Thuế là khoản nộp ngân sách nhà nước bắt buộc của tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân theo các quy định của pháp luật về thuế. Không thực hiện đúng nghĩa vụ nộp thuế, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội trốn thuế.

Cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP Cần Thơ thi hành lệnh bắt bị can để tạm giam, khám xét chỗ ở đối với bị can Phan Minh Thuận. Ảnh: Công an TP Cần Thơ

Cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP Cần Thơ đã thi hành lệnh bắt bị can để tạm giam, khám xét chỗ ở đối với bị can Phan Minh Thuận (Thuận Nồi Đất), Giám đốc Công ty TNHH MTV Thuận Kiều 368 (đường Võ Văn Kiệt, phường An Hòa, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ) về tội trốn thuế trên 2,3 tỉ đồng. Theo đó, để có đất xin làm Dự án khu nhà ở Thuận Kiều 368, Thuận đã trực tiếp và nhờ nhiều người khác đứng tên nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của các hộ dân, thỏa thuận mua bán “buông đuôi”, nhưng khi làm hợp đồng chuyển nhượng, nhờ người khác đánh máy hoặc viết tờ khai tính thuế với giá rất thấp so với giá giao dịch trên thực tế để trốn thuế. Giá trị các giao dịch thực tế của Thuận trên 25.000m2 đất là hơn 124 tỉ đồng, nhưng chỉ khai gần 9 tỉ đồng để tính nghĩa vụ nộp thuế. Tiến hành giám định tư pháp xác định Phan Minh Thuận có hành vi trốn thuế trên 2,3 tỉ đồng.

Điều 200, Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định về tội trốn thuế:

- Phạt tiền 100-500 triệu đồng hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm đối với người thực hiện 1 trong các hành vi sau đây để trốn thuế với số tiền từ 100 triệu đồng đến dưới 300 triệu đồng hoặc dưới 100 triệu đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm: không nộp hồ sơ đăng ký thuế, không nộp hồ sơ khai thuế, nộp hồ sơ khai thuế sau 90 ngày kể từ ngày hết hạn nộp hồ sơ khai thuế hoặc hết thời hạn gia hạn nộp hồ sơ khai thuế theo quy định của pháp luật; không ghi chép trong sổ kế toán các khoản thu liên quan đến việc xác định số tiền thuế phải nộp; không xuất hóa đơn khi bán hàng hóa, dịch vụ hoặc ghi giá trị trên hóa đơn bán hàng thấp hơn giá trị thanh toán thực tế của hàng hóa, dịch vụ đã bán; sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp để hạch toán hàng hóa, nguyên liệu đầu vào trong hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế làm giảm số tiền thuế phải nộp hoặc làm tăng số tiền thuế được miễn, số tiền thuế được giảm hoặc tăng số tiền thuế được khấu trừ, số tiền thuế được hoàn; sử dụng chứng từ, tài liệu không hợp pháp khác để xác định sai số tiền thuế phải nộp, số tiền thuế được hoàn...

- Phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 1,5 tỉ đồng hoặc phạt tù từ 1-3 năm đối với phạm tội thuộc 1 trong các trường hợp sau đây: có tổ chức; số tiền trốn thuế từ 300 triệu đồng đến dưới 1 tỉ đồng; lợi dụng chức vụ, quyền hạn; phạm tội 2 lần trở lên; tái phạm nguy hiểm.

- Phạm tội trốn thuế với số tiền 1 tỉ đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 1,5 tỉ đồng đến 4,5 tỉ đồng hoặc phạt tù từ 2-7 năm.

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20-100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1-5 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản...

Trường hợp cá nhân, doanh nghiệp có hành vi trốn thuế nhưng chưa đến mức bị xử lý hình sự thì bị xử phạt hành chính theo quy định tại Nghị định 125/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn. Theo đó, phạt tiền bằng số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế có từ 1 tình tiết giảm nhẹ trở lên khi thực hiện 1 trong các hành vi trốn thuế: không nộp hồ sơ đăng ký thuế; sử dụng hóa đơn không hợp pháp; sử dụng không hợp pháp hóa đơn để khai thuế làm giảm số thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được hoàn, số tiền thuế được miễn, giảm...

Phạt tiền 1,5 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện 1 trong các hành vi trốn thuế nêu trên mà không có tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ. Phạt tiền 2 lần số thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện 1 trong các hành vi trốn thuế mà có 1 tình tiết tăng nặng. Phạt tiền 2,5 lần số thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện 1 trong các hành vi trốn thuế mà có 2 tình tiết tăng nặng. Phạt tiền 3 lần số thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện 1 trong các hành vi trốn thuế mà có 3 tình tiết tăng nặng trở lên.

HOÀNG YẾN