Trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng và sự trỗi dậy mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, không gian mạng đã vượt ra khỏi phạm vi của một công cụ kết nối thông tin đơn thuần để trở thành một không gian sinh hoạt xã hội không thể thiếu. Đồng thời, nó cũng nổi lên như một "mặt trận" tư tưởng đầy cam go và phức tạp, nơi diễn ra sự cạnh tranh quyết liệt giữa các hệ tư tưởng, các giá trị văn hóa, chính trị và xã hội trên phạm vi toàn cầu. Trước tình hình đó, việc xây dựng một thế trận lòng dân vững chắc trên không gian mạng không chỉ là một yêu cầu về mặt kỹ thuật hay một giải pháp quản lý thông thường, mà còn là sự thể hiện cao nhất của bản lĩnh chính trị, sự quyết tâm và tầm nhìn chiến lược của Đảng Cộng sản Việt Nam trong việc kiên định bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, củng cố và nâng cao niềm tin của nhân dân đối với sự nghiệp đổi mới và phát triển đất nước.
Lịch sử đấu tranh cách mạng đầy gian khổ nhưng cũng vô cùng vẻ vang của dân tộc ta đã trải qua biết bao thăng trầm, thử thách. Tuy nhiên, xuyên suốt chiều dài lịch sử ấy luôn sáng lên tinh thần kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, đồng thời thể hiện sự đổi mới và sáng tạo không ngừng trong công tác xây dựng và củng cố sức mạnh lòng dân. Thế trận lòng dân, với sự đồng lòng nhất trí của toàn dân tộc, chính là "pháo đài" kiên cố nhất, là nền tảng vững chắc để bảo vệ sự nghiệp cách mạng và phát huy tối đa sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc. Bước sang kỷ nguyên số, khi không gian mạng trở thành một phần không thể thiếu của đời sống xã hội, việc xây dựng thế trận này trên không gian mạng càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Đây chính là nơi chúng ta phải đối diện trực tiếp với những luận điệu xuyên tạc, những chiến dịch truyền thông sai lệch và mang tính phá hoại do các thế lực thù địch, phản động tiến hành. Những thách thức này đòi hỏi một cách tiếp cận hoàn toàn mới trong công tác xây dựng và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, một cách tiếp cận gắn bó mật thiết với ý nguyện của nhân dân và sự phát triển của xã hội trong bối cảnh mới.
Sự phát triển vượt bậc của công nghệ thông tin và truyền thông đã mang đến những biến đổi sâu sắc trong cách thức con người tiếp nhận và chia sẻ thông tin. Không gian mạng, với sự đa dạng của các nền tảng như mạng xã hội, trang thông tin điện tử, diễn đàn trực tuyến và vô số các ứng dụng số khác, đã trở thành môi trường chủ yếu để lan tỏa các giá trị văn hóa, tư tưởng và thông tin. Tuy nhiên, chính đặc tính lan tỏa rộng lớn, khả năng ẩn danh cao và tính khó kiểm soát đã khiến không gian mạng trở thành một mảnh đất màu mỡ để phát tán các luận điệu sai trái, thông tin độc hại, tin giả, gây ra sự hoang mang trong dư luận, làm lung lay niềm tin của nhân dân, thậm chí gây chia rẽ trong cộng đồng và đe dọa trực tiếp đến nền tảng tư tưởng của Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa mà chúng ta đang xây dựng. Đây chính là nguyên nhân sâu xa khiến cho việc xây dựng thế trận lòng dân trên không gian mạng không còn là một nhiệm vụ mang tính hỗ trợ, mà đã trở thành một trọng tâm chiến lược, một "vũ khí" sắc bén để chúng ta chủ động tấn công, phản bác và đẩy lùi một cách hiệu quả các luận điệu phản động, thù địch.
Việt Nam đang trong tiến trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Những thành tựu to lớn mà công cuộc đổi mới trong gần 40 năm qua đã mang lại không chỉ nâng cao đáng kể đời sống vật chất mà còn làm phong phú đời sống tinh thần của nhân dân, đồng thời củng cố vững chắc vị thế của đất nước trên trường quốc tế. Tuy nhiên, song song với những thành tựu đó, các thế lực thù địch vẫn không ngừng tìm mọi cách lợi dụng không gian mạng để tiến hành các hoạt động phá hoại từ bên trong, xuyên tạc lịch sử hào hùng của dân tộc, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng, và gieo rắc sự hoài nghi, làm suy yếu niềm tin của nhân dân vào chế độ. Các thông tin sai lệch, những luận điệu xuyên tạc được phát tán một cách nhanh chóng, tinh vi và dưới nhiều hình thức đa dạng như tin giả, thông tin độc hại, các chiêu bài "diễn biến hòa bình", tất cả đều nhằm mục đích gây ra sự mất ổn định về chính trị - xã hội. Tình hình này đặt ra một yêu cầu cấp bách và thường trực, đó là việc xây dựng thế trận lòng dân trên không gian mạng phải được coi là một nhiệm vụ trọng yếu, mang tính chiến lược, xuyên suốt và cần được triển khai một cách đồng bộ trong cả hệ thống chính trị và trong toàn xã hội.
Sức mạnh tiềm tàng của thế trận lòng dân trên không gian mạng nằm sâu sắc trong sự đồng thuận về ý thức hệ, niềm tin vững chắc và tinh thần trách nhiệm cao của nhân dân đối với vận mệnh của quốc gia và sự lãnh đạo của Đảng. Đây là một sức mạnh mềm vô cùng to lớn, được hun đúc từ lòng tin không lay chuyển, sự hiểu biết sâu sắc về nền tảng tư tưởng của Đảng và tinh thần trách nhiệm của mỗi công dân khi tham gia vào môi trường mạng. Thế trận này không chỉ đơn thuần biểu hiện qua sự hiện diện của người dân trên không gian mạng, mà còn thể hiện một cách mạnh mẽ qua khả năng tự "miễn dịch" trước những thông tin độc hại, sự chủ động đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái và tinh thần tích cực bảo vệ và lan tỏa những giá trị chân chính. Nó giống như một "pháo đài tinh thần" kiên cố, một minh chứng hùng hồn cho sức mạnh đoàn kết, nội lực và ý chí quật cường của dân tộc trong công cuộc bảo vệ sự thật và lẽ phải.
Để xây dựng và củng cố vững chắc thế trận lòng dân trên không gian mạng, một trong những nhiệm vụ hàng đầu là phải nâng cao năng lực "miễn dịch" thông tin cho người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ vì đây là lực lượng đông đảo nhất và năng động nhất trên không gian mạng. Công tác giáo dục về truyền thông số, phát triển tư duy phản biện và trang bị kỹ năng nhận diện tin giả cần được đẩy mạnh trong hệ thống giáo dục quốc dân và thông qua các chiến dịch truyền thông xã hội rộng rãi. Mỗi người dân khi tham gia vào không gian mạng cần được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng để có thể phân biệt một cách rõ ràng giữa thông tin chính thống và thông tin độc hại, từ đó tự bảo vệ mình khỏi những tác động tiêu cực, đồng thời chủ động tham gia vào việc phản bác các luận điệu sai trái. Những kỹ năng này không chỉ giúp mỗi cá nhân tránh được những thông tin nhiễu loạn mà còn góp phần lan tỏa những năng lượng tích cực trong cộng đồng mạng.
Lực lượng nòng cốt trong công cuộc xây dựng thế trận lòng dân trên không gian mạng không thể thiếu vai trò của đội ngũ cán bộ, đảng viên và mạng lưới cộng tác viên trên các nền tảng mạng xã hội. Những người này cần trở thành trung tâm truyền tải các thông tin chính thống, giữ vai trò định hướng dư luận một cách tích cực trên không gian mạng, đặc biệt là ở các khu vực nông thôn, miền núi và những nơi mà điều kiện tiếp cận công nghệ còn hạn chế. Đồng thời, việc đổi mới nội dung và hình thức truyền thông trên không gian mạng theo hướng ngày càng hấp dẫn, sáng tạo và phù hợp với đặc điểm của môi trường số cũng là một yếu tố quyết định để thu hút sự quan tâm và tạo được sự đồng thuận của người dân. Các sản phẩm truyền thông cần được xây dựng một cách sinh động, đa dạng về hình thức, bao gồm cả video, infographic, livestream… để có thể truyền tải một cách hiệu quả và sâu rộng các chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Bên cạnh đó, việc tăng cường phối hợp liên ngành, tận dụng tối đa các công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu lớn, và các nền tảng mạng xã hội để phát hiện và cảnh báo sớm các chiến dịch truyền thông sai lệch và độc hại, cũng như nhanh chóng xử lý các thông tin vi phạm là vô cùng quan trọng. Các cơ quan quản lý nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý, quản lý chặt chẽ nhưng vẫn đảm bảo không gây cản trở đến quyền tự do ngôn luận lành mạnh của người dân, từ đó xây dựng một môi trường mạng an toàn và văn minh. Việc xây dựng một hệ thống cảnh báo và phản ứng nhanh nhạy, cùng với việc nâng cao năng lực kỹ thuật để xử lý các thông tin xấu độc, là những bước đi quan trọng, góp phần ngăn chặn một cách hiệu quả các hoạt động phá hoại tư tưởng.
Vai trò lãnh đạo toàn diện của Đảng trong việc xây dựng thế trận lòng dân trên không gian mạng là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của nhiệm vụ này. Sự lãnh đạo chủ động, thông qua việc ban hành các nghị quyết, chỉ thị, xác định rõ ràng các nhiệm vụ và lộ trình thực hiện, cũng như tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc thực thi, là vô cùng cần thiết để tạo ra sự thống nhất về ý chí và hành động trong toàn bộ hệ thống chính trị. Các cấp ủy đảng và hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở cần nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của nhiệm vụ này, coi đây là một nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên và liên tục, tuyệt đối không được chủ quan hoặc thỏa mãn với những kết quả đã đạt được. Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, đảm bảo sự đồng bộ giữa các bộ, ngành để quản lý hiệu quả không gian mạng, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp và các tổ chức xã hội.
Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, các cơ quan báo chí, truyền thông và các doanh nghiệp công nghệ cần được huy động tối đa để tham gia vào công cuộc xây dựng và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng. Báo chí và truyền thông có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc định hướng dư luận, lan tỏa các thông tin tích cực, chính thống một cách kịp thời, đồng thời chủ động phản bác các luận điệu sai trái. Bên cạnh đó, mỗi công dân cũng cần nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm trong việc tham gia vào mạng xã hội, trở thành những công dân số tỉnh táo, có trách nhiệm, tích cực chia sẻ thông tin đúng đắn và kiên quyết đấu tranh với tin giả, tin độc hại. Sự đồng lòng và phối hợp hành động của toàn xã hội chính là "bức tường thành" vững chắc để bảo vệ chân lý trên không gian mạng.
Việc xây dựng thế trận lòng dân trên không gian mạng cũng cần được đặt trong mối quan hệ chặt chẽ với các hoạt động xây dựng và chỉnh đốn Đảng, đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí và quan liêu. Sự trong sạch và vững mạnh của Đảng chính là nền tảng tinh thần vững chắc nhất để củng cố niềm tin của nhân dân, tạo ra sức mạnh nội sinh cho thế trận lòng dân. Đồng thời, các hoạt động này phải được thực hiện một cách công khai, minh bạch, tạo ra sự đồng thuận cao trong xã hội, nâng cao vai trò của người dân và báo chí trong việc giám sát cán bộ, đảng viên, không để lại bất kỳ kẽ hở nào cho các luận điệu xuyên tạc lợi dụng để chống phá.
Chính vì vậy, công tác xây dựng thế trận lòng dân trên không gian mạng là một quá trình lâu dài, bền bỉ, đòi hỏi sự kiên trì và không thể nóng vội hay chủ quan tự mãn. Nó đòi hỏi sự sáng tạo và linh hoạt trong quá trình tổ chức thực hiện, sự gắn kết chặt chẽ giữa công tác quản lý nhà nước và sự tự giác, tích cực tham gia của nhân dân. Đây cũng chính là sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp cách mạng vào điều kiện mới của thời đại số.
Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng không chỉ là nhiệm vụ của riêng Đảng hay Nhà nước mà còn là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị và của toàn xã hội. Những giá trị chân lý của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh đã được kiểm nghiệm qua thực tiễn đấu tranh và phát triển của dân tộc. Việc bảo vệ những giá trị đó trên không gian mạng không chỉ góp phần bảo vệ những thành quả cách mạng đã đạt được mà còn tạo ra những điều kiện thuận lợi cho sự phát triển ổn định và bền vững của đất nước. Chỉ khi niềm tin của nhân dân được củng cố và ngày càng mở rộng, ý chí và sức mạnh của toàn dân tộc mới được phát huy một cách tối đa trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trong bối cảnh đó, một trong những thách thức lớn nhất hiện nay chính là hiện tượng "nhiễu loạn thông tin" khi người dân dễ dàng bị cuốn vào dòng chảy thông tin đa chiều, đôi khi mâu thuẫn, không rõ nguồn gốc và thiếu sự kiểm chứng. Tâm lý hoài nghi và mất phương hướng có thể nảy sinh từ đó, dẫn đến sự dao động trong nhận thức chính trị và làm giảm sút niềm tin vào các thể chế. Đây là một nguy cơ hiện hữu có thể làm xói mòn thế trận lòng dân nếu không có sự vào cuộc kịp thời, quyết liệt và linh hoạt từ các cơ quan chức năng và chính bản thân người dân. Việc tạo ra một "miễn dịch cộng đồng thông tin" thông qua các biện pháp giáo dục, truyền thông, pháp luật và xây dựng một không gian mạng lành mạnh đã trở thành một yêu cầu cấp thiết.
Không gian mạng, với tính chất hai mặt vốn có, không chỉ là nơi các thế lực thù địch lợi dụng để tấn công vào hệ tư tưởng của chúng ta mà còn là một phương tiện quan trọng để lan tỏa những thông tin tích cực, chính thống, từ đó nâng cao ý thức công dân. Thực tiễn đã chứng minh rằng, khi người dân được tiếp cận với thông tin đầy đủ, chính xác và kịp thời, họ sẽ hình thành được một niềm tin đúng đắn, củng cố lập trường tư tưởng vững chắc và trở thành những "lá chắn sống" kiên cường trước các luồng thông tin độc hại.
Một điểm then chốt trong việc xây dựng thế trận lòng dân trên không gian mạng chính là việc ứng dụng các công nghệ mới. Chúng ta cần tích cực phát triển các nền tảng truyền thông xã hội của Việt Nam, đảm bảo tính định hướng, an toàn, hấp dẫn và mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Việc đầu tư vào trí tuệ nhân tạo (AI), xử lý ngôn ngữ tự nhiên và các hệ thống phân tích dữ liệu lớn không chỉ phục vụ cho công tác quản lý mà còn giúp chúng ta nắm bắt được tâm lý xã hội, nhận diện sớm các xu hướng lệch chuẩn để có thể kịp thời điều chỉnh các chính sách truyền thông một cách phù hợp.
Đặc biệt, cần có cơ chế khuyến khích sự tham gia chủ động của đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học, văn nghệ sĩ, những người có ảnh hưởng tích cực và lực lượng trí thức trong và ngoài nước vào việc tạo ra những nội dung số có giá trị tư tưởng, văn hóa cao. Họ chính là những "người lính tiên phong" trên mặt trận đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng bằng ngôn ngữ, hình ảnh và lối thể hiện hấp dẫn, gần gũi, dễ dàng tiếp nhận đối với công chúng, đặc biệt là giới trẻ. Những nội dung số mang tính tư tưởng sâu sắc, được trình bày theo một cách hiện đại và sáng tạo, sẽ có sức lan tỏa mạnh mẽ, từ đó góp phần hình thành một hệ sinh thái thông tin tích cực trên không gian mạng.
Song song với việc tích cực xây dựng những nội dung mang tính tích cực, việc kiên quyết đấu tranh và xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật, lợi dụng không gian mạng để xuyên tạc và phá hoại tư tưởng của Đảng là một yêu cầu không thể thiếu. Các cơ quan chức năng cần được trang bị những công cụ và chế tài mạnh mẽ hơn trong việc phát hiện, truy vết và xử lý nghiêm minh những tổ chức, cá nhân phát tán thông tin giả, sai lệch. Đồng thời, cần có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa các biện pháp xử lý kỹ thuật với các giải pháp tuyên truyền, thuyết phục nhằm định hướng dư luận một cách hiệu quả, tránh gây ra sự hoang mang hoặc những phản ứng tiêu cực không mong muốn.
Trong chiến lược bảo vệ nền tảng tư tưởng trên không gian mạng, việc gắn kết chặt chẽ giữa công tác truyền thông và công tác tổ chức cán bộ đóng vai trò then chốt. Cán bộ, đảng viên và đặc biệt là những người đứng đầu các cơ quan, đơn vị phải là những tấm gương mẫu mực trong hành vi ứng xử trên không gian mạng, thể hiện phẩm chất chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng và thái độ chuẩn mực. Họ không chỉ là những người truyền đạt thông tin mà còn là những biểu tượng để nhân dân nhìn vào và đánh giá niềm tin vào Đảng và chế độ. Việc kết hợp chặt chẽ giữa "nói đi đôi với làm" và "nói đúng, nói trúng" trên môi trường mạng sẽ làm tăng tính thuyết phục của thông tin chính thống, từ đó nâng cao hiệu quả của công tác đấu tranh tư tưởng.
Ngoài ra, việc xây dựng thế trận lòng dân còn cần được đặt trong mối quan hệ mật thiết với việc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Văn hóa Việt Nam, với những bản sắc đặc trưng như "nhân nghĩa, thủy chung, yêu nước, đoàn kết", chính là cội rễ tinh thần sâu sắc để tạo nên sức mạnh lòng dân. Việc số hóa các di sản văn hóa, lan tỏa những giá trị lịch sử, truyền thống yêu nước trên không gian mạng không chỉ góp phần giáo dục thế hệ trẻ mà còn củng cố bản lĩnh văn hóa dân tộc trước những trào lưu tư tưởng ngoại lai lệch lạc. Văn hóa không chỉ là nền tảng tinh thần mà còn là một "vũ khí mềm" hiệu quả trong cuộc đấu tranh bảo vệ tư tưởng và lý tưởng cách mạng.
Một điểm rất cần lưu ý là việc bảo vệ nền tảng tư tưởng trên không gian mạng không đồng nghĩa với việc phủ nhận các phản biện xã hội chính đáng. Ngược lại, trong một xã hội dân chủ xã hội chủ nghĩa, những phản biện mang tính xây dựng, những góp ý vì lợi ích chung của cộng đồng cần được khuyến khích và lắng nghe. Điều này không chỉ làm tăng tính minh bạch của bộ máy nhà nước mà còn củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng. Thực tế đã cho thấy, nhiều chủ trương, chính sách quan trọng đã được điều chỉnh và hoàn thiện hơn nhờ những ý kiến phản ánh chính đáng của người dân trên mạng xã hội, đây là minh chứng rõ ràng cho tinh thần cầu thị, đổi mới và lắng nghe của Đảng và Nhà nước ta.
Thế trận lòng dân chỉ có thể thực sự vững chắc khi lòng tin của nhân dân được nuôi dưỡng bằng sự công tâm, minh bạch và hiệu quả của toàn bộ hệ thống chính trị. Những nỗ lực bảo vệ tư tưởng của Đảng trên không gian mạng không thể thay thế cho những hành động cụ thể trong đời sống thực tế: cải thiện đời sống của nhân dân, nâng cao chất lượng các dịch vụ công, đẩy lùi nạn tham nhũng, tạo ra một môi trường xã hội công bằng và dân chủ. Mạng xã hội không thể chỉ là nơi để "đánh bóng" hình ảnh mà phải là nơi phản ánh một cách trung thực những nỗ lực của Đảng và Nhà nước vì lợi ích của nhân dân.
Trong xu thế toàn cầu hóa hiện nay, hầu hết các quốc gia đều nhận thức rõ ràng vai trò sống còn của không gian mạng trong việc bảo vệ an ninh quốc gia và chủ quyền tư tưởng. Tuy nhiên, mỗi quốc gia lại có những đặc thù về lịch sử, văn hóa và chính trị riêng. Việt Nam, với lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, có một truyền thống đoàn kết dân tộc sâu sắc, tinh thần yêu nước nồng nàn và ý thức cộng đồng mạnh mẽ, đó chính là nền tảng vô giá để chúng ta phát huy trong công cuộc đấu tranh tư tưởng trong thời đại mới. Việc xây dựng thế trận lòng dân trên không gian mạng chính là sự kế thừa và phát triển tinh thần "lấy dân làm gốc" trong một phương thức mới, phương thức của công nghệ số và trí tuệ nhân tạo.
Tầm nhìn chiến lược cần đặt ra cho giai đoạn tới là xây dựng một hệ sinh thái tư tưởng tích cực và lành mạnh trên không gian mạng, nơi tiếng nói của Đảng, của nhân dân, của giới trí thức, văn nghệ sĩ và của cả cộng đồng được kết nối và lan tỏa rộng rãi. Một mạng xã hội đúng nghĩa không chỉ là nơi để giao tiếp cá nhân mà còn phải trở thành một diễn đàn công dân thực sự, một diễn đàn để trao đổi ý tưởng, nơi bảo vệ những giá trị chân – thiện – mỹ và bảo vệ lý tưởng cách mạng bằng ngôn ngữ hiện đại, các công cụ công nghệ tiên tiến và một tinh thần trách nhiệm xã hội cao cả.
Để hiện thực hóa tầm nhìn đó, chúng ta cần triển khai một cách đồng bộ các giải pháp ở cả cấp độ vĩ mô lẫn vi mô, trong đó vai trò của từng chủ thể, từ các cơ quan của Đảng và Nhà nước, các tổ chức chính trị – xã hội, cho đến từng người dân đều đóng một vai trò không thể thay thế. Trước hết, đó là công tác định hướng tư tưởng, cung cấp thông tin một cách kịp thời, chính xác và toàn diện. Trong bối cảnh thông tin tràn ngập như hiện nay, người nào chiếm lĩnh được thông tin trước, người đó sẽ có khả năng dẫn dắt dư luận. Do vậy, các cơ quan truyền thông chính thống cần phải chủ động hơn nữa, không chỉ phản ứng nhanh chóng với những thông tin xấu độc mà còn phải tạo ra được một dòng chảy thông tin chủ đạo, tích cực và lôi cuốn, giúp người dân dễ dàng tiếp nhận, dễ dàng chia sẻ, từ đó lan tỏa những giá trị chân thực và nhân văn.
Tiếp theo, cần nâng cao nhận thức và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên khi sử dụng mạng xã hội. Cán bộ, đảng viên không chỉ là những người thực hiện các nghị quyết của Đảng mà còn là những hạt nhân nòng cốt trong công tác tư tưởng trên không gian mạng. Họ cần thể hiện rõ bản lĩnh chính trị, thái độ cầu thị, lối sống mẫu mực và tinh thần trách nhiệm trong từng phát ngôn, chia sẻ và tương tác trên mạng xã hội. Đây cũng là một kênh quan trọng để lan tỏa hình ảnh người cán bộ gần dân, hiểu dân, vì dân. Qua đó tăng cường niềm tin của nhân dân đối với tổ chức Đảng.
Một điểm mấu chốt nữa là phải xây dựng và phát triển đội ngũ "công dân số kiểu mẫu", đặc biệt là trong giới trẻ. Họ là lực lượng nhạy bén, sáng tạo và có sức ảnh hưởng lớn trong cộng đồng mạng. Nếu được định hướng và tạo điều kiện phù hợp, thế hệ trẻ có thể trở thành những "người lan tỏa chân lý", vừa làm chủ công nghệ, vừa làm chủ tư tưởng. Họ không chỉ có khả năng phòng ngừa và phản bác những thông tin sai lệch mà còn chủ động tạo ra những nội dung tích cực, mang đậm bản sắc văn hóa và tinh thần yêu nước, từ đó hình thành một "kháng thể" xã hội vững mạnh trên không gian mạng.
Song song với đó, chính sách pháp luật về quản lý, kiểm soát và xử lý các hành vi vi phạm trên mạng cũng cần được điều chỉnh và hoàn thiện theo hướng kịp thời, chặt chẽ, nhưng đồng thời vẫn phải bảo đảm quyền tự do ngôn luận trong khuôn khổ pháp luật. Mục tiêu không phải là hạn chế tiếng nói của người dân, mà là tạo ra một môi trường mạng lành mạnh, công bằng, nơi những tiếng nói chân thật được bảo vệ và những tiếng nói sai trái bị ngăn chặn. Các biện pháp kỹ thuật và công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo, phân tích hành vi, mạng lưới cảnh báo sớm… cần được đầu tư mạnh mẽ để hỗ trợ hiệu quả công tác giám sát và phản ứng.
Không thể không nhấn mạnh vai trò của văn hóa trong việc bảo vệ tư tưởng của Đảng trên không gian mạng. Một nền văn hóa mạng lành mạnh, nhân văn sẽ là bệ đỡ vững chắc cho thế trận lòng dân. Việc phát triển nội dung số mang tính giáo dục, truyền cảm hứng, có giá trị thẩm mỹ cao và giàu bản sắc dân tộc sẽ giúp người dân, đặc biệt là giới trẻ, thêm tự hào và gắn bó hơn với các giá trị truyền thống, nhờ đó có khả năng "miễn dịch" tốt hơn trước những tác động tiêu cực từ bên ngoài.
Đặc biệt, cần có cơ chế khuyến khích sự tham gia của các nhà khoa học, chuyên gia, văn nghệ sĩ, những người có uy tín và tầm ảnh hưởng trên không gian mạng vào công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Họ có thể sử dụng sức ảnh hưởng của mình để lan tỏa những nội dung tích cực, giáo dục lòng yêu nước và truyền bá những tư tưởng tiến bộ. Khi những giá trị chân chính được truyền tải bởi những người được công chúng tin tưởng, hiệu quả lan tỏa sẽ mạnh mẽ hơn rất nhiều.
Cuối cùng, mọi nỗ lực chỉ có thể đạt được thành công bền vững khi việc xây dựng thế trận lòng dân trên không gian mạng được gắn liền với quá trình không ngừng nâng cao chất lượng đời sống thực của người dân. Khi người dân thực sự được thụ hưởng sự công bằng xã hội, được chăm lo về đời sống vật chất và tinh thần, được tôn trọng quyền làm chủ và thấy rõ hiệu quả quản lý của nhà nước, họ sẽ có niềm tin vững chắc và ý chí đồng hành cùng Đảng trong công cuộc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Không gian mạng là một "mặt trận" mới với nhiều thách thức, nhưng đồng thời cũng mở ra những cơ hội to lớn để Việt Nam khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và tinh thần đoàn kết của dân tộc. Xây dựng thế trận lòng dân trên không gian mạng chính là xây dựng một "pháo đài tinh thần" không thể bị công phá, một biểu tượng sống động của sức mạnh toàn dân tộc trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ, quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị và của mỗi người dân, thể hiện vai trò trung tâm của nhân dân trong sự nghiệp cách mạng. Khi đó, không gian mạng sẽ thực sự trở thành một vùng đất lành, nơi phát huy tinh thần yêu nước, lòng tin và trách nhiệm xã hội; là một vũ khí sắc bén góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, giữ gìn sự ổn định chính trị, xã hội và thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước trong thế kỷ 21.
Trần Tuấn Anh
(Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy phường Tân An, TP Cần Thơ)
Tài liệu tham khảo:
1. Bộ Chính trị (khóa XII) - Nghị quyết số 29-NQ/TW về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng, Hà Nội, ngày 25/7/2018.
2. Bộ Quốc phòng (2019), Quốc phòng Việt Nam 2019 (Sách trắng Quốc phòng Việt Nam), Nxb Chính trị quốc gia sự thật, H. 2019.
3. ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.I, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021
4. Quốc hội khóa XIV: Luật An ninh mạng, Điều 2, ngày 12/6/2018.
5. Nghị định số 98/2015/NĐ-CP ngày 19-10-2015 của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của lực lượng tác chiến không gian mạng.
6. Thiếu tướng, PGS, TS. Cao Anh Dũng, Giám đốc Học viện Quốc tế, Bộ Công an - Bảo vệ an ninh quốc gia trên không gian mạng trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư theo định hướng Đại hội XIII của Đảng, Tạp chí Cộng sản điện tử, ngày 14/01/2022.
