* TÔN THẤT LANG

Ba tôi mất trong một tai nạn đụng xe khi tôi vừa lên tám, mẹ một mình quyết tâm bám trụ mảnh đất mà ba mẹ chắt chiu gầy dựng, nuôi ba anh em chúng tôi ăn học. Mẹ tôi ngày càng đen đủi, gầy đi, phải “ giật gấu vá vai” để chúng tôi có những bữa ăn đạm bạc và cùng được đến trường.

Ngày anh Hai thi đỗ vào đại học, giọt nước mắt lăn dài trên khuôn mặt rám nắng của mẹ. Nhà nghèo quá, sự học của hai anh còn cả một chiều dài trắc trở. Tôi là con gái út, quyết định làm một việc gì để có tiền giúp mẹ. Tối đó, ngồi bên mẹ tôi nói nhỏ:

- Mẹ à! Dưới chỗ cậu mợ Đức cần người làm, cho con xuống kiếm việc, tiếp mẹ một tay để mấy anh yên tâm học hành.

Mẹ tròn mắt nhìn tôi, rồi ánh mắt dịu đi, từ từ cúi xuống. Tôi nói tiếp:

- Mẹ yên tâm đi, Út Sương của mẹ mười bảy tuổi rồi chứ bộ, vả lại ở với cậu mợ Đức mẹ lo gì.

Mẹ ôm lấy tôi nước mắt ràn rụa không nói nên lời.

* * *

Cậu mợ Đức ở một làng quê ven biển. Cuộc sống nơi đây bình dị, êm ả, ngoài nghề ruộng ra đa số còn sống nghề biển. Với công cụ phương tiện thô sơ nhưng con người vẫn thủy chung lâu bền với biển cả.

Công việc của tôi được giao không mấy nặng nhọc. Sáng làm cá, phơi cá, chiều thu gom, cơm ăn của chủ ngày công hai chục ngàn đồng. Với số tiền khiêm tốn, từng tháng tôi gởi về đỡ đần cho mẹ.

Một năm trôi qua trong thân phận kẻ làm mướn, những lúc nhìn lại cuốn nhật ký, nước mắt tiếc thương tuổi học trò nhỏ xuống. Nhưng rồi nhớ mẹ đang còng lưng gánh gánh chè, chảy máu chân qua các ngỏ ngách, qua con lộ ở Cần Thơ... tìm sự sống cho anh em chúng tôi, tôi không còn nhớ tới cái đầu tóc xác xơ vì gió muối của mình.

Một buổi chiều, tôi bơi xuồng chở lúa đi chà gạo trên dòng kinh. Mưa đầu mùa nước nổi, làn nước đỏ ngầu từ rừng chảy ra biển. Dấu ấn xa xưa cho đến bây giờ cũng thế, nước đỏ từ rừng chảy ra là lúc nước ngọt dành lại ruộng đồng, xua nước mặn trở về cội nguồn biển cả.

Xuồng từ từ lướt nhẹ trên dòng kinh, nhìn những sinh linh bé nhỏ trong mùa cá đẻ đang chống chỏi với dòng chảy. Bỗng chiếc tàu khách từ chợ chạy về, chạy như trâu điên, sóng ập vào xuồng tôi làm chòng chành rồi bị chìm giữa dòng kinh.

Tôi kinh hoàng hét lên cầu cứu. Hai, ba chiếc xuồng bơi qua đường họ khập khựng chưa dứt khoát giúp tôi. Bỗng một người thanh niên vạm vỡ trên bờ kinh lao xuống, sấp mặt bơi xiết về phía tôi, dìu tôi lên bờ kinh cạn. Bằng động tác nhanh nhẹn, anh kéo những bao lúa trôi lềnh bềnh, thu gom xếp gọn lên bờ kinh, quày ra lắc xuồng cho khô nước...

Tôi biết anh Thương từ đó, anh là một người nóng tính mà trái tim thật là đôn hậu. Cũng từ dạo ấy, chúng tôi quen thân nhau, anh có mái tóc bồng bềnh, mắt đen, sáng, nước da màu đồng mang đậm nét ngư dân. Gia đình anh sống nghề ngư phủ làm mướn cho các chủ ghe.

Những ngày anh ra khơi, tôi thì lơ ngơ trên bãi phơi cá. Những lúc anh đi, tôi muốn nói thật nhiều ý tình sâu lắng, hoặc thương lo cho anh. Vậy mà lúc gần anh tôi chẳng nói được gì. Tôi hiểu biển là một phần đời của anh. Anh đã ngồi hằng giờ nhìn con sóng bạc đầu vỗ vào ghềnh đá. Gặp tôi, anh nói say sưa về biển, về hòn. Như hòn Củ Chon nhiều bãi, mùa gió nam thì ở bãi Chệt, bãi Cỏ. Gió bấc ở bãi Ngự, bãi đất Đỏ. Gió chướng ở bãi Mến. Xung quanh hòn Củ Chon còn nhiều hòn như hòn Mấu, ba hòn Nồm, hòn Ông, hòn Tre, hòn Ngang... Những lúc gặp nhau, tôi im lặng nghe anh kể rạch ròi. Anh kể sao thì tôi nghe vậy. Ở bên anh lòng tôi ấm, rộn lên những cảm giác bâng khuâng và thấy mình được che chở. Có lần anh nhìn tôi hỏi:

- Ba em mất bao lâu rồi?

Tôi chợt buồn: - Ba em mất khi em vừa lên tám, do tai nạn đụng xe. Lúc còn sống, tính ba em năng động, gia đình đầm ấm, hạnh phúc. Từ lúc ông mất đi, trách nhiệm mẹ oằn thêm. Thương mẹ em ghê!

Tôi cúi xuống thở dài cùng với tiếng thở dài với anh. Anh nói:

- Gia đình anh cũng chẳng hơn gì em, anh em đông cha và mấy anh em đều là ngư phủ làm mướn cho chủ ghe. Số phận chúng mình như nhau.

Anh nhìn tôi thật âu yếm, tôi cúi mặt, giọt nước mắt từ từ lăn xuống. Anh khe khẽ nắm bàn tay tôi siết chặt. Dưới dòng kinh, nước bắt đầu chảy mạnh, tiếng con bìm bịp kêu mừng con nước lớn.

* * *

Chuỗi ngày tôi và Thương gần gũi, hai đứa đầy ắp kỷ niệm, vừa êm đềm trong gian lao vừa thiết tha trong cơ cực. Tình yêu mật ngọt như vị cá nướng trui và mùi thơm rau húng. Cùng nhau hứa hẹn nên vợ nên chồng, đẹp mặt mẹ cha. Rồi cùng nhau dẫn về Châu Đốc, thăm danh lam thắng cảnh quê chồng...

Một đêm sau mấy ngày Thương đi biển, trời mưa to gió lớn, tôi lo âu sợ sệt. Bỗng thằng Tân con cậu Đức tìm tôi hốt hoảng nói:

- Út Sương ơi! Người ta nói bão đêm qua, vùng kinh Hội mình ghe chìm và nhiều người chết lắm.

Tôi giật bắn người run lên, cuống cuồng chạy thẳng ra ngoài con lộ kinh Xáng. Cảnh hỗn loạn đập vào mắt. Dưới kinh tàu ghe xuôi ngược la lối, trên lộ người chen lấn, xô đẩy vấp ngã giành nhau đi ra cửa biển nghe ngóng tin tức về người thân. Tôi đứng chôn chân tại chỗ, nhìn theo đoàn người hơ hãi kéo nhau đi.

Hơn bốn giờ chiều, chiếc tàu cứu hộ đầu tiên mới ghé vào cửa biển. Mấy chục người được ủ ấm chăm sóc rồi thân nhân lần lượt đưa về nhà.

Trong số đó có hai anh em của Thương, tôi như người chết đi sống lại, chạy như bay tới nhà của anh. Tôi đứng lấp ló ở ngoài nhìn vào. Mẹ và các em của Thương vật vã đấm đầu, bứt tóc lăn lộn và tiếng thì thào của Thương đang nằm trên ván:

- Ba bảo hai con còn trẻ, ráng sống thay ba, nuôi em. Cái phao... cái phao nhỏ quá.

Mọi người khóc ré lên. Tiếng mẹ anh gào lên:

- Ông ơi là ông ơi, mẹ con tui theo ông tới cuối đất cùng trời rồi, cay nghiệt chi mà ông đành đoạn bỏ mẹ con tui, trời ơi (!) mẹ con tui làm sao mà sống đây trời...

Nước mắt tôi đầm đìa, không còn e ấp, ngượng ngập gì nữa, tôi lách người chạy đến bên anh, cầm tay anh tôi khóc ngất:

- Anh Thương... anh Thương!

Thương mở choàng mắt, đôi mắt yếu ớt bỗng lóe sáng lên. Anh siết tay tôi thật chặt như tìm được báu vật suýt nữa đánh rơi trong lòng biển.

Đêm đó anh sốt cao, mê sảng, gia đình đưa anh đi bệnh viện tỉnh chữa trị. Tôi lui tới săn sóc anh trong thời gian nằm bệnh.

Những lúc mê sảng, anh thường la lớn:

- Cha ơi! cha nấn ná chút nữa cha đâu có chết, cha ơi!

Có khi anh lại la:

- Tàu cứu hộ, cha ơi! Tàu cứu hộ, cha ơi!...

Những người xung quanh không ai cầm được nước mắt thương cảm.

Một hôm, vào giữa trưa tôi ngồi bên anh, lấy khăn lau mặt, lau tay cho anh, bỗng anh ngồi bật dậy nhảy xuống đất đứng lên ngồi xuống, hai tay quờ quạng miệng la:

- Cha ơi! Cha đâu rồi, cha ơi! Cha đâu rồi.

Thì ra anh làm động tác lặn hụp tìm cha, tôi cố níu anh lên giường, nhưng anh hất tôi té ngửa. Tôi buồn khổ quá chừng.

Các y bác sĩ tận tâm chữa trị bệnh tình của anh. Nhưng càng ngày anh càng làm tôi hụt hẫng. Nhìn anh, mấy ngón tay run run, khuôn mặt nhăn nhúm, buông những lời vô thức. Nỗi đau làm nước mắt tôi chảy hoài.

Anh đã từ từ xa rời thế giới chúng ta, rời xa tình yêu của tôi.

Trời ơi! Anh đã điên loạn.

* * *

Ngày cúng cơm tập thể lần thứ năm cho những người chết trong cơn bão, các ghe đánh bắt đậu dài hai bên bờ kinh, chủ ghe và ngư phủ khẩn trương dọn dẹp, vén khéo các lễ vật trước giờ làm lễ.

Đám giỗ năm nay được tổ chức chu đáo hơn, diễn ra thật long trọng. Năm năm qua, nhưng nỗi đau đớn, tiếc thương vẫn còn đè nặng lên mỗi gia đình của bà con trong vạn chài có thân nhân chết trong cơn bão.

Trong số những người đến dự đám giỗ, năm nay có Thương, anh đã phục hồi dần trí nhớ. Anh khóc rất nhiều.

Tôi cám ơn trời đất, cám ơn tất cả mọi người, đã đưa anh trở về thế giới chúng ta, trả lại tình yêu của anh mà tôi hằng lo sợ mất đi vĩnh viễn. Bây giờ, tôi không còn khổ sở khi nhìn mặt trời mãi chiếu sáng cho riêng tôi, không còn buồn bã nhìn dòng kinh nước đỏ cuồn cuộn chảy trong đợt mưa đầu mùa của thời con gái.