Thời gian qua có tình trạng vứt rác thải sinh hoạt gây ô nhiễm môi trường, mất mỹ quan đô thị, nhất là ở khu vực trung tâm TP Cần Thơ. Để hạn chế tình trạng này, các địa phương đã tăng cường tuyên truyền, vận động người dân bỏ rác đúng nơi quy định, trang bị các thùng rác công cộng và tổ chức lại công tác thu gom, vận chuyển, xử lý, tái chế rác thải sinh hoạt. Các biện pháp được thực hiện kịp thời đã góp phần bảo vệ môi trường, xây dựng bộ mặt đô thị ngày càng thêm sạch, đẹp, văn minh…

Vì đô thị xanh, sạch, đẹp

Những ngày cuối tháng 7-2025, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phường Tân An (TP Cần Thơ) phối hợp với các đơn vị như Câu lạc bộ Lá Xanh, Công ty Cổ phần Dịch vụ Bảo vệ Long Hưng Bảo, Chi đoàn Liên hiệp các tổ chức hữu nghị TP Cần Thơ và Trường THPT An Khánh tổ chức Chương trình “Sống trong lành - Đổi rác lấy quà, chung tay bảo vệ môi trường năm 2025”. Hoạt động diễn ra trong không khí sôi động, với đông đảo học sinh, đoàn viên thanh niên, người dân cùng tham gia, đem những túi ni lông đựng đầy vật dụng là đồ nhựa, giấy cũ, phế liệu đến đổi quà. Anh Ngô Thanh Tuấn, Bí thư lâm thời Đoàn phường Tân An, cho biết: “Trong bối cảnh hiện nay, ô nhiễm môi trường đã trở thành một trong những thách thức đe dọa trực tiếp đến sức khỏe con người, suy thoái tài nguyên thiên nhiên và ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển bền vững. Ở TP Cần Thơ nói chung, tại phường Tân An nói riêng, vấn đề rác thải sinh hoạt, đặc biệt là rác thải nhựa đang đặt ra nhiều áp lực lớn, gây ảnh hưởng không nhỏ đến cảnh quan đô thị, hệ thống thoát nước và chất lượng cuộc sống. Nhận thức rõ điều này, tuổi trẻ Đoàn phường Tân An tìm kiếm những giải pháp sáng tạo, thiết thực để góp phần giải quyết vấn đề trên. Trong đó Chương trình Sống trong lành - Đổi rác lấy quà, chung tay bảo vệ môi trường năm 2025 là một trong những hoạt động mà Đoàn phường Tân An triển khai thực hiện…”.

Đoàn viên phường Tân An thu gom phế phẩm, vật dụng qua sử dụng của học sinh đến đổi quà tại Chương trình “Sống trong lành - Đổi rác lấy quà, chung tay bảo vệ môi trường năm 2025”.

Tại sự kiện trên, nhóm đoàn viên, thanh niên phường Tân An tập trung thu đổi các loại rác như sản phẩm qua sử dụng từ nhựa, giấy, tập, truyện, báo, tạp chí (cũ), bìa carton, đặc biệt vỏ hộp sữa kèm ống hút, ống hút ni lông cũng được nhóm khuyến khích người dân thu gom, rửa sạch để đổi những phần quà là nhu yếu phẩm, dụng cụ học tập cho học sinh. Một ký rác thải nhựa, các em học sinh, người dân được quy đổi thành 1 điểm để nhận các phần quà tương ứng. Hoạt động trên có trên 1.800 đoàn viên thanh niên, học sinh và người dân tham gia đổi rác lấy quà với trên 2.500 phần quà được trao tặng. Các phế liệu thu gom được đơn vị tổ chức vận chuyển đến nơi xử lý và tái chế, tái sử dụng. Dịp này, Đoàn phường Tân An cũng nhận được sự hỗ trợ, quan tâm của đơn vị đồng hành trao tặng 2 xe đạp, 2 suất học bổng và 10 phần quà (nhu yếu phẩm, dụng cụ học tập) cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn học tốt, với tổng trị giá 40 triệu đồng.

Theo Đoàn phường Tân An, Chương trình “Sống trong lành - Đổi rác lấy quà, chung tay bảo vệ môi trường năm 2025” là hoạt động nhằm phát huy vai trò xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ tham gia xây dựng mỹ quan đô thị phường Tân An; đồng thời thông qua hoạt động này tạo ấn tượng đẹp và sức lan tỏa rộng rãi về hoạt động bảo vệ môi trường. Từ đó tạo sự đồng tình ủng hộ của các cấp, các ngành và các tầng lớp nhân dân cùng chung tay xây dựng phường Tân An “Văn minh - An toàn - Xanh - Sạch - Đẹp”.

Nhiều giải pháp thiết thực

Để góp phần xây dựng đô thị sạch, đẹp, an toàn, thời gian qua các phường trung tâm TP Cần Thơ tăng cường thực hiện công tác quản lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn. Điển hình như phường Ninh Kiều, Tân An, An Bình, Cái Khế đã phối hợp với đơn vị công ích thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt đến nhà máy xử lý bình quân khoảng 310 tấn/ngày. Các địa phương cũng thống nhất thời gian thu gom rác tại các tuyến đường, tuyến hẻm đảm bảo đúng thời gian; tăng cường xử lý đối với các trường hợp đổ phế thải, rác xây dựng trên các tuyến đường, các khu dân cư không đúng nơi quy định; phối hợp với các đơn vị thu gom hỗ trợ địa phương trong công tác phát hiện, xử phạt nguội qua camera các trường hợp vi phạm về vệ sinh môi trường. UBND các phường trung tâm thành phố cũng yêu cầu cán bộ chuyên trách, đơn vị chức năng thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về trật tự đô thị, trật tự xây dựng và vệ sinh môi trường trên địa bàn, trong đó đặc biệt quan tâm các vấn đề về vệ sinh môi trường, đảm bảo mỹ quan đô thị…

Học sinh nhận quà sau khi đổi rác thải.

Thời gian qua, tại các phường trung tâm TP Cần Thơ cũng được triển khai nhiều công trình, dự án thu gom, xử lý rác thải bảo vệ môi trường, góp phần xây dựng đô thị xanh, sạch, đẹp hơn. Điển hình, Dự án “Thu gom tự động rác nổi trên sông TP Cần Thơ” do Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) TP Cần Thơ phối hợp với Tổ chức Làm sạch biển (TOC) của Hà Lan triển khai thực hiện. Hệ thống thu gom rác nổi này gồm: sà lan có các thiết bị như lưới chắn rác, vớt rác, thùng chứa rác và đặt cố định trên sông Cần Thơ, đoạn thuộc phường Ninh Kiều. Về nguyên lý hoạt động của hệ thống thu gom rác nổi này là nhờ vào sức đẩy của dòng chảy đưa rác men theo lưới chắn và đến băng chuyền, lưu chứa tại các thùng rác. Khi tất cả các thùng chứa rác trên sà lan đã đầy sẽ được tàu kéo đến vị trí tập kết và chuyển rác lên bờ đưa đi xử lý. Dự án “Thí điểm cải thiện việc thu gom rác thải nhựa đại dương bằng bẫy rác và thiết lập hệ thống tái chế địa phương” cũng được triển khai tại phường Ninh Kiều, phường Cái Khế, do Tổ chức Quỹ đảo tái chế CLEAR RIVERS phối hợp triển khai thực hiện. Mục tiêu của Dự án là tìm cách tiếp cận lâu bền và hiệu quả bằng cách thu hồi rác thải trên tuyến rạch Cái Khế bằng hệ thống bẫy rác; tái chế rác thải nhựa. Theo đánh giá của Sở NN&MT TP Cần Thơ, sau một thời gian đi vào hoạt động, các dự án thu gom rác nổi tại một số tuyến sông, kênh rạch trên địa bàn các phường trung tâm đã thu gom được hàng trăm tấn rác thải nhựa trôi nổi, góp phần giữ vệ sinh trên các dòng sông...

Ngoài các dự án trên, Sở NN&MT TP Cần Thơ còn phối hợp với Tổ chức Quỹ đảo tái chế CLEAR RIVERS triển khai thí điểm mô hình “Trường học xanh giảm thiểu rác thải” tại Trường Tiểu học Tô Hiến Thành (phường Ninh Kiều) với mục tiêu nhằm truyền đạt những kiến thức về nguồn gốc rác; phân biệt các loại rác; quy trình phân loại rác, ủ rác, tái chế rác nhựa, lợi ích của việc sử dụng lon nhôm cho giáo viên, phụ huynh học sinh, học sinh; tổ chức các chương trình, hoạt động để học sinh thực hành phân loại rác thải nhựa tại trường. Sau thời gian đưa vào vận hành thí điểm, các dự án, mô hình thu gom, phân loại, xử lý rác thải trên đã thu được nhiều kết quả tích cực; đồng thời, những số liệu về khối lượng rác thải cũng như các loại rác thải nhựa thu thập được từ các dự án này được cung cấp cho cơ quan chức năng thành phố để kịp thời đưa ra các giải pháp quản lý chất thải rắn nói chung, chất thải nhựa trên sông, kênh rạch nói riêng trong thời gian tới, góp phần xây dựng đô thị trung tâm ngày càng sạch, đẹp hơn.

Theo Sở NN&MT TP Cần Thơ, nhằm bảo vệ môi trường, góp phần xây dựng đô thị sạch, đẹp, an toàn, từ nay đến cuối năm 2025, đơn vị tiếp tục phối hợp với địa phương triển khai hoạt động phân loại chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn thành phố bảo đảm phù hợp với các quy định của Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản hướng dẫn của Bộ NN&MT, UBND thành phố. Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, giới thiệu nội dung về quản lý chất thải quy định tại Luật Bảo vệ môi trường 2020 và các nghị định, thông tư... liên quan bảo vệ môi trường đến các cấp, các ngành, cộng đồng dân cư, tổ chức, cá nhân. Tăng cường trao đổi, tham quan, học tập kinh nghiệm trong triển khai công tác quản lý chất thải, chú trọng đến tính khả thi, sự phù hợp khi triển khai áp dụng cùng mô hình xử lý chất thải. Đẩy mạnh việc xây dựng và phổ biến cơ sở dữ liệu và trang thông tin điện tử về chất thải rắn; các tài liệu hướng dẫn kỹ thuật về quản lý, xử lý chất thải rắn; tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước về môi trường trong kiểm soát chặt chẽ các khu xử lý chất thải, bãi chôn lấp chất thải; thanh tra, kiểm tra hoạt động thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn để phòng ngừa cũng như kịp thời phát hiện và xử lý các vi phạm...

Bài, ảnh: HÀ VĂN