Từ ngày 1-7-2024, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (BVQLNTD) số 19/2023/QH15 được ban hành ngày 20-6-2023 chính thức có hiệu lực thi hành, thay thế cho Luật BVQLNTD ban hành năm 2010. Luật BVQLNTD năm 2023 quy định rõ hơn về quyền, nghĩa vụ đối với người tiêu dùng (NTD); đồng thời, hoàn thiện hơn về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh, của cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức xã hội tham gia BVQLNTD...

Hoạt động kinh doanh tại siêu thị LOTTE Mart Cần Thơ.

Quy định rõ về trách nhiệm và quyền lợi

Một số điểm mới nổi bật của Luật BVQLNTD năm 2023 bổ sung thêm đối tượng áp dụng. Cụ thể, bổ sung nhóm chủ thể là MTTQVN, tổ chức chính trị - xã hội (tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp). Luật cũng quy định về một số chủ thể mới, gồm: Người có ảnh hưởng, NTD dễ bị tổn thương, tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng và tổ chức bán hàng đa cấp và cá nhân tham gia bán hàng đa cấp; bổ sung một số quyền của NTD như quyền được tạo điều kiện lựa chọn môi trường tiêu dùng lành mạnh và bền vững, quyền yêu cầu tổ chức hoặc hỗ trợ thương lượng để giải quyết tranh chấp phát sinh. Cùng với đó, bổ sung một số nghĩa vụ như tuân thủ quy định về kiểm định, bảo vệ môi trường, tiêu dùng bền vững theo quy định của pháp luật; chịu trách nhiệm về việc cung cấp không chính xác hoặc không đầy đủ về thông tin liên quan đến giao dịch giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh theo quy định của pháp luật.

Luật BVQLNTD năm 2023 còn bổ sung khái niệm về tiêu dùng bền vững, quy định các hoạt động thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững và quy định về trách nhiệm của các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND các cấp trong việc thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững. Bổ sung quy định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh đối với đối tượng người tiêu dùng dễ bị tổn thương (người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em, người dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, người bị bệnh hiểm nghèo, thành viên hộ nghèo theo quy định của pháp luật…). Bên cạnh đó, bổ sung một số hành vi bị cấm, trong đó, bao gồm hành vi bị cấm đối với tổ chức, cá nhân bán hàng đa cấp; tổ chức, cá nhân kinh doanh thiết lập, vận hành, cung cấp dịch vụ nền tảng số. Quy định về trách nhiệm bảo đảm an toàn, đo lường, số lượng, khối lượng, chất lượng, công dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ bán, cung cấp cho người tiêu dùng; quy định cụ thể trách nhiệm bảo vệ thông tin của người tiêu dùng; làm rõ thời hạn tính lại bảo hành trong trường hợp đổi mới sản phẩm, hàng hóa; bổ sung quy định về trách nhiệm tiếp nhận và giải quyết phản ánh, yêu cầu, khiếu nại của người tiêu dùng.

Luật bổ sung một số quy định nhằm tăng cường trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh trong các giao dịch đặc thù, đặc biệt là giao dịch thương mại điện tử; quy định về quyền của NTD yêu cầu tổ chức, cá nhân kinh doanh thương lượng hoặc quyền yêu cầu cơ quan quản lý nhà nước về BVQLNTD, tổ chức xã hội tham gia BVQLNTD hỗ trợ thương lượng khi quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm; và hoàn thiện quy định về thủ tục rút gọn áp dụng để giải quyết vụ án dân sự về BVQLNTD. Luật còn mở rộng phạm vi các tổ chức tham gia BVQLNTD, bổ sung sự tham gia của MTTQVN, tổ chức chính trị - xã hội và tổ chức xã hội trong công tác BVQLNTD…

Nỗ lực bảo vệ quyền lợi của NTD

Nhằm thực thi Luật BVQLNTD có hiệu quả và đưa luật vào đời sống, thời gian qua, Bộ Công Thương đã triển khai đồng bộ các hoạt động để đảm bảo mọi người dân đều hiểu và tuân thủ các quy định của luật. Bên cạnh đó, Bộ cũng thực hiện đa dạng các nhiệm vụ, hoạt động để triển khai thi hành luật như tổ chức các hội nghị quán triệt, tập huấn chuyên sâu về Luật BVQLNTD cho các cơ quan, tổ chức từ Trung ương đến địa phương; tuyên truyền, phổ biến sâu rộng bằng đa dạng hình thức cho Luật; xây dựng và triển khai thực hiện các dự án, đề án, chương trình, hoạt động cấp quốc gia về BVQLNTD. Song song đó, Bộ cũng thúc đẩy các địa phương, cơ quan có liên quan ban hành và thực hiện quy chế phối hợp quản lý nhà nước về BVQLNTD; tăng cường công tác thực thi luật; kiểm tra, theo dõi, đôn đốc các cơ quan, tổ chức có liên quan trong thực thi luật; thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật BVQLNTD; nâng cao năng lực thực thi và tăng cường hợp tác quốc tế về BVQLNTD;...

Ông Trần Hữu Linh, Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT, cho biết, trong thời gian tới, lực lượng tiếp tục bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương, Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, chính quyền địa phương. Song song đó, chủ động, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng xây dựng phương án, kế hoạch và tổ chức kiểm tra, kiểm soát thị trường có trọng tâm, trọng điểm, kịp thời phát hiện, xử lý những vấn đề phát sinh nổi cộm trên thị trường. Chủ động phối hợp với các doanh nghiệp, tập đoàn và các tổ chức quốc tế trong công tác phòng chống hàng giả, buôn lậu, gian lận thương mại.

Ông Nguyễn Ngọc Thắng, Giám đốc vận hành chuỗi siêu thị Co.opmart, cho biết: Ngay từ những ngày đầu thành lập, bên cạnh chiến lược xây dựng và phát triển hệ thống, Co.opmart định hướng một hình thức kết nối bền lâu với khách hàng và chương trình khách hàng thân thiết, hiện là chương trình khách hàng thành viên Saigon Co.op, ra đời chỉ sau gần 1 năm ngày khai trương siêu thị Co.opmart đầu tiên. Thông qua chương trình này, khách hàng được Co.opmart chăm sóc tận tụy, chu đáo dưới nhiều hình thức: tặng quà sinh nhật và lễ Tết, mua hàng với giá đặc biệt ưu đãi… Trong quá trình kinh doanh, đơn vị thường xuyên thực hiện khảo sát, đánh giá trực tiếp quy trình sản xuất và các điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm tại các cơ sở sản xuất cung cấp hàng hóa kinh doanh trong hệ thống. Ngay tại trung tâm phân phối, sản phẩm trước khi được đưa vào kinh doanh cũng phải qua bước kiểm tra đầu vào nghiêm ngặt. NTD cũng có thể tiếp cận thông tin về đơn vị một cách dễ dàng thông qua đường dây nóng, website, email, hệ thống nhắn tin SMS và các tờ rơi tại siêu thị…  Co.opmart cũng đã hoàn thiện chính sách đổi trả hàng, giải đáp phản hồi của khách hàng  một cách nhanh nhất. Bên cạnh đó, Saigon Co.op cũng không ngừng đầu tư nâng cao chất lượng phục vụ và đa dạng hóa các dịch vụ tăng thêm nhằm mang lại sự tiện ích cho khách hàng.

Với mục tiêu mang đến đa dạng ưu đãi dành cho khách hàng thành viên, hệ thống siêu thị LOTTE Mart triển khai chương trình Ngày thành viên L-Day song hành cùng các chương trình thành viên như đặc quyền mua hàng giá sốc, giá ưu đãi dành riêng cho thành viên… Theo đó, vào ngày 9 hằng tháng, khi mua sắm tại hệ thống siêu thị trên toàn quốc, khách hàng thành viên được nhân 5 điểm tích lũy (giới hạn tối đa 250.000 điểm tích lũy/thành viên/ngày). Bên cạnh các chương trình diễn ra thường xuyên, siêu thị cũng hay mang đến nhiều sản phẩm có giá đặc biệt chỉ dành riêng cho khách hàng thành viên. Theo đại diện của siêu thị, thông qua các chương trình giảm giá, khuyến mãi hay tặng quà, siêu thị thể hiện sự trân trọng, tri ân của mình đối với những khách hàng thân thiết đã đồng hành, gắn bó lâu dài với thương hiệu, đồng thời thắt chặt hơn nữa mối quan hệ này.