Nhiều người có tâm lý ngại tầm soát sức khỏe định kỳ, sợ phát hiện ra bệnh thì “buồn lắm” nên kệ, chừng nào bệnh thì hay. Theo Phó Giáo sư - Tiến sĩ - bác sĩ Huỳnh Kim Phượng, nguyên Trưởng khoa Khoa Chăm sóc Sức khỏe theo yêu cầu Bệnh viện (BV) Chợ Rẫy, cố vấn Trung tâm kiểm tra sức khỏe BV Đa khoa Hòa Hảo Medic Cần Thơ, đây là nhận thức sai lầm. Mọi người cần chủ động tầm soát sức khỏe định kỳ, giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường để điều trị kịp thời, hạn chế nguy cơ bệnh diễn tiến nặng, ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe.

Phó Giáo sư – Tiến sĩ – bác sĩ Huỳnh Kim Phượng tư vấn cho khách hàng tầm soát sức khỏe.

Ông bà ta có câu, “phòng bệnh hơn chữa bệnh”, là kinh nghiệm được đúc kết về lợi ích của việc chủ động chăm sóc sức khỏe, phòng chống bệnh tật. Đó cũng là lý do BV Đa khoa Hòa Hảo Medic Cần Thơ thành lập Trung tâm kiểm tra sức khỏe tổng quát chất lượng cao. Theo Phó Giáo sư Huỳnh Kim Phượng, việc tầm soát sức khỏe giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh và những rối loạn âm thầm của cơ thể, từ đó có thể phòng ngừa bệnh tật cũng như những biến chứng có thể xảy ra. Việc điều trị ở giai đoạn sớm mang lại hiệu quả tốt hơn, ít tốn kém chi phí điều trị. Chẳng hạn, đối với ung thư đại trực tràng, ung thư vú… nếu được phát hiện ở giai đoạn rất sớm thì khả năng điều trị khỏi bệnh rất cao, ngược lại nếu phát hiện ở giai đoạn muộn thì hiệu quả điều trị kém và tiên lượng sống ngắn hơn.

Ngoài lợi ích phát hiện bệnh sớm, việc kiểm tra sức khỏe chủ động còn giúp xác định những rối loạn như rối loạn chuyển hóa mỡ diễn tiến âm thầm trong cơ thể. Mặc dù những bất thường này chưa gây bệnh, nhưng nếu không điều chỉnh, thì sớm muộn sẽ dẫn đến các bệnh tim mạch do xơ vữa, tăng huyết áp, đái tháo đường,…Do đó, khi ghi nhận dấu hiệu bất thường thông qua các chỉ số xét nghiệm, bác sĩ sẽ tư vấn cho khách hàng các giải pháp điều chỉnh hữu hiệu gồm thay đổi lối sống như thường xuyên tập thể dục hợp lý, thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh hợp lý, kết hợp với sự hỗ trợ sử dụng thuốc nếu cần.  

Ngày nay, bệnh lý ung thư là nỗi ám ảnh của nhiều người, do tác hại của môi trường sống ô nhiễm, thực phẩm bẩn, lười vận động,… Nhất là những trường hợp có yếu tố gia đình liên quan đến bệnh lý ung thư, rất cần được tầm soát sức khỏe định kỳ để chủ động phòng chống bệnh. Chuyên gia y tế nêu ví dụ, liên quan đến tiền căn ung thư về bệnh đại trực tràng, thì khi người bệnh được phát hiện polyp đại trực tràng nguy cơ hóa ác qua nội soi, thì chỉ định cắt bỏ polyp để phòng ngừa bệnh ung thư là rất cần thiết. Hoặc đối với bệnh viêm dạ dày do vi khuẩn Helicobacter Pylori, nếu phát hiện, người bệnh sẽ được điều trị tiệt trừ vi khuẩn theo phác đồ phối hợp kháng sinh nhằm phòng ngừa bệnh ung thư dạ dày. Còn rất nhiều bệnh lý khác liên quan đến ung thư có thể được tầm soát sớm, điều trị kịp thời.

Theo ghi nhận của các tổ chức y tế, người dân Nhật Bản có tuổi thọ cao nhất thế giới, chính nhờ vào chương trình tầm soát sức khỏe chủ động của quốc gia này. Ở Việt Nam, những năm gần đây, mô hình tầm soát sức khỏe sớm được quan tâm, phát triển nhưng chưa đồng bộ và rộng khắp, chủ yếu tập trung vào bộ phận có điều kiện thu nhập khá trở lên. Chính sách bảo hiểm y tế cũng chưa chi trả cho các dịch vụ tầm soát sức khỏe, đồng thời, chưa có quy định thống nhất về nội dung các gói tầm soát sức khỏe. Thế nên, mỗi đơn vị y tế cung cấp các dịch vụ tầm soát sức khỏe cho người dân dựa vào nguồn lực trang thiết bị hiện có và điều kiện tài chính của khách hàng. Theo Phó Giáo sư Huỳnh Kim Phượng, người dân chủ động tầm soát sức khỏe tổng quát để xác định những bệnh lý cơ bản với tần suất xuất hiện cao cần được cung cấp các dịch vụ cần thiết bao gồm: xét nghiệm máu, nước tiểu, siêu âm, điện tim, chụp X-quang. Ngoài ra, tùy thuộc vào cơ địa và tiền sử căn bệnh của người bệnh và gia đình, khuynh hướng có nguy cơ mắc phải những bệnh lý nào, bác sĩ sẽ tư vấn cho người bệnh những gói dịch vụ phù hợp để thực hiện.

Dựa trên kết quả nghiên cứu trên 3.000 người kiểm tra sức khỏe tại Bệnh viện Chợ Rẫy từ thực tế khám chữa bệnh của Phó giáo sư Huỳnh Kim Phượng, cho thấy, tỷ lệ rối loạn lipid máu hơn 32%, mắc bệnh béo phì chiếm hơn 25%, mắc bệnh tăng huyết áp chiếm tỷ lệ gần 19%, tỷ lệ đái tháo đường gần 6%. Bệnh lý ung thư chiếm tỷ lệ khoảng 1% trong đó ung thư tuyến giáp chiếm tỷ lệ cao nhất, tiếp theo là ung thư gan, ung thư vú,… Qua đó cho thấy, kiểm tra sức khỏe định kỳ mang lại nhiều lợi ích cần thiết, nhất là kịp thời nhận ra những tác nhân từ lối sống gây bệnh, như uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá, chế độ ăn nhiều chất béo, ít vận động… Phó Giáo sư Huỳnh Kim Phượng khuyến cáo, định kỳ từ 6 tháng đến 1 năm, mọi người nên kiểm tra sức khỏe để ghi nhận rối loạn bất thường của cơ thể nếu có.

THU SƯƠNG