Năm học 2021-2022, Chương trình Giáo dục phổ thông (CTGDPT) mới sẽ được thực hiện ở khối lớp 2 và lớp 6, sau khi đã triển khai ở lớp 1 vào niên khóa trước. Trong tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, TP Cần Thơ chuẩn bị các điều kiện như thế nào để triển khai hiệu quả công tác này? Ông Nguyễn Phúc Tăng, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Ðào tạo (GD&ÐT) thành phố cho biết:
-Ðể có sự chuẩn bị tốt cho việc thực hiện CTGDPT mới, ngành Giáo dục thành phố đã chuẩn bị 661 giáo viên chủ nhiệm, 943 giáo viên dạy bộ môn lớp 2 và 2.104 giáo viên dạy lớp 6. Ðội ngũ này đáp ứng các yêu cầu về năng lực, phẩm chất, kinh nghiệm giảng dạy theo chương trình mới và đã được tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn do Bộ GD&ÐT tổ chức. Nhìn chung, chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý không ngừng được nâng cao, cơ bản đáp ứng yêu cầu triển khai thực hiện CTGDPT mới.
Về cơ sở vật chất (CSVC), theo chỉ đạo của UBND thành phố, Sở GD&ÐT đã có công văn đề nghị các địa phương rà soát, sắp xếp, tổ chức lại các cơ sở giáo dục đảm bảo hiệu quả theo nội dung Công văn số 3712/BGDÐT-CSVC của Bộ GD&ÐT. Cụ thể, thực hiện gom các điểm trường và trường có quy mô nhỏ, CSVC không đảm bảo thành những điểm trường, trường có quy mô lớn hơn để tập trung nguồn lực đầu tư kiên cố, đủ các hạng mục đảm bảo thực hiện đầy đủ các hoạt động dạy học và giáo dục (sân chơi, phòng học, phòng bộ môn,…), nhằm đảm bảo công bằng giữa điểm trường và cơ sở trường chính. Tổ chức rà soát, đánh giá thực trạng CSVC hiện có, xác định nhu cầu xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo, với mục tiêu ưu tiên từng hạng mục công trình: phòng học, thư viện, nhà vệ sinh…; trong đó điều chỉnh, bố trí, sắp xếp lại nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng, ưu tiên phòng học đối với cấp tiểu học để tổ chức dạy học 2 buổi/ngày, thực hiện thu gọn lại các phòng hành chính không cần thiết, đảm bảo 100% học sinh học lớp 1 (kể cả lớp 2) đều được học 2 buổi/ngày…
Hiện nay, hầu hết các cơ sở GDPT trên địa bàn cơ bản đảm bảo đủ các phòng học, phòng chức năng, đáp ứng việc tổ chức dạy - học theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất người học; tỷ lệ phòng học/lớp tiểu học đạt 0,96, tỷ lệ phòng học/lớp THCS và THPT đạt 0,72.
* Xin ông cho biết thêm về công tác lựa chọn, tập huấn sử dụng sách giáo khoa lớp 1, lớp 2, lớp 6 trong năm học 2021-2022?
- Sở GD&ÐT thành phố đã chỉ đạo các cơ sở giáo dục tổ chức lựa chọn sách giáo khoa (SGK) đối với lớp 2, lớp 6 theo đúng quy định; đã được UBND thành phố phê duyệt danh mục SGK sử dụng trong cơ sở GDPT.
Việc lựa chọn SGK lớp 2 đã hoàn thành (được phê duyệt theo Quyết định 725/QÐ-UBND của UBND TP Cần Thơ). Ngoài ra có 9/19 trường tiểu học quận Ô Môn thực hiện quy trình lựa chọn lại SGK lớp 1 theo Thông tư 25/2020/TT-BGDÐT, Sở GD&ÐT đã hoàn thiện hồ sơ tham mưu UBND thành phố phê duyệt điều chỉnh danh mục SGK lớp 1 các trường tiểu học quận Ô Môn sử dụng trong năm học 2021-2022. Kết quả lựa chọn SGK lớp 6 (phê duyệt theo Quyết định số 726/QÐ-UBND của UBND thành phố) đã được các cơ sở GDPT niêm yết công khai danh mục, thông báo đến phụ huynh để có kế hoạch trang bị SGK cho học sinh trong năm học 2021-2022. Bên cạnh đó, Sở GD&ÐT đang xây dựng kế hoạch phối hợp các NXB tặng sách cho HS lớp 1, lớp 2, lớp 6 có hoàn cảnh khó khăn và phân bổ một số SGK cho thư viện các nhà trường.
Trong tháng 6-2021, Sở GD&ÐT đã phối hợp với các NXB tổ chức tập huấn theo hình thức trực tuyến về sử dụng SGK cho 100% cán bộ quản lý, giáo viên lớp 2, giúp đội ngũ nắm chắc về chương trình, nội dung và các kỹ thuật dạy học, kiểm tra đánh giá từng môn học trong chương trình.
* Ông đánh giá thế nào về hiệu quả của CTGDPT mới sau một năm học thực hiện ở lớp 1?
- Năm học 2020-2021 là năm học đầu tiên triển khai thực hiện CTGDPT mới ở lớp 1. Sau một năm học, tại thành phố có 100% học sinh lớp 1 đều được học 2 buổi/ngày trong môi trường đảm bảo đủ các điều kiện theo quy định, có thời gian học tập, ôn luyện phát triển các năng lực, sở trường. Ða số các em đều rất tích cực và chủ động tham gia các hoạt động học tập trên lớp, hứng thú vì được cùng nhau tương tác, trao đổi, chia sẻ với nhau trong nhóm, phát hiện cách đọc, cách viết, mở rộng được vốn từ...; từ đó nâng cao kỹ năng nghe, nói và giao tiếp. Học sinh đọc thông, viết thạo, tính toán, phát triển các phẩm chất, năng lực thông qua kết quả đánh giá cuối năm học theo Thông tư 27/2020/TT-BGDÐT đạt được là 18.398/18.930 học sinh hoàn thành chương trình lớp học, tỷ lệ 97,19%.
Ða số giáo viên dạy lớp 1 đều chủ động thực hiện tốt chương trình, nắm vững các kỹ thuật dạy học theo hướng tích cực, phát triển được các phẩm chất, năng lực cần thiết cho học sinh, đáp ứng mục tiêu CTGDPT mới.

Một buổi học của học sinh Trường THCS&THPT Trường Xuân, huyện Thới Lai. Ảnh: B.NG
* Ngành còn có những khó khăn gì trong thực hiện CTGDPT mới, thưa ông?
- Ðội ngũ giáo viên cấp tiểu học, trung học vẫn còn một số khó khăn nhất định. Chẳng hạn, đội ngũ giáo viên tiểu học ở một vài địa phương, tuy đảm bảo quy định về số lượng trên lớp nhưng tình trạng thiếu, thừa cục bộ vẫn còn, gây khó khăn trong công tác phân công giảng dạy; nhất là trong thời điểm đầu mỗi năm học. Ða số thiếu giáo viên dạy bộ môn, nhất là môn Tin học (nếu có chỉ là giáo viên hợp đồng). Kể cả cấp trung học, cũng còn thiếu giáo viên dạy môn Mỹ thuật, Tin học theo yêu cầu giảng dạy CTGDPT mới.
Mặt khác, ở cấp tiểu học số trường có đủ phòng chức năng theo Ðiều lệ trường tiểu học chỉ đạt 140/173 (80,92%). Giai đoạn 2020-2025, thành phố sẽ còn thiếu 125 phòng học và 33 trường còn thiếu phòng chức năng để hướng đến mỗi lớp/1 phòng học, có thể tổ chức cho 100% học sinh tiểu học được học 2 buổi/ngày, đảm bảo đủ các phòng chức năng cho các trường tổ chức dạy học và các hoạt động giáo dục.
Cấp trung học, các phòng học bộ môn còn thiếu chủ yếu: Ngoại ngữ, Âm nhạc, Mỹ thuật, Ða chức năng, Khoa học xã hội, Phòng thiết bị giáo dục, Khoa học tự nhiên…
* Ngành cần sự hỗ trợ gì để giải quyết các khó khăn đó, thưa ông?
- Ðể triển khai thực hiện hiệu quả CTGDPT mới đối với lớp 2, lớp 6 năm học 2021-2022, ngành Giáo dục thành phố chỉ đạo các cơ sở GDPT cần tổ chức đa dạng các hình thức tuyên truyền các nội dung về đổi mới chương trình, SGK phổ thông; tiếp tục thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng dạy, học và kiểm tra đánh giá học sinh lớp 1, lớp 2, lớp 6. Tiếp tục tham mưu UBND thành phố có chủ trương ưu tiên nguồn kinh phí, quỹ đất đầu tư phát triển, mở rộng quy mô mạng lưới trường lớp, đảm bảo các phòng chức năng, mua sắm bổ sung trang thiết bị dạy học… đáp ứng điều kiện tối thiểu đảm bảo theo lộ trình triển khai thực hiện CTGDPT mới.
Bên cạnh đó, ngành Giáo dục thành phố rất cần sự quan tâm, hỗ trợ từ Trung ương, địa phương trong quá trình thực hiện chương trình. Thành phố tiếp tục quan tâm, có văn bản chỉ đạo các địa phương có kế hoạch đầu tư CSVC đảm bảo điều kiện thực hiện CTGDPT mới theo lộ trình đổi mới chương trình, SGK. Quận, huyện chủ động có kế hoạch cung ứng đầy đủ, kịp thời các thiết bị dạy học tối thiểu lớp 1 theo quy định tại Thông tư số 05/2019/TT-BGDÐT, lớp 2 theo Thông tư số 43/2020/TT-BGDÐT, Thông tư 44/2020/TT-BGDÐT cho các trường tiểu học và THCS trên địa bàn.
Ðề nghị Bộ GD&ÐT tiếp tục có kế hoạch tổ chức các hội thảo tập huấn, các hội nghị chuyên đề hỗ trợ chuyên môn cho các Sở GD&ÐT, đặc biệt là việc tổ chức dạy, học, kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực các môn học lớp 1, lớp 2, lớp 6. Nghiên cứu ban hành thông tư hướng dẫn quy định chi tiết biên chế giáo viên tiểu học, THCS đáp ứng yêu cầu triển khai CTGDPT mới tại mỗi cơ sở giáo dục để địa phương có cơ sở tham mưu Sở Nội vụ thực hiện tốt công tác tuyển dụng.
* Xin cảm ơn ông!
B.NGỌC (thực hiện)