Để Cần Thơ phát huy thế và lực, khẳng định vững chắc vai trò đầu tàu của vùng, Trung ương đã kịp thời ban hành những quyết sách đưa thành phố vững vàng tiến bước trên hành trình mới. Đó là Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 5-8-2020 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển TP Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Nghị quyết số 59-NQ/TW); Nghị quyết số 98/NQ-CP ngày 30-8-2021 của Chính phủ về ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 59-NQ/TW (Nghị quyết số 98/NQ-CP); Nghị quyết số 45/2022/QH15 ngày 11-1-2022 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Cần Thơ (Nghị quyết số 45/2022/QH15). Những quyết sách này đã và đang hỗ trợ đắc lực cho TP Cần Thơ trong huy động các nguồn lực đầu tư phát triển, tạo mũi đột phá để Cần Thơ khẳng định vai trò trung tâm, sức lan tỏa cùng sức hút đối với vùng ĐBSCL và cả nước.

Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (giai đoạn 1), dự án thành phần 2 đoạn qua địa bàn TP Cần Thơ đang triển khai thi công. Ảnh: MINH HUYỀN

Ông Lê Thanh Tâm, Giám đốc Sở Kế hoạch và Ðầu tư TP Cần Thơ:

Hài hòa mục tiêu phát triển, sẵn sàng đồng hành cùng nhà đầu tư

Ngày 2-12-2023, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch TP Cần Thơ, thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 tại Quyết định số 1519/QÐ-TTg (gọi tắt là Quy hoạch). Ðây là cơ sở để thành phố định hướng phát triển không gian hợp lý, kết hợp và sử dụng hài hòa các nguồn lực để đạt được mục tiêu phát triển cân đối, hài hòa, hiệu quả và bền vững.

Một trong bốn quan điểm phát triển của TP Cần Thơ theo Quy hoạch là phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ quy hoạch; tập trung nguồn lực đầu tư các công trình, dự án có tác dụng lan tỏa lớn tạo động lực phát triển cho thành phố. Phát huy tối đa nội lực và ngoại lực, đặc biệt là các liên kết vùng và kết nối hạ tầng vùng ÐBSCL…

Ngay sau khi Quy hoạch được phê duyệt, thành phố tổ chức hội nghị Công bố Quy hoạch và Xúc tiến đầu tư cũng như chỉ đạo các sở, ban, ngành thành phố tập trung thực hiện các giải pháp nhằm đạt và vượt các mục tiêu, chỉ tiêu đặt ra của Quy hoạch. Với 29 bản ghi nhớ ký kết giữa Sở Kế hoạch và Ðầu tư (KH&ÐT) thành phố cùng các nhà đầu tư tiềm năng và được trao tại Hội nghị Công bố Quy hoạch và Xúc tiến đầu tư năm 2023, Sở KH&ÐT sẽ phối hợp cùng các sở, ban, ngành hữu quan sẵn sàng đồng hành hỗ trợ các nhà đầu tư trong và ngoài nước khi nhà đầu tư quyết định chọn thành phố là điểm đến đầu tư lâu dài, bền vững. Bên cạnh đó, Sở KH&ÐT tiếp tục phát huy hơn nữa vai trò là cơ quan tham mưu, tổng hợp, phối hợp cùng các sở, ban, ngành của thành phố để triển khai hiệu quả Nghị quyết số 59-NQ/TW và Nghị quyết số 45/2022/QH15.

Ông Ðỗ Thanh Thảo, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP Cần Thơ:

Vận dụng hiệu quả chính sách về quản lý đất đai, thích ứng biến đổi khí hậu

Theo Nghị quyết số 59-NQ/TW, Sở Tài nguyên và Môi trường tăng cường thực hiện tốt công tác quản lý, khai thác, sử dụng có hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường sinh thái; tham mưu thành phố chủ động phối hợp với các ban, bộ, ngành Trung ương, các tỉnh, thành phố để xây dựng Cần Thơ trở thành trung tâm ứng phó với biến đổi khí hậu của vùng. Ðồng thời, thực hiện tốt Nghị quyết số 120/NQ-CP của Chính phủ về phát triển bền vững ÐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu; tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Bên cạnh đó, Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu UBND thành phố triển khai Nghị quyết số 45/2022/QH15 về quản lý đất đai (theo điều 4 của Nghị quyết) cơ bản đảm bảo trình tự, thủ tục, đủ cơ sở để triển khai các công trình, dự án có chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa nước từ 2 vụ trở lên với quy mô dưới 500ha trình HÐND thành phố thông qua Nghị quyết cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa nước từ 2 vụ trở lên với quy mô dưới 500ha trên địa bàn TP Cần Thơ.

Theo Quyết định số 10/2022/QÐ-TTg, ngày 6-4-2022 của Thủ tướng Chính phủ, quy định trình tự, thủ tục chấp thuận chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa nước từ 2 vụ trở lên với quy mô dưới 500ha; đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ đầu nguồn dưới 50ha, thực hiện chung cho 4 địa phương có Nghị quyết của Quốc hội trong đó có TP Cần Thơ. Ðến nay, trên địa bàn thành phố có 2 dự án có sử dụng đất trồng lúa trên 10ha, được HÐND thành phố thông qua danh mục bổ sung các dự án cần thu hồi đất trong năm 2022 là dự án Ðường Vành đai phía Tây TP Cần Thơ với diện tích 157,75ha và dự án đường tỉnh 921 với diện tích 22,3ha. Cả 2 dự án đều bảo đảm phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, Quy hoạch phát triển giao thông vận tải thành phố và quy định hiện hành.

Ông Ngô Anh Tín, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP Cần Thơ:

Nắm bắt cơ hội, tận dụng sức mạnh thúc đẩy tiến trình CNH, HÐH

Trong xu thế phát triển khoa học, công nghệ (KHCN) và đổi mới sáng tạo (ÐMST) trên thế giới, TP Cần Thơ cần nắm bắt cơ hội, tận dụng sức mạnh sẵn có tham gia vào cuộc cách mạng KHCN và ÐMST, qua đó, góp phần thúc đẩy tiến trình CNH, HÐH của thành phố và vùng ÐBSCL.

Ðể thị trường khoa học và công nghệ thêm sôi động, thành phố đã và đang đầu tư phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật các tổ chức KHCN công lập nhằm nâng cao năng lực cung cấp dịch vụ KHCN về: kỹ thuật tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng; thông tin KHCN và ÐMST; phát triển hoạt động ươm tạo, ứng dụng tiến bộ KH&CN vào sản xuất và đời sống…

Sở Khoa học và Công nghệ thành phố sẽ tập trung phát triển các sàn giao dịch công nghệ, các tổ chức trung gian nhằm kết nối sản phẩm cung của các viện nghiên cứu với cầu của doanh nghiệp, của người nông dân ÐBSCL. Trong đó, có dự án Sàn giao dịch công nghệ vùng ÐBSCL hứa hẹn đưa TP Cần Thơ trở thành trung tâm giao dịch công nghệ cấp vùng, đồng thời thực hiện vai trò kết nối KHCN và ÐMST của vùng ÐBSCL với các trung tâm trong nước và quốc tế. Ngoài ra, thành phố còn mở rộng các hoạt động hợp tác, liên kết chặt chẽ, hiệu quả giữa Cần Thơ với các địa phương, đặc biệt là các doanh nghiệp công nghệ cao từ TP Hồ Chí Minh; phát triển cả về chiều rộng và chiều sâu hệ sinh thái KHCN và ÐMST bằng các chương trình, giải pháp bền vững, tổ chức bài bản không chỉ trong phạm vi không gian của TP Cần Thơ mà là một hệ sinh thái KHCN và ÐMST chung của cả vùng ÐBSCL.

Ðặc biệt, thành phố đang xúc tiến hình thành Trung tâm Khởi nghiệp và ÐMST TP Cần Thơ. Trong tương lai, nơi đây sẽ đóng vai trò là tổ chức đầu mối kết nối và khai thác các nguồn lực trong và ngoài thành phố cho khởi nghiệp và ÐMST; xây dựng và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp và ÐMST trong các ngành nghề nhất định dựa trên lợi thế của địa phương và vùng, kết nối với trong nước và quốc tế. Ðồng thời, phấn đấu trở thành địa chỉ tin cậy của cộng đồng khởi nghiệp và ÐMST thông qua cung cấp các dịch vụ tư vấn, hỗ trợ, kết nối và chuyển giao công nghệ, các nền tảng ban đầu cho các dự án khởi nghiệp, ÐMST.

Ông Nguyễn Ðăng Khoa, Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải TP Cần Thơ:

Tranh thủ cơ chế đặc thù để khơi thông luồng hàng hải Ðịnh An - Cần Thơ

Ngày 4-8-2022, tại Thông báo số 228/TB-VPCP, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo: “Giao Bộ Giao thông vận tải (GTVT) chủ trì, phối hợp Bộ Tài nguyên và Môi trường và các cơ quan liên quan nghiên cứu, tính toán có căn cứ khoa học, cơ sở thực tiễn, hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường để nghiên cứu nạo vét kết hợp với thu hồi sản phẩm luồng hàng hải Ðịnh An - Cần Thơ”. Trên cơ sở ý kiến của Bộ GTVT, UBND TP Cần Thơ mời gọi được 9 doanh nghiệp đăng ký tiếp cận các thông tin cần thiết, thực hiện nghiên cứu chuyên sâu dự án để Bộ GTVT tận dụng, tham khảo phục vụ lập Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án khi được phê duyệt. Ðến nay có 3 doanh nghiệp hoàn chỉnh đề cương báo cáo nghiên cứu chuyên sâu dự án theo khung đề cương chung của Cục hàng hải Việt Nam và đang chờ Cục xem xét có ý kiến. Sau khi báo cáo nghiên cứu chuyên sâu được lập, thẩm định, phê duyệt sẽ tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư triển khai thực hiện dự án theo quy định.

Ðầu tháng 11-2023, Bộ GTVT ban hành Quyết định số 1398/QÐ-BGTVT về việc sửa đổi, bổ sung danh mục dự án nạo vét vùng nước cảng biển kết hợp thu hồi sản phẩm thuộc phạm vi quản lý của Bộ GTVT trong đó bổ sung danh mục Dự án nạo vét kết hợp thu hồi sản phẩm luồng hàng hải Ðịnh An - Sông Hậu cho tàu từ 10.000 tấn trở lên; chuẩn tắc dự kiến nạo vét -6,5m hoặc lớn hơn; thời gian thực hiện 2023-2025. Cục Hàng hải Việt Nam đã trình và được Bộ GTVT xem xét, bố trí kinh phí lập báo cáo nghiên cứu khả thi dự án Nạo vét kết hợp thu hồi sản phẩm luồng hàng hải Ðịnh An Cần Thơ tại Quyết định số 1402/QÐ-BGTVT ngày 3-11-2023.

Với những nỗ lực này, TP Cần Thơ kỳ vọng luồng hàng hải Ðịnh An - Cần Thơ sớm được khơi thông, tàu trọng tải 10.000 tấn trở lên ra vào sông Hậu thông suốt. Từ đó góp phần phát triển Cảng Cái Cui thành cảng biển quốc tế, bảo đảm thực hiện tốt vai trò là động lực phát triển kinh tế - xã hội toàn vùng ÐBSCL, tạo tiền đề quan trọng để hình thành hệ thống logistics đồng bộ liên hoàn với cả nước theo mục tiêu đề ra của Nghị quyết 59-NQ/TW.

Ông Nguyễn Tấn Nhơn, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Cần Thơ:

Thu hút công nghệ mới, chuyên sâu, phục vụ chế biến, xuất khẩu nông sản

Trung tâm Liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm vùng ÐBSCL tại TP Cần Thơ đang trong quá trình thành lập với các cơ chế, chính sách đặc thù và nhiều ưu đãi khi đầu tư vào Trung tâm theo quy định tại Nghị quyết số 45/2022/QH15.

Bên cạnh đó, tôi cho rằng, để phát huy vai trò trở thành trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp của cả vùng, TP Cần Thơ cần ưu tiên thu hút các công nghệ mới, chuyên sâu, có tính dẫn dắt trong lĩnh vực sản xuất và chế biến nông sản vào Trung tâm như công nghệ CAS (Cells Alive System - hệ thống tế bào còn sống) trong bảo quản sau thu hoạch; ứng dụng công nghệ mới để sấy, chế biến các sản phẩm rau màu, trái cây; nghiên cứu trích xuất các dược chất từ các loại cây dược liệu gắn với ngành nghề cho thuê kho (thường, mát, lạnh...) phục vụ bảo quản nông sản.

Ngoài ra, thành phố cũng cần thu hút đầu tư hệ thống xử lý kiểm dịch phục vụ xuất khẩu thường được đầu tư song hành với cơ sở đóng gói và có khu vực để cơ quan quản lý về kiểm dịch thực hiện công tác giám sát, thực hiện kiểm dịch trước khi xử lý các lô hàng nông sản như công nghệ chiếu xạ, công nghệ Vapor heat treatment (VHT), phương pháp khử trùng hàng hóa bằng cách sử dụng hoạt chất methyl bromide và buồng xông hơi được điều chỉnh nhiệt độ theo yêu cầu của nước nhập khẩu. Ðồng thời, kêu gọi đầu tư trung tâm thương mại đầu mối, đấu giá nông sản với mục đích quảng bá, liên kết tạo điều kiện cho doanh nghiệp trưng bày, bán sản phẩm, tham gia đấu giá thu mua nông sản cấp vùng; cung cấp thông tin thương mại nông sản, dự báo thị trường; hỗ trợ số hóa, truyền thông và kinh doanh thương mại điện tử…

Ông Nguyễn Khánh Tùng, Viện trưởng Viện Kinh tế - Xã hội TP Cần Thơ:

Phát huy vai trò trung tâm động lực, dẫn dắt sự phát triển

Cơ hội phát triển TP Cần Thơ thông qua các Nghị quyết của Trung ương là rất lớn. Ðể tận dụng tốt các cơ chế, chính sách này, từ đó làm cơ sở phát huy vai trò trung tâm động lực và dẫn dắt sự phát triển toàn vùng ÐBSCL nói riêng và cả nước nói chung, Cần Thơ cần tập trung vào 3 vấn đề lớn:

Thứ nhất, cần đẩy mạnh công tác cụ thể hóa và triển khai có hiệu quả 6 nhóm cơ chế đặc thù trong Nghị quyết số 45/2022/QH15. Trong đó, tập trung những cơ chế mà thành phố có thể tự chủ động như cơ chế quản lý tài chính, ngân sách nhà nước và quản lý đất đai tại Ðiều 3 và Ðiều 5. Nếu thực hiện tốt các cơ chế nói trên sẽ giúp thành phố tăng thêm nguồn thu, nguồn lực để đầu tư cho phát triển; đồng thời, thành phố sẽ có thêm nhiều quỹ đất để thu hút đầu tư, phát triển đô thị và tạo lập được thêm không gian phát triển mới.

Thứ hai, tập trung nguồn lực hoàn thiện các dự án kết cấu hạ tầng thực hiện Nghị quyết số 59-NQ/TW được xác định trong Nghị quyết số 98/NQ-CP như dự án Phát triển TP Cần Thơ và tăng cường khả năng thích ứng của đô thị, dự án Ðường Vành đai phía Tây TP Cần Thơ, Trung tâm Văn hóa Tây Ðô... Việc sớm hoàn thiện và đưa vào khai thác các dự án này có ý nghĩa quan trọng trong việc giải quyết những điểm nghẽn, khắc phục những thách thức và tạo nhiều thuận lợi đối với sự phát triển của thành phố.

Thứ ba, tăng cường liên kết, phối hợp với các trường đại học, cơ sở đào tạo uy tín trong và ngoài nước nhằm xây dựng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu phát triển của thành phố trong tình hình mới. Ðồng thời, hoàn thiện chính sách thu hút, đãi ngộ nhân tài trong những lĩnh vực giúp tạo sự phát triển đột phá cho thành phố trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư như công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, thương mại điện tử, logistics…

MINH HUYỀN - MỸ THANH