Hoạt động mua bán lúa gạo nhộn nhịp trở lại tại khu vực chợ gạo ở quận Thốt Nốt. Trong ảnh: Các ghe chở gạo nguyên liệu đang đậu chờ bán cho các nhà máy chế biến gạo. Ảnh: ANH KHOA

Sau một thời gian giảm ở mức thấp, từ giữa tháng 6-2009 đến nay, giá lúa gạo đã tăng trở lại. Sau khi Chính phủ chỉ đạo cho các doanh nghiệp (DN) thu mua lúa hàng hóa, các DN đã ký được nhiều hợp đồng xuất khẩu gạo, tại nhiều tỉnh, thành Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) các tiểu thương tăng cường thu mua lúa của nông dân xay gạo bán cho các DN xuất khẩu gạo... làm cho thị trường lúa gạo ở ĐBSCL sôi động hẳn lên.

GIÁ LÚA TĂNG

Hiện nay, giá nhiều loại lúa, gạo tại TP Cần Thơ và các tỉnh ĐBSCL đã tăng thêm khoảng 200-300 đồng/kg so với cách nay 2 tuần. Trong đó, giá lúa tăng 100-200 đồng/kg, còn gạo tăng 200-300 đồng/kg, tùy loại. Giá các loại lúa và gạo lức nguyên liệu xuất khẩu tăng khoảng 400 đồng/kg so với thời điểm giữa tháng 6-2009.

Giá các loại lúa tròn và dài lỡ vụ hè thu 2009 (loại tốt) tại TP Cần Thơ và nhiều tỉnh ĐBSCL đang ở mức 4.000-4.100 đồng/kg, còn lúa dài 4.200-4.300 đồng/kg, lúa thơm (Jasmine) khoảng 4.500 đồng/kg. Gạo lức nguyên liệu loại 5% tấm được nhiều DN chế biến gạo xuất khẩu ở TP Cần Thơ mua vào giá 5.600-5.650 đồng/kg, còn nhiều DN ở Sa Đéc (Đồng Tháp) và ở Tiền Giang thu mua lúa ở mức 5.650-5.700 đồng/kg. Trong khi đó, giá gạo thành phẩm loại 5% tấm tại TP Cần Thơ ở mức 6.800-6.860 đồng/kg. Anh Nguyễn Văn Thòn, ở xã Nhơn Nghĩa A, huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang, chuyên mua lúa về xay gạo bán cho các DN xuất khẩu, cho hay: “Tại TP Cần Thơ, có đến 70-80% số kho đã hoạt động trở lại. Còn tại các tỉnh như: Tiền Giang, Đồng Tháp... hầu hết các kho hàng của các DN đều mở cửa “ăn hàng” mạnh, với giá mua gạo tăng. Chính vì vậy, gần đây các ghe đi thu mua lúa cũng đẩy mạnh việc thu mua làm thị trường lúa trở nên sôi động. Giá lúa đã liên tục nhích lên do có nhiều ghe tranh nhau đi mua lúa”.

Nhiều DN dự đoán, giá lúa sẽ tiếp tục giữ vững ở mức từ 4.000 đồng/kg trong thời gian tới, thậm chí một số loại lúa có khả năng còn tăng. Gần đây, giá tăng mạnh trở lại chủ yếu tập trung vào các loại lúa thường có chất lượng tốt, có thể chế biến thành gạo 5% tấm. Còn nhiều loại lúa thơm, lúa thường có chất lượng thấp và cỡ trung, giá chỉ tăng nhẹ do nhiều DN chế biến gạo chưa có nhu cầu nhiều về gạo lúa thơm xuất khẩu và gạo loại 25% và15% tấm. Tuy nhiên, đầu ra các loại gạo 15% và 25% tấm vẫn đang còn nhiều hứa hẹn, khi nhiều nước trên thế giới đang có nhu cầu nhập khẩu các loại gạo này. Đặc biệt, thông tin tới đây khi một số nước sẽ mở thầu mua một lượng lớn gạo 25% tấm...

Ông Lê Văn Thiền, tiểu thương ở phường Thới An, quận Ô Môn, TP Cần Thơ, nói: “Bây giờ, lúa thơm còn trong dân rất nhiều nhưng ít ghe đi mua, do chủ yếu được tiêu thụ ở nội địa. Hiện tại, các ghe đi mua lúa chủ yếu tập trung mua các loại lúa thường làm gạo 5% tấm xuất khẩu do doanh nghiệp có nhu cầu nhiều. Mừng cho nhà nông là hiện nay nhiều loại lúa tròn vụ hè thu 2009 không còn tình trạng khó tiêu thụ, do nó có chất lượng tốt. Hiện loại lúa này tôi mua ở mức 4.050-4.100 đồng/kg và xay gạo lức bán cho DN ở mức 5.570 đồng/kg”.

DN TÍCH CỰC THU MUA LÚA, GẠO CHO NÔNG DÂN

Sau khi Chính phủ yêu cầu Bộ Công thương phối hợp với UBND các tỉnh và Hiệp hội Lương thực Việt Nam yêu cầu các DN thành viên Hiệp hội mua khoảng 2 triệu tấn gạo hàng hóa theo giá bảo đảm lợi nhuận tối thiểu 30% cho nông dân, từ giữa tháng 6-2009 đến nay, thị trường lúa gạo đã từng bước sôi động trở lại và giá lúa gạo cũng nhích dần lên. Theo nhiều DN chế biến gạo xuất khẩu, do các DN không gặp khó khăn về vốn nên có điều kiện thu mua lúa gạo dự trữ. Nhưng cái khó là thị trường tiêu thụ trong thời gian qua luôn ngắt quãng. Trong khi đó, giá lúa gạo luôn biến động, các DN phải kiện toàn lại việc sản xuất giảm tối đa các chi phí đầu vào, mới đảm bảo lợi nhuận.

Ông Trần Thanh Vân, Giám đốc Công ty TNHH Gạo Việt, cho biết: “Từ đầu năm đến nay, công ty đã thu mua khoảng 220.000 tấn gạo các loại. Theo đó, đã xuất khẩu 170.000-180.000 tấn, còn lại tồn kho 40.000-50.000 tấn. Mặc dù chưa ký được hợp đồng xuất khẩu nhưng công ty vẫn đang thu mua gạo nguyên liệu để dự trữ. Hiện nay, mỗi ngày công ty mua vào khoảng 300-400 tấn gạo các loại. Bên cạnh việc chờ thị trường tiêu thụ từ các hợp đồng cấp Chính phủ, hiện công ty cũng đang chủ động tìm kiếm khách hàng để đảm bảo vòng quay cho gạo. Dự kiến, từ nay đến cuối năm 2009, công ty sẽ xuất khẩu thêm 100.000-120.000 tấn. Trong thời gian tới, có khả năng giá lúa ở mức không dưới 4.000 đồng/kg, đảm bảo nông dân vẫn có lời 25-35%...”.

Cách nay khoảng 1 tháng, khi giá lúa ở mức thấp, nhiều người trồng lúa không có lợi nhuận. Nhưng gần đây giá lúa gạo nhích lên, nhiều nông dân làm lúa có lợi nhuận nên rất phấn khởi. Bà Lê Thị Tư, ở ấp Thới Hòa A, cho biết: “Tôi đã thu hoạch lúa cách nay gần 1 tháng, lúc đó bán chỉ được giá 3.800-3.900 đồng/kg. Với giá này, tính ra không có lời nhiều, thêm nữa ở vùng này đất hơi gò nên năng suất không cao, chỉ khoảng 20-25 giạ/công. Giá lúa phải từ 4.000 đồng/kg nông dân mới có lời...”.

Khác với trường hợp của bà Lê Thị Tư, ông Lương Văn Sam (ở khu vực Tân Phước, phường Tân Hưng, quận Thốt Nốt) vừa mới bán lúa, cho biết: “Cách nay hơn nửa tháng, nhiều người chỉ bán lúa được giá 4.100 đồng/kg. Còn tôi thu hoạch sau họ và vừa mới bán 4 tấn lúa với giá 4.300 đồng/kg, được hơn 17 triệu đồng. Vụ này, tôi làm 6 công lúa (mỗi công 1.300m2), với khoảng hơn 30 giạ/công, lại bán được giá, tính ra tôi có lời hơn 7 triệu đồng. Hiện nay, lúa đang lên giá nên có nhiều thương lái mua. Do đó, vừa phơi xong tôi bán lúa ngay, chỉ sợ giá chựng lại khó bán. Ở đây hiện có nhiều người phơi xong đang trữ lúa lại để chờ giá tăng thêm...”.

VĂN CÔNG - ANH KHOA