Qua nửa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội VIII Công đoàn Cần Thơ (nhiệm kỳ 2008-2013), các cấp công đoàn đã nỗ lực thực hiện tốt vai trò chăm lo đời sống, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho công nhân, viên chức, lao động (gọi tắt là người lao động - NLĐ), góp phần xây dựng đội ngũ công nhân TP Cần Thơ ngày càng lớn mạnh. Nhân dịp kỷ niệm 82 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam (28/7/1929-28/7/2011), đồng chí Nguyễn Trọng Tấn, Ủy viên Ban Chấp hành Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam, Chủ tịch LĐLĐ TP Cần Thơ đã trả lời phỏng vấn của phóng viên Báo Cần Thơ chung quanh vấn đề trên. Mở đầu cuộc phỏng vấn, đồng chí cho biết:

Hơn hai năm qua, số lượng doanh nghiệp và đội ngũ NLĐ trong các doanh nghiệp TP Cần Thơ tiếp tục có bước phát triển, với khoảng 6.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ và khoảng 63.000 NLĐ trong các doanh nghiệp. Số lượng doanh nghiệp và NLĐ phát triển nhanh là điều đáng mừng, khẳng định kinh tế thành phố tiếp tục có bước phát triển nhanh. Tuy nhiên, bên cạnh đó, tình hình doanh nghiệp và NLĐ vẫn còn một số hạn chế như: Trình độ học vấn, tay nghề của NLĐ trong các doanh nghiệp chưa đáp ứng yêu cầu; tình trạng vi phạm pháp luật lao động trong nhiều doanh nghiệp vẫn còn xảy ra; môi trường làm việc ở một số doanh nghiệp chưa đảm bảo theo quy định; thu nhập của NLĐ, nhất là NLĐ trực tiếp sản xuất nhìn chung vẫn còn thấp, chưa đảm bảo cuộc sống; đời sống văn hóa, tinh thần của NLĐ trong các khu công nghiệp chưa được quan tâm... Thực trạng này đòi hỏi tổ chức công đoàn cần phát huy hơn nữa vai trò, chức năng, nhiệm vụ của mình để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho NLĐ.

* Như đồng chí đã nhấn mạnh, việc xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh đóng vai trò quyết định trong việc chăm lo đời sống, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng cho NLĐ. Vậy, công tác này được Ban Thường vụ LĐLĐ thành phố quan tâm ra sao, thưa đồng chí?

- Xác định công tác xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh là một trong những khâu quan trọng, thời gian qua, Ban Thường vụ LĐLĐ thành phố tập trung chỉ đạo các công đoàn trực thuộc tiến hành rà soát, kịp thời hướng dẫn các công đoàn cơ sở (CĐCS) hiện có nâng cao chất lượng hoạt động, đồng thời chỉ đạo đẩy mạnh việc thành lập CĐCS trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước. Hàng năm, Ban Thường vụ LĐLĐ thành phố đề ra kế hoạch, giao chỉ tiêu cho LĐLĐ các quận (huyện), công đoàn ngành, Công đoàn các Khu Chế xuất và Công nghiệp vận động các chủ doanh nghiệp trên địa bàn thành lập CĐCS. Nửa nhiệm kỳ qua, thành phố thành lập được 186 CĐCS và nghiệp đoàn trong các tổ chức và doanh nghiệp ngoài nhà nước. Tính đến nay, toàn thành phố có 411 tổ chức và doanh nghiệp ngoài nhà nước thành lập tổ chức CĐCS. Nhờ quan tâm thực hiện các giải pháp, hàng năm, thành phố có 74% CĐCS khu vực nhà nước, 56% CĐCS khu vực ngoài nhà nước đạt vững mạnh.

Ban Giám đốc và Công đoàn cơ sở Công ty Cổ phần Dược Hậu Giang luôn quan tâm chăm lo, nâng cao đời sống cho người lao động. Ảnh: ANH DŨNG

Để xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh, Ban Thường vụ LĐLĐ thành phố luôn chú trọng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác công đoàn. Hơn hai năm qua, Ban Thường vụ LĐLĐ thành phố đã mở 69 lớp tập huấn nghiệp vụ công đoàn cho 2.672 cán bộ công đoàn các cấp; phối hợp với Trường Đại học Công đoàn Việt Nam mở 4 lớp đại học tại chức với các ngành bảo hộ lao động, xã hội học, quản trị kinh doanh, tài chính- ngân hàng cho hàng trăm học viên là cán bộ công đoàn các cấp của thành phố. Từ đó, trình độ chuyên môn của cán bộ công đoàn các cấp đã từng bước được nâng lên, đáp ứng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ được giao...

* Thực tiễn đòi hỏi tổ chức công đoàn cần phát huy hơn nữa vai trò của mình để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho NLĐ. Vậy trong nửa nhiệm kỳ qua, công tác này đạt được những kết quả gì, thưa đồng chí?

- Việc chăm lo đời sống cho NLĐ cũng đạt được nhiều kết quả tích cực. Nửa nhiệm kỳ qua, Ban Thường vụ LĐLĐ thành phố vận động NLĐ thành phố đóng góp xây dựng quỹ “Tấm lòng vàng” Công đoàn Cần Thơ đạt 2,518 tỉ đồng. Số tiền này, Ban Thường vụ LĐLĐ thành phố đã trao 2.433 suất học bổng cho con em NLĐ nghèo, xây dựng 152 “Mái ấm Công đoàn” tặng NLĐ nghèo, tặng 5.311 phần quà cho NLĐ nghèo nhân dịp lễ, Tết. Ban Thường vụ LĐLĐ thành phố đã đề nghị Thành ủy, UBND TP Cần Thơ phê duyệt và cấp 6,42 ha đất ở phường Phước Thới (quận Ô Môn) để xây dựng nhà ở cho NLĐ có thu nhập thấp ở Khu Chế xuất và Công nghiệp.

Bên cạnh đó, các cấp công đoàn đã phối hợp với các cơ quan chức năng cùng cấp của thành phố tổ chức các đoàn đến kiểm tra việc thực hiện pháp luật lao động tại hàng trăm lượt doanh nghiệp. Qua kiểm tra, đoàn đã kiến nghị hơn 480 lượt ý kiến yêu cầu các chủ doanh nghiệp thực hiện tốt việc ký kết hợp đồng lao động, trích nộp bảo hiểm xã hội; sửa đổi nội dung thỏa ước lao động tập thể; quan tâm công tác huấn luyện theo định kỳ về an toàn vệ sinh lao động, cải thiện môi trường làm việc cho NLĐ; xây dựng thang, bảng lương, định mức lao động, quy chế trả lương, trả thưởng cho NLĐ theo quy định của Bộ luật Lao động... Nhờ vậy đến nay, TP Cần Thơ có trên 80% NLĐ trong các doanh nghiệp được tham gia ký kết hợp đồng lao động; trên 80% doanh nghiệp tham gia đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho NLĐ; 90,75% doanh nghiệp có tổ chức công đoàn tổ chức thực hiện ký kết thỏa ước lao động tập thể. Các cấp công đoàn thành phố cũng đã phối hợp với các ngành chức năng giải quyết kịp thời 25 vụ ngừng việc tập thể, đình công trái pháp luật tại 22 doanh nghiệp, qua đó đã đề nghị chủ các doanh nghiệp thực hiện nghiêm quyền lợi hợp pháp, chính đáng của NLĐ.

Nửa nhiệm kỳ qua, Ban Thường vụ LĐLĐ thành phố đã cử cán bộ tham gia nhiều phiên tòa lao động để bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho NLĐ, qua đó đã giúp NLĐ thắng kiện, được trở lại làm việc và bồi thường mọi quyền lợi với số tiền trên 290 triệu đồng; phối hợp với các ngành chức năng giám sát việc Xí nghiệp Chế biến thực phẩm Meko thực hiện chi trả tiền tàu, xe với số tiền hơn 52,6 triệu đồng cho 289 NLĐ của xí nghiệp. Ban Thường vụ LĐLĐ thành phố cũng tham mưu, đề xuất với doanh nghiệp trong quá trình sắp xếp, đổi mới, thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp đảm bảo được việc làm cho NLĐ và thực hiện tốt chính sách đối với NLĐ dôi dư. Nhờ nỗ lực tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và tuyên truyền vận động của các cấp công đoàn, đến nay, việc thực hiện pháp luật lao động trong các doanh nghiệp đã có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ trong các doanh nghiệp, hạn chế tình trạng ngừng việc tập thể đình công trái pháp luật xảy ra so với các địa phương khác.

* Hội nghị lần thứ 6, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) đã ban hành Nghị quyết số 20-NQ/TW về “Tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh CNH - HĐH đất nước”. Đến nay, việc triển khai thực hiện Nghị quyết này đạt được những kết quả bước đầu như thế nào, thưa đồng chí?

- Ba năm qua, công đoàn các cấp trong thành phố đã triển khai tuyên truyền giáo dục, triển khai học tập quán triệt Nghị quyết 20-NQ/TW về “Tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước” và các Chương trình hành động của Tổng Liên đoàn, Thành ủy Cần Thơ, LĐLĐ thành phố được 1.246 cuộc cho hơn 74.800 lượt NLĐ, đồng thời tổ chức triển khai nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước được 11.734 cuộc cho 681.738 lượt NLĐ thành phố. Bên cạnh đó, các cấp công đoàn trong thành phố cũng đã ký kết chương trình phối hợp liên tịch với ngành giáo dục và đào tạo, các ngành có liên quan của thành phố tổ chức đào tạo nâng cao trình độ học vấn, nghề nghiệp và chính trị cho 101.010 lượt NLĐ. Nhờ vậy, đến cuối năm 2010, tỷ lệ NLĐ của thành phố được qua đào tạo nghề đạt 42,2%, tăng 11,36% so với năm 2007.

Các cấp công đoàn thành phố cũng quan tâm công tác bồi dưỡng, giới thiệu cho Đảng xem xét kết nạp NLĐ vào Đảng. Ba năm qua, thành phố có 4.225 đoàn viên công đoàn được kết nạp Đảng. Đến nay, tỷ lệ đảng viên là công nhân lao động trực tiếp sản xuất đạt hơn 10% tổng số đảng viên.

* Thưa đồng chí! Nửa nhiệm kỳ còn lại, Ban Thường vụ LĐLĐ thành phố tiếp tục tập trung thực hiện những công tác trọng tâm nào để thực hiện tốt hơn nữa vai trò chăm lo đời sống và đại diện bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng cho NLĐ, góp phần xây dựng đội ngũ công nhân thành phố ngày càng lớn mạnh?

- Trong thời gian tới, Ban Thường vụ LĐLĐ thành phố tập trung chỉ đạo các cấp công đoàn tăng cường phối hợp với các ngành chức năng đẩy mạnh công tác giám sát, kiểm tra việc thực hiện pháp luật lao động trong các doanh nghiệp, nhằm bảo vệ quyền lợi cho NLĐ. Tăng cường công tác nắm bắt diễn biến tư tưởng của NLĐ trong các doanh nghiệp, giải quyết kịp thời các tranh chấp lao động, không để xảy ra đình công sai luật; chỉ đạo CĐCS phối hợp với chính quyền cùng cấp trong các cơ quan, doanh nghiệp thực hiện tốt việc tổ chức hội nghị cán bộ công chức, đại hội công nhân viên chức, hội nghị NLĐ; xây dựng và thực hiện tốt quy chế dân chủ cơ sở trong các cơ quan, doanh nghiệp. Chỉ đạo nâng cao chất lượng hoạt động của Trung tâm Tư vấn Pháp luật và các tổ tư vấn vấn pháp luật của công đoàn để giúp người sử dụng lao động thực hiện đúng chế độ, chính sách pháp luật với NLĐ, đồng thời tham gia bảo vệ quyền lợi hợp pháp của NLĐ khi bị vi phạm.

Ban Thường vụ LĐLĐ thành phố cũng tiếp tục chỉ đạo các cấp công đoàn đẩy mạnh thực hiện tốt các chương trình hành động của Tổng LĐLĐ Việt Nam, Thành ủy Cần Thơ và Ban Chấp hành LĐLĐ TP Cần Thơ về thực hiện Nghị quyết số 20/NQ-TW của Trung ương, trong đó đặc biệt chú trọng công tác giáo dục, nâng cao ý thức của giai cấp công nhân, bản lĩnh chính trị, kiến thức pháp luật cho công nhân; đẩy mạnh việc thành lập CĐCS và phát triển đoàn viên trong các doanh nghiệp khu vực ngoài nhà nước. Tiếp tục đẩy mạnh sự đóng góp của toàn xã hội để chăm lo về nhà ở và hỗ trợ đời sống cho NLĐ nghèo, nhất là đối với NLĐ trong các khu chế xuất và công nghiệp. Ban Thường vụ LĐLĐ thành phố cũng sẽ kiến nghị với Thành ủy và UBND TP Cần Thơ có chính sách khuyến khích các nhà đầu tư xây dựng nhà ở, nhà trẻ, nhà mẫu giáo, xây dựng các thiết chế văn hóa cho NLĐ ở các Khu chế xuất và Công nghiệp của thành phố...

* Xin cảm ơn đồng chí!

ANH DŨNG (Thực hiện)