Ngành công nghiệp năng lượng mặt trời của Ấn Độ từ lâu dựa vào Mỹ làm thị trường xuất khẩu chính, với dự kiến 90% lô hàng mô-đun sẽ được chuyển đến người mua nước này trong năm 2025. Tuy nhiên, chính sách thuế quan mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump khiến ngành công nghiệp năng lượng mặt trời của Ấn Độ đối diện với “cơn gió ngược” trước nguồn cung ứng linh kiện tràn ngập từ Trung Quốc. 

Công nhân vệ sinh các tấm pin mặt trời ở bang Haryana, Ấn Độ. Ảnh: Eco Business 

Nằm ở rìa Jaipur, thành phố nổi tiếng với những khu chợ và cung điện đầy màu sắc ở Ấn Độ, một khu phức hợp công nghiệp sầm uất gần đây đã được xây dựng. Đây là một phần trong nỗ lực của Ấn Độ nhằm tranh giành thị phần với Trung Quốc, quốc gia dẫn đầu toàn cầu về năng lượng mặt trời, đồng thời cũng là một phần trong nỗ lực nhằm giúp quốc gia Nam Á này đạt mục tiêu đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng trong nước.

Tại khu vực được chính phủ ưu đãi về thuế nói trên, nhà máy rộng lớn của nhà sản xuất năng lượng mặt trời ReNew sản xuất ra lượng mô-đun đủ để tạo ra 4 gigawatt điện mỗi năm, cung cấp đủ điện cho khoảng 2,5 triệu hộ gia đình Ấn Độ. Cơ sở mới được thành lập 2 năm với gần 1.000 thành viên này là biểu tượng cho đà phát triển của ngành công nghiệp năng lượng mặt trời của Ấn Độ. Nhờ nhà máy này, năng lực sản xuất các linh kiện năng lượng mặt trời quan trọng của Ấn Độ tăng hơn gấp đôi trong năm tài chính 2024-2025.

Hiện Ấn Độ đang triển khai các dự án năng lượng tái tạo với tổng công suất gần 170 gigawatt, chủ yếu là các dự án năng lượng mặt trời, và dự kiến sẽ hoàn thành trong vài năm tới. Dew Delhi còn đặt mục tiêu đầy tham vọng là sản xuất 500 gigawatt năng lượng sạch vào năm 2030.

Neshwin Rodrigues, chuyên gia phân tích tại tổ chức nghiên cứu năng lượng khí hậu Ember dự đoán rằng đến năm 2030 Ấn Độ có thể chỉ cần nhập khẩu polysilicon thô trong khi sẽ sản xuất các thành phần khác của tấm pin mặt trời trong nước.

Song, Ấn Độ vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn trong nỗ lực phát triển ngành công nghiệp năng lượng mặt trời, đặc biệt là trong việc cạnh tranh với Trung Quốc, quốc gia sản xuất hơn 80% tổng số linh kiện năng lượng mặt trời trên thế giới và cung cấp nguyên liệu chính cho các nhà sản xuất năng lượng mặt trời Ấn Độ. Dữ liệu của chính phủ cho thấy Ấn Độ đã nhập khẩu 1,3 tỉ USD pin mặt trời và mô-đun từ Trung Quốc trong quý I-2025. 

Dẫu vậy, nhu cầu năng lượng sạch trong nước đang giúp các nhà sản xuất năng lượng mặt trời của Ấn Độ đối phó với áp lực từ bên ngoài. Giới phân tích năng lượng nhận định, nhu cầu về năng lượng mặt trời trong nước của Ấn Độ có thể sẽ giúp giảm bớt sự gián đoạn do mức thuế quan mà Mỹ áp đặt. Trong năm tài chính gần đây, 1/3 số tấm pin mặt trời do Ấn Độ sản xuất được xuất khẩu sang Mỹ. Mặc dù các nhà sản xuất năng lượng mặt trời Ấn Độ có thể bán với giá cao hơn ở nước ngoài nhưng các mục tiêu năng lượng sạch đầy tham vọng trong nước và nhu cầu nội địa sẽ giúp họ tìm được người mua tại Ấn Độ nếu doanh số bán hàng tại Mỹ chậm lại.

“Đây là một ngành công nghiệp khổng lồ có thể tiêu thụ các mô-đun và tấm pin đang được sản xuất. Chúng tôi không nhất thiết phải phụ thuộc vào xuất khẩu như các quốc gia khác” - Charith Konda, nhà phân tích năng lượng tại Viện Kinh tế Năng lượng và Phân tích Tài chính, cho hay.

Được biết, trước khi Mỹ công bố mức thuế quan 50% đối với Ấn Độ, các nhà nghiên cứu tại viện nghiên cứu IEEFA và JMK Research (Ấn Độ) dự đoán nhu cầu về mô-đun năng lượng mặt trời của nước này trong 2 năm tới có thể vượt quá lượng sản phẩm mà các nhà sản xuất đang bán trong nước. Theo Bộ Năng lượng Tái tạo Ấn Độ, công suất sản xuất mô-đun năng lượng mặt trời của nước này đã tăng hơn gấp đôi, đạt con số 74 gigawatt trong năm tài chính 2024-2025. Sản lượng sản xuất pin mặt trời cũng tăng gấp 3 lần trong cùng kỳ, từ 9 gigawatt lên 25 gigawatt.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)