Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ vô sinh cao trên thế giới. Theo thống kê của Bộ Y tế, nước ta có hơn 1 triệu cặp vợ chồng gặp phải các vấn đề vô sinh, hiếm muộn. Đặc biệt, độ tuổi vô sinh, hiếm muộn ngày càng trẻ hóa.

Cộng tác viên dân số tuyên truyền chăm sóc sức khỏe sinh sản cho chị em. Ảnh minh họa

Các chuyên gia về hỗ trợ sinh sản cho biết, vô sinh, hiếm muộn có thể hiểu là tình trạng hai vợ chồng giao hợp đều đặn, không sử dụng biện pháp tránh thai nhưng sau 12 tháng chưa có con tự nhiên. Trong trường hợp người vợ trên 35 tuổi, thì sau 6 tháng chưa thụ thai tự nhiên cũng được xem là hiếm muộn.

Thạc sĩ - Bác sĩ Lê Thị Thu Hiền, Trưởng khoa Hỗ trợ sinh sản, Phó Giám đốc Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội, trong chương trình truyền hình trực tuyến về vấn đề vô sinh – hiếm muộn cho biết: Những nguyên nhân gây ra tình trạng hiếm muộn nằm ở cả hai phía. Tỷ lệ nguyên nhân ở hai giới bằng nhau, do nữ 40%, nam 40% và 20% do cả hai, trong đó, có 10% chưa rõ nguyên nhân. Ở nữ, vô sinh do bất thường cấu trúc giải phẫu và chức năng sinh lý của cơ quan sinh sản như tắc vòi trứng, u xơ tử cung, rối loạn phóng noãn, hội chứng buồng trứng đa nang… Với nam giới, bất thường liên quan chủ yếu đến tinh trùng do viêm tinh hoàn, tinh hoàn ẩn, tinh hoàn lạc chỗ. Ðặc biệt, những hệ lụy từ  áp lực do công việc và các mối quan hệ dẫn đến căng thẳng tinh thần; lối sống ít vận động, chế độ ăn chưa cân đối, cũng như quan điểm kết hôn muộn... là những nguyên nhân khiến tỷ lệ vô sinh ngày càng tăng cao. Thói quen sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại để trong túi quần, đặt laptop lên đùi trong quá trình sử dụng… cũng ảnh hưởng đến khả năng có con. 

Trước đây, khi nói đến vô sinh, thường nghĩ nguyên nhân do phụ nữ, nhưng hiện nay, với sự phát triển của lĩnh vực chăm sóc sức khỏe sinh sản cho thấy nguyên nhân vô sinh cũng có thể do người chồng. Mặt khác, nhiều người cho rằng, nam giới khi lớn tuổi vẫn có khả năng có con. Theo các bác sĩ chuyên khoa, từ 40 tuổi trở đi, lượng testosterone ở nam giới giảm dần, kèm theo các dấu hiệu rối loạn cương dương, xuất tinh, vì thế số lượng tinh trùng cũng giảm theo. Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo, cả nam lẫn nữ đều nên có con sớm.

Thạc sĩ - Bác sĩ Lê Thị Thu Hiền cho biết: Hiện có nhiều phương pháp để điều trị vô sinh, hiếm muộn. Thông thường bác sĩ sẽ lựa chọn các phương pháp phù hợp, từ đơn giản đến phức tạp. Nếu các cặp vợ chồng hiếm muộn không rõ nguyên nhân hoặc tinh dịch đồ ít thì có thể lọc rửa tinh trùng và bơm tinh trùng vào tử cung. Phương pháp này chi phí thấp và hiệu quả cao. Nếu biện pháp này thất bại, các bác sĩ sẽ chuyển sang thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm cho cặp vợ chồng. 

Quyết định 588/QÐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt “Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030” trên cơ sở đề nghị của Bộ Y tế, quy định độ tuổi phù hợp để kết hôn và sinh con. Theo đó, khuyến khích nam, nữ kết hôn trước 30 tuổi và phụ nữ sinh con thứ hai trước 35 tuổi. Thành phố Cần Thơ có mức sinh thấp, có tỷ lệ sinh trung bình chỉ 1,66 con/phụ nữ, cách xa mức sinh thay thế chung của cả nước cần đạt là 2,1 con/phụ nữ. Vì thế, việc kết hôn muộn và sinh con muộn không chỉ tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé, còn ảnh hưởng đến chất lượng dân số của đất nước. 

Bài, ảnh: THU SƯƠNG