Không chỉ khiến cơ thể kém thon gọn, mỡ nội tạng - thường tích tụ trong khoang bụng, bao quanh các cơ quan nội tạng và động mạch - còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, có thể gây ra nhiều bệnh nguy hiểm như đột quỵ, ung thư, tiểu đường tuýp 2... Vậy làm thế nào để bạn có thể nhận biết mình dễ tích mỡ nội tạng?

Thiếu ngủ có thể làm tăng nguy cơ tích mỡ nội tạng.

Theo Sean Marchese - một chuyên gia về nghiên cứu và điều trị ung thư tại trung tâm The Mesothelioma Center (Mỹ), mỡ dưới da chiếm khoảng 90% lượng mỡ cơ thể, nhưng không mấy ai biết bản thân có tích tụ nhiều mỡ nội tạng hay không và nó nguy hiểm tới mức nào. Theo ông, cách dễ hình dung người có nhiều mỡ nội tạng là xem cơ thể họ có hình dáng quả táo hay quả lê. Cụ thể, người có cơ thể hình quả táo thường tích tụ mỡ ở vùng bụng nhiều hơn so với người có cơ thể hình quả lê, thường tích mỡ dưới da, ở hai bên sườn.

Do nằm gần các cơ quan và hệ thống quan trọng của cơ thể, mỡ nội tạng có thể gây ra các vấn đề về trao đổi chất, tiêu hóa và cả thần kinh. Loại mỡ này còn có thể dẫn tới tình trạng bất thường về nồng độ hoóc-môn và cytokine, nên có khả năng gây độc cho hệ tim mạch. Được biết, cytokine là prôtêin được tạo ra khi cơ thể phát sinh phản ứng miễn dịch, nếu quá nhiều cytokine sẽ gây viêm. Mặc dù những thay đổi trong cơ thể mà mỡ nội tạng gây ra là rất lớn nhưng nó lại khó phát hiện. Do đó, nếu cảm thấy có sự thay đổi bất thường về vóc dáng, tâm trạng, sự trao đổi chất và cảm giác thèm ăn (những dấu hiệu thường bị đổ lỗi do lão hóa), hãy nghĩ đến “thủ phạm” có thể là mỡ nội tạng.

Những nguyên nhân gây tích mỡ nội tạng phổ biến

Theo ông Marchese, người ít vận động thể chất dễ tích tụ mỡ nội tạng. Bởi khi tập thể dục, cơ thể sẽ đốt cháy lượng calo đã tiêu thụ để tạo ra năng lượng. Còn nếu không vận động để tiêu hao bớt calo, cơ thể sẽ lưu trữ lượng calo nạp vào dưới dạng mỡ, về lâu dài sẽ tạo ra các hóa chất nguy hiểm dẫn đến bệnh tật. Bên cạnh đó, việc tiêu thụ một số thực phẩm cung cấp nhiều calo - như thức ăn và đồ uống chứa đường - cũng kích hoạt cortisol và các hoóc môn khác thúc đẩy tích tụ mỡ bụng. Hơn nữa, thực phẩm không lành mạnh hoặc chứa nhiều calo còn khiến cơ thể lười hơn và giảm động lực tập thể dục, nên càng làm tăng nguy cơ tích tụ mỡ bụng.

Ngoài chế độ ăn uống, chất lượng giấc ngủ cũng ảnh hưởng đến nguy cơ tích mỡ nội tạng. Đơn cử, một nghiên cứu mới đây của Viện Mayo (Mỹ) cho thấy thiếu ngủ làm tăng nguy cơ “béo bụng”. Trong một thử nghiệm đối chứng trên 12 người không béo phì, được ngẫu nhiên chia thành hai nhóm có chế độ ngủ bình thường và có kiểm soát thời gian ngủ. Tất cả được tự do lựa chọn thực phẩm tiêu thụ. Trong thời gian nghiên cứu, các chuyên gia đo mức năng lượng mà người tham gia nạp vào, lượng năng lượng tiêu hao, cân nặng, cấu tạo cơ thể, tình trạng phân bố mỡ và các chỉ dấu sinh học về sự thèm ăn. Kết quả phân tích cuối cùng cho thấy thiếu ngủ dẫn đến sự gia tăng 9% tổng lượng mỡ bụng và tăng 11% mỡ nội tạng.

Tuy nhiên, cũng có những nguyên nhân gây tích mỡ nội tạng mà chúng ta không thể can thiệp như di truyền. Theo chuyên gia Marchese, bằng chứng khoa học chỉ ra rằng đặc điểm gien có vai trò nhất định trong việc phân bố mỡ trong cơ thể, điều này lý giải tại sao chúng ta có các hình dáng cơ thể khác nhau. Một số nghiên cứu cho thấy ADN quyết định tới 60% đặc điểm phân bố mỡ trong cơ thể.

Những biện pháp giúp phòng ngừa nguy cơ “béo bụng”

Theo các chuyên gia, việc theo đuổi một chế độ ăn lành mạnh kết hợp tập thể dục ít nhất 30 phút/ngày là biện pháp tốt nhất để phòng ngừa nguy cơ tích trữ mỡ nội tạng. Ưu tiên tiêu thụ các thực phẩm có lợi ích ngăn ngừa tích mỡ nội tạng và tăng cường chức năng trao đổi chất như trái bơ và củ cải turnip. Theo một nghiên cứu thực hiện trên 105 người thừa cân hoặc béo phì từ 25-45 tuổi, những người ăn bơ hằng ngày đã giảm được lượng mỡ nội tạng nhiều hơn so với những người có chế độ dinh dưỡng tương tự nhưng không ăn quả này.

Trong khi đó, củ cải turnip là loại rau họ cải, rất giàu folate, vitamin C, E và K, chất xơ hòa tan - những dưỡng chất cần thiết cho nỗ lực giảm mỡ thừa, đặc biệt là mỡ nội tạng. Một nghiên cứu công bố trên Tạp chí y khoa Plos Medicine cũng từng nêu bật tác dụng tiềm năng của các loại rau họ cải trong việc giảm béo. Hơn nữa, loại rau xanh này cũng được biết là có tác dụng thúc đẩy quá trình trao đổi chất, hỗ trợ giảm cân.

Ngoài yếu tố dinh dưỡng và lối sống năng động, bạn cũng cần để mắt tới các yếu tố dễ bị bỏ qua có thể gây tích tụ mỡ nội tạng, bao gồm mắc bệnh trầm cảm. Hãy cố gắng ngủ đủ giấc, vì các nghiên cứu đã chỉ ra rằng ngủ ít hơn 5 tiếng/đêm có thể dẫn đến sự tích trữ đáng kể mỡ nội tạng nguy hiểm.

AN NHIÊN (Theo Eatthis, Express)