Nên bỏ hay giữ bộ phận giám định pháp y thuộc Phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh? Đây là vấn đề nhiều đại biểu băn khoăn khi cho ý kiến vào dự án Luật giám định tư pháp, trong buổi họp sáng 21-11.

Vấn đề này được nhiều đại biểu quan tâm đề cập, trong đó đa số ý kiến nghiêng về việc nên giữ bộ phận giám định pháp y thuộc Phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh. Lập luận của nhiều đại biểu cho thấy: thực tiễn hoạt động giám định pháp y của đội ngũ giám định viên pháp y thuộc Công an cấp tỉnh đang phát huy hiệu quả, không có vướng mắc về quản lý nhà nước cũng như tổ chức việc giám định; phục vụ kịp thời cho quá trình tiến hành tố tụng, nhất là đối với các vụ án phức tạp, nghiêm trọng. Những năm qua, lực lượng pháp y trong công an không để xảy ra sai phạm, vướng mắc cho ngành y tế, nếu bỏ sẽ dẫn đến thiếu hụt lực lượng chuyên môn, gây nhiều khó khăn.

Từ thực tế hơn 30 năm tham gia công tác pháp y, hiểu tới “chân tơ kẽ tóc” của công việc đầy gian khổ và vất vả này, đại biểu Đỗ Văn Đương (TP Hồ Chí Minh) băn khoăn: Chúng ta còn chủ trương giải quyết điểm nghẽn trong giám định pháp y bằng việc xã hội hóa, trong lúc đất nước đang cần xã hội chung tay thì không lý gì chúng ta bỏ lực lượng pháp y trong công an tỉnh. Với yêu cầu điều tra, khám phá nhanh chóng, kịp thời của vụ án thì pháp y trong công an nhân dân có điều kiện để đảm bảo hơn. Theo đại biểu, nếu vì lý do tập trung nhân lực, nên tập trung cho lực lượng pháp y công an, Bộ Y tế làm nhiệm vụ chữa bệnh cho nhân dân, hoặc có chăng thì thêm phần giám định y khoa ngoài tư pháp.

Các ý kiến đề nghị nên giữ quy định về tổ chức giám định tư pháp công lập về pháp y như hiện hành, gồm Viện pháp y quốc gia; Trung tâm pháp y tỉnh, thành phố; Viện pháp y quân đội; Trung tâm pháp y thuộc Viện khoa học hình sự của Bộ Công an; Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có giám định viên pháp y; Bệnh viện cấp quân khu có giám định viên pháp y.

Về xã hội hóa hoạt động giám định tư pháp ở mức độ nào? Nhiều đại biểu bày tỏ băn khoăn có nên xã hội hóa hoạt động giám định tư pháp, cho phép các giám định viên tư pháp có đủ điều kiện thành lập Văn phòng giám định tư pháp ở tất cả các lĩnh vực để thực hiện giám định tư pháp theo trưng cầu của cơ quan tiến hành tố tụng và yêu cầu của đương sự trong vụ việc dân sự, vụ án hành chính . Đa số ý kiến cho rằng việc thành lập tổ chức giám định tư pháp ngoài công lập là loại hình dịch vụ mới, cần có lộ trình phù hợp.

Nhiều đại biểu đánh giá thực tế Nhà nước đầu tư cho giám định chưa đáng kể nên hoạt động giám định còn nhiều hạn chế, chưa đạt hiệu quả mong muốn, vì thế số án tồn nhiều, xử lý kéo dài, do vậy phải tính đến bài toán xử lý đầu tư tốt hơn. Một số ý kiến cho rằng, nếu tính xã hội hóa cho đương sự trưng cầu giám định là lợi bất cập hại, Nhà nước được lợi bao nhiêu, giảm chi ngân sách bao nhiêu thì chưa biết, nhưng cái có thể nhìn thấy là tình hình lộn xộn, phức tạp trong xã hội chắc chắn sẽ diễn ra. “Cứ hình dung có rất nhiều kết luận giám định khác nhau thì riêng việc xử lý phức tạp giữa các tổ chức đã là rất khó khăn. Ngoài ra, để đương sự chạy tìm kết luận giám định theo ý của mình thì sẽ không khác gì mua bán công lý” - đại biểu Hồ Trọng Ngũ nói.

Còn đại biểu Đặng Công Lý (Bình Định) thì đề nghị chưa nên thành lập tổ chức giám định pháp y ngoài công lập vì không phù hợp với điều kiện thực tế và Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị. Nhu cầu về hoạt động này không nhiều, không thường xuyên, đầu tư lớn, nếu quản lý không chặt sẽ dẫn đến thông đồng, án kéo dài, gây tồn đọng án.

CHU THANH VÂN (TTXVN)