy là cơ hội để hành tím Vĩnh Châu tiến sâu vào những thị trường khó tính, bán được giá cao. Tuy nhiên, để vươn xa hơn, ngoài chuyện chất lượng cần phải đảm bảo số lượng. Muốn vậy, trồng hành theo quy trình GlobalGAP thời gian tới sẽ được mở rộng diện tích, áp dụng đại trà cho đông đảo nông hộ trong vùng. Thị xã đã giao ngành chuyên môn xây dựng kế hoạch mở rộng sản xuất hành theo quy trình GlobalGAP vụ mùa 2012 này.

Diện tích trồng hành tím thương phẩm ở Vĩnh Châu từ 5.000 - 7.000ha/năm, sản lượng có thể lên đến 150.000 tấn chỉ sau hơn 2 tháng gieo trồng. Ước tính của ngành chuyên môn, chỉ cần giá bán khoảng 10.000 đồng/kg, giá trị từ cây hành mang lại tương đương với 50.000ha lúa sản xuất trong một năm. Người trồng hành Vĩnh Châu đang kỳ vọng lớn vào vụ hành mới 2012, bởi còn chưa đầy 1 tháng nữa, vụ hành tím sẽ bắt đầu.

Bài, ảnh: HỮU TÙNG