Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 20-3 đã ký sắc lệnh hành pháp nhằm từng bước giải thể Bộ Giáo dục nước này. Đây là một trong những cam kết mà ông đưa ra trong chiến dịch tranh cử.

Ông Trump ký sắc lệnh giải thể Bộ giáo dục Mỹ hôm 20-3 trước một số học sinh và giáo viên được mời vào Nhà Trắng. Ảnh: AP

Tại buổi lễ ký sắc lệnh diễn ra tại phòng cánh Đông của Nhà Trắng, Tổng thống Trump nói rằng đây là bước đi đầu tiên để “loại bỏ” Bộ Giáo dục “một lần và mãi mãi”. “Chúng ta sẽ giải thể Bộ Giáo dục càng nhanh càng tốt”- ông tuyên bố.

Tuy nhiên, để đóng cửa hoàn toàn Bộ Giáo dục, Quốc hội Mỹ cần thông qua một đạo luật. Hiện tại, ông Trump không đủ số phiếu ủng hộ từ cả hai viện để thực hiện điều này. Thay vào đó, sắc lệnh chỉ thị Bộ trưởng Giáo dục Linda McMahon thực hiện “mọi bước cần thiết để tạo điều kiện thuận lợi cho việc đóng cửa Bộ Giáo dục”.

Theo ông chủ Nhà Trắng, sở dĩ ông muốn giải thể Bộ Giáo dục là nhằm trả lại phần lớn quyền kiểm soát giáo dục cho các tiểu bang. Nhà lãnh đạo xứ cờ hoa nhiều lần đổ lỗi cho Bộ Giáo dục vì thành tích giáo dục thấp ở các trường học Mỹ. Ông Trump nhấn mạnh, theo hệ thống giáo dục mới khi không có Bộ Giáo dục, các trường ở Mỹ có thể cạnh tranh với các trường ở các nước châu Âu và Trung Quốc, những quốc gia mà ông cho là đang cạnh tranh với Washington.

Hiện chưa rõ chính xác Bộ Giáo dục Mỹ sẽ bị giải thể như thế nào, nhưng theo Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt, sắc lệnh yêu cầu “giảm thiểu đáng kể chức năng của cơ quan này”. Tuy nhiên, một số “chức năng quan trọng” như cho sinh viên vay và quản lý các khoản trợ cấp cho sinh viên có khả năng vẫn nằm trong phạm vi kiểm soát của cơ quan này. “Khi nói đến các khoản vay sinh viên và chương trình trợ cấp Pell, những khoản này vẫn sẽ do Bộ Giáo dục quản lý nhưng chúng ta không cần phải chi hơn 3.000 tỉ USD trong vài thập kỷ cho một bộ phận rõ ràng thất bại trong mục đích ban đầu là giáo dục sinh viên. Bất kỳ chức năng quan trọng nào của Bộ Giáo dục vẫn sẽ được duy trì nhưng một lần nữa chúng tôi đang muốn giảm đáng kể quy mô và kích thước của họ” - bà Leavitt phát biểu trước báo giới.

Động thái trên của ông Trump vấp phải chỉ trích dữ dội. Các nghị sĩ đảng Dân chủ và những người ủng hộ giáo dục đã nhanh chóng lên án hành động này, xem đó không chỉ là một ví dụ khác về sự lạm quyền của ông Trump mà còn là một nỗ lực gây hại cho học sinh trên khắp cả nước. Lãnh đạo đảng Dân chủ tại Thượng viện Mỹ Chuck Schumer gọi đây là “cuộc giành giật quyền lực tàn bạo” và “một trong những bước đi tàn phá và hủy diệt nhất mà ông Donald Trump từng thực hiện”.

Mỹ thực sự tụt hậu so với các quốc gia khác về điểm chuẩn hóa toàn cầu nhưng không “tệ” như những gì ông Trump đánh giá. Chương trình Đánh giá học sinh quốc tế (PISA) phát hiện rằng học sinh Mỹ xếp hạng trung bình về điểm chuẩn hóa toàn cầu, cao hơn các quốc gia như Mexico, Brazil nhưng thấp hơn so với các nước như Singapore, Nhật Bản và Canada.

Bộ Giáo dục Mỹ hiện giám sát khoảng 100.000 trường công lập và 34.000 trường tư thục trên toàn quốc, cung cấp tài trợ cho các trường có thu nhập thấp và chương trình hỗ trợ khác bao gồm hỗ trợ giáo viên dạy trẻ em có nhu cầu đặc biệt. Hơn 85% nguồn tài trợ cho trường công lập đến từ chính quyền tiểu bang và địa phương. Bộ cũng quản lý khoản vay sinh viên trị giá 1.600 tỉ USD; đảm trách việc quản lý nguồn tài trợ liên bang cho học sinh khuyết tật, nguồn tài trợ theo Đạo luật I cho các trường học thu nhập thấp cũng như các khoản vay sinh viên và chương trình trợ cấp Pell hỗ trợ sinh viên có thu nhập thấp. Ngoài ra, Bộ Giáo dục còn chịu trách nhiệm thu thập thông tin, tập trung vào một số vấn đề giáo dục ở tầm quốc gia và cấm phân biệt, bảo đảm quyền tiếp cận bình đẳng trong giáo dục.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)