Tấn công Nam Ossetia là ván cờ lợi bất cập hại của Tổng thống Saakashvili. Ảnh: Reuters

Cuộc xung đột Nga- Gruzia tạm thời lắng dịu sau khi Tổng thống Nga Dmitry Medvedev ngày 12-8 ra lệnh ngừng chiến dịch quân sự ở Gruzia. Những tổn thất trong 5 ngày giao tranh cho thấy Tổng thống Gruzia Mikhail Saakashvili đã sai lầm khi quyết định tấn công nước Cộng hòa đòi ly khai Nam Ossetia. Tuy nhiên, dường như ông Saakashvili vẫn hy vọng, sau sự kiện này, có thể Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) sẽ “đẩy nhanh tiến trình kết nạp Gruzia”, nhằm thực hiện lời hứa “bảo vệ đồng minh chống lại sự xâm lược của Nga”.

Nguyện vọng gia nhập NATO của Gruzia và Ukraina từng không được chấp nhận tại hội nghị thượng đỉnh của khối này ở Bucharest (Roumanie) hồi tháng 4-2008, do sự phản đối của một số nước châu Âu (như Pháp, Đức) vốn không muốn làm căng thẳng thêm mối quan hệ với Nga. Tuy nhiên, tại cuộc họp cấp đại sứ của 26 quốc gia thành viên NATO ở Brussels (Bỉ) ngày 12-8, Tổng thư ký Jaap de Hoop đã bày tỏ sự ủng hộ đối với Gruzia và nhắc lại rằng liên minh quân sự này vẫn bảo lưu quan điểm sẽ cho phép “Gruzia và Ukraina gia nhập NATO vào một ngày nào đó”, đồng thời cho biết vấn đề sẽ được tái xem xét tại hội nghị thượng đỉnh tháng 12-2008.

Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, tình thế của Gruzia hiện nay rất khó để nước này có thể sớm gia nhập NATO. Thất bại của Tổng thống Saakashvili trong chiến dịch quân sự hòng lật đổ ban lãnh đạo ly khai ở Nam Ossetia chắc chắn sẽ làm gia tăng cuộc đấu tranh đòi độc lập không chỉ của Nam Ossetia mà cả Abkhazia. Thực tế là chính quyền Nam Ossetia đã tuyên bố họ không thể sống chung với quốc gia dùng vũ lực chống lại đồng bào mình, và cho biết sẽ thúc đẩy việc xin sáp nhập vào Bắc Ossetia (thuộc Nga) để tự vệ. Còn Abkhazia thì nhân cuộc chiến vừa qua đã giành lại phần lãnh thổ do quân đội chính quyền trung ương kiểm soát. Bên cạnh đó, vấn đề độc lập của Nam Ossetia và Abkhazia còn phụ thuộc vào lập trường của Nga, và đây là con bài để Mát-xcơ-va mặc cả với Gruzia, Mỹ và châu Âu. Mặc dù ủng hộ Nam Ossetia và Abkhazia nhưng Nga chưa bao giờ công nhận nền độc lập của hai khu vực này, nhưng nếu NATO kết nạp Gruzia thì mọi chuyện sẽ khác. Thực ra, vấn đề còn phức tạp hơn nhiều, bởi quan hệ lợi ích giữa Nga-Mỹ, Nga-EU to lớn gấp nhiều lần so với quan hệ lợi ích giữa Mỹ, EU và Gruzia. Thái độ dè dặt của Mỹ và NATO đối với cuộc chiến tại Nam Ossetia vừa qua đã chứng minh điều đó.

Do vậy, cái mất của ông Saakashvili thì đã quá rõ ràng, trong khi cái được thì còn rất mơ hồ. Nói như lãnh tụ Cuba Fidel Castro trong bài viết đăng trên báo chí nước này ngày 12-8 thì “Tổng thống Saakashvili là một người phiêu lưu hiếm thấy trong lịch sử”.

PHÚC NGUYÊN

(Tổng hợp từ AFP, AP, Reuters, Moscow Times)