Chính phủ vừa chính thức ban hành Nghị định số 103/2024/NÐ-CP, ngày 30-7-2024, quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và Nghị định số 104/2024/NÐ-CP ngày 31-7-2024 quy định về Quỹ phát triển đất. Cả 2 nghị định đều có hiệu lực thi hành từ ngày 1-8-2024 và tập trung vào các vấn đề quan trọng như tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, Quỹ Phát triển đất, nhằm tạo hành lang pháp lý vững chắc cho việc triển khai Luật Ðất đai mới.

Người dân thực hiện thủ tục về đất đai tại Bộ phận một cửa UBND quận Bình Thủy.

Mới đây, Bộ Tài chính tổ chức hội nghị trực tiếp, kết hợp trực tuyến triển khai quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, quỹ phát triển đất. Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng, thực hiện kế hoạch triển khai thi hành Luật Ðất đai số 31/2024/QH15 ban hành kèm theo Quyết định số 222/QÐ-TTg ngày 5-3-2024 của Thủ tướng Chính phủ và chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ, Bộ Tài chính đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành có liên quan và địa phương xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định số 103/2024/NÐ-CP, Nghị định số 104/2024/NÐ-CP. Nghị định số 103/2024/NÐ-CP, Nghị định số 104/2024/NÐ-CP có phạm vi tác động rộng, liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của nhiều cơ quan chức năng của địa phương, tác động trực tiếp đến hoạt động của doanh nghiệp, người dân; do đó, việc triển khai thực hiện tại bộ, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị cần bảo đảm theo đúng quy định của pháp luật. Trong đó, đặc biệt lưu ý nhiệm vụ của UBND cấp tỉnh, các cơ quan chức năng tại địa phương trong việc triển khai các quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và về hoạt động của Quỹ phát triển đất.

Nghị định số 103/2024/NÐ-CP đã quy định cụ thể phạm vi, đối tượng, cách tính, thu, nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và quy định chuyển tiếp về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với các trường hợp đã được giao đất, cho thuê đất trước ngày Luật Ðất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành. Ðối với Nghị định số 104/2024/NÐ-CP, quy định về Quỹ phát triển đất đã quy định cụ thể cơ chế hoạt động của Quỹ phát triển đất. Theo đó, Quỹ phát triển đất có nhiệm vụ: quản lý nguồn vốn hoạt động của Quỹ (vốn điều lệ và vốn huy động hợp pháp khác) theo quy định tại Nghị định này; Thực hiện các nhiệm vụ ứng vốn theo quyết định của cơ quan, người có thẩm quyền; thực hiện thu hồi vốn ứng theo quy định; chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý tài chính, tài sản, kế toán, kiểm toán và các quy định khác có liên quan; quyết định dừng, thu hồi vốn ứng khi phát hiện tổ chức được ứng vốn vi phạm quy định về sử dụng vốn ứng hoặc chậm hoàn trả vốn ứng; kiểm tra đối với việc sử dụng vốn ứng và thu hồi vốn ứng.

Theo bà Nguyễn Thị Thoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý công sản (Bộ Tài chính), Nghị định số 103/2024/NÐ-CP ngày 30-7-2024 quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và một số lưu ý khi triển khai thực hiện chính sách. Nghị định gồm 5 chương, 54 điều có hiệu lực thi hành từ ngày 1-8-2024, hướng dẫn cụ thể về tiền sử dụng đất (bao gồm tính, thu, nộp, miễn, giảm tiền sử dụng đất; xử lý kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; ghi nợ tiền sử dụng đất) và tiền thuê đất (bao gồm tính, thu, nộp, miễn, giảm tiền thuê đất; xử lý kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư). Tại Ðiều 6 của Nghị định số 103/2024/NÐ-CP, về tính tiền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất, Tiền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất bằng diện tích đất tính tiền sử dụng đất x giá đất tính tiền sử dụng đất. Trong đó, diện tích đất tính tiền sử dụng đất được xác định theo quy định tại Ðiều 4 Nghị định số 103/2024/NÐ-CP. Giá đất tính tiền sử dụng đất được xác định theo quy định tại Ðiều 5 Nghị định này. Thời điểm tính tiền sử dụng đất được thực hiện theo quy định tại khoản 3 Ðiều 155 Luật Ðất đai. Riêng trường hợp giao đất tái định cư thì thời điểm xác định giá đất và tính tiền sử dụng đất là thời điểm cấp có thẩm quyền quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư quy định tại khoản 3 Ðiều 111 Luật Ðất đai. Trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định giao đất theo tiến độ của dự án đầu tư, tiến độ thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định tại khoản 4 Ðiều 116 Luật Ðất đai thì việc tính tiền sử dụng đất, xử lý kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được thực hiện theo từng quyết định giao đất. Nghị định số 103/2024/NÐ-CP cũng quy định khi bán lại nhà ở xã hội là nhà ở riêng lẻ sau thời hạn 5 năm theo quy định tại điểm e khoản 1 Ðiều 89 Luật Nhà ở, Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển và quản lý nhà ở xã hội thì ngoài các khoản phải nộp theo quy định của pháp luật, bên bán phải nộp 50% tiền sử dụng đất được tính theo công thức quy định tại khoản 1 Ðiều 6 của Nghị định số 103/2024/NÐ-CP.

Theo Cục Quản lý công sản, Nghị định số 104/2024/NÐ-CP ngày 31-7-2024 quy định về Quỹ phát triển đất được thiết kế gồm 6 chương, 27 điều, quy định chi tiết về tổ chức, hoạt động và cơ chế tài chính của Quỹ phát triển đất. Trong đó, nguồn vốn hoạt động của Quỹ phát triển đất gồm vốn điều lệ được cấp từ nguồn chi đầu tư phát triển của ngân sách địa phương và cấp từ nguồn chênh lệch thu lớn hơn chi (nếu có) của Quỹ phát triển đất sau khi trích lập các quỹ và thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước theo quy định của pháp luật. Căn cứ vào tình hình thực tế và khả năng cân đối ngân sách của địa phương, UBND cấp tỉnh trình HÐND cùng cấp quyết định mức vốn điều lệ ban đầu, vốn điều lệ bổ sung cấp cho Quỹ phát triển đất. Vốn huy động hợp pháp khác theo quy định của pháp luật, gồm: vốn viện trợ, tài trợ, hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước theo chương trình hoặc dự án viện trợ, tài trợ và các nguồn vốn hợp pháp khác theo quy định. Bên cạnh đó, nguồn vốn hoạt động của Quỹ phát triển đất được sử dụng để ứng vốn cho chủ đầu tư dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước, đơn vị, tổ chức của Nhà nước thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật về nhà ở (trừ các dự án đầu tư bằng nguồn vốn không phải nguồn ngân sách nhà nước); ứng vốn cho tổ chức phát triển quỹ đất để tạo lập, phát triển quỹ đất tái định cư, tạo quỹ đất để tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất nộp ngân sách nhà nước…

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khẩn trương ban hành các mức tỷ lệ (%) tính thu tiền thuê đất để áp dụng tính thu tiền thuê đất đối với các hồ sơ phát sinh từ ngày 1-8-2024, trường hợp vướng mắc trong quá trình thực hiện, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. Thứ trưởng cũng đề nghị các bộ ngành, địa phương lưu ý về một số quy định liên quan đến giá đất để tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; về miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, xử lý kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư... Ðối với địa phương chưa thành lập Quỹ phát triển đất căn cứ tình hình thực tế tại địa phương, trường hợp cần thiết, UBND cấp tỉnh giao cho cơ quan chuyên môn chủ trì, trình UBND cấp tỉnh phê duyệt Ðề án thành lập Quỹ sau khi có ý kiến của HÐND cùng cấp; ban hành quy định về thẩm quyền, quy trình lập, tổng hợp, phê duyệt kế hoạch ứng vốn từ Quỹ phát triển đất; quy định thẩm quyền quyết định ứng vốn từ Quỹ và chịu trách nhiệm quản lý việc sử dụng vốn hoạt động của Quỹ phát triển đất, đảm bảo việc sử dụng vốn ứng đúng mục đích, hiệu quả và đúng quy định của pháp luật...

Bài, ảnh: MINH HUYỀN