Theo nhận định của các chuyên gia, tình hình sạt lở bờ sông, kênh, rạch trên địa bàn TP Cần Thơ cũng như các địa phương vùng ÐBSCL ngày càng diễn biến phức tạp. Tình trạng này không những ảnh hưởng sinh hoạt của người dân, mà còn gây mất ổn định, mỹ quan đô thị và an toàn giao thông tại các tuyến đường dọc theo bờ sông. Công tác phòng, chống, xây dựng kè khắc phục sạt lở, góp phần ổn định bờ sông, chỉnh trang đô thị là giải pháp đang cần sự nỗ lực thực hiện của các địa phương trong thời gian tới.

Đoạn bờ kè kênh Cái Sắn (xã Vĩnh Trinh, TP Cần Thơ) vừa đưa vào sử dụng, góp phần phòng, chống sạt lở và thay đổi diện mạo nông thôn.
 

Nhiều người dân tại xã Thới Thạnh (huyện Thới Lai cũ), nay là phường Ô Môn, TP Cần Thơ vui mừng, phấn khởi khi công trình kè kiên cố sông Ô Môn (bờ trái sông Ô Môn, đoạn từ giáp kênh Rạch Tra về phía hạ lưu sông Ô Môn) vừa được khởi công xây dựng. Ông Trần Văn Hải nhà ở gần khu vực xây dựng kè, cho biết: “Khu vực này bị sạt lở nghiêm trọng. Có đoạn sạt lở hàng chục mét, lấn sâu vào đường giao thông, gây khó khăn cho việc đi lại. Từ khi ngành chức năng TP Cần Thơ triển khai xây dựng đoạn kè kiên cố phòng, chống sạt lở sông Ô Môn, đoạn từ giáp kênh Rạch Tra về phía hạ lưu sông Ô Môn nên bà con địa phương vui mừng, phấn khởi. Người dân địa phương tập trung di dời vật dụng, giải phóng mặt bằng để công trình đẩy nhanh tiến độ thực hiện”.

Công trình trên được Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ cũ cùng chính quyền địa phương, đơn vị thi công thực hiện lệnh khởi công xây dựng vào ngày 13-6-2025. Ðây là công trình Kè chống sạt lở khẩn cấp phía bờ trái sông Ô Môn, đoạn từ giáp kênh Rạch Tra về phía hạ lưu sông Ô Môn thuộc xã Thới Thạnh cũ (nay là phường Ô Môn). Công trình được xây dựng với tổng chiều dài trên 490m (công trình thủy lợi cấp IV), có kết cấu kè kiên cố bê tông cốt thép, kết hợp gia cố mái chống xói lở bằng thảm đá dày 0,3m. Dự kiến kinh phí xây dựng khoảng 45 tỉ đồng, do Chi cục Thủy lợi thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ làm chủ đầu tư, thời gian thực hiện phấn đấu hoàn thành trước ngày 30-4-2026.

Khảo sát thực tế tại công trình vào giữa tháng 6-2025, ông Huỳnh Thanh Việt, Chi Cục trưởng Chi cục Thủy lợi TP Cần Thơ, nhấn mạnh: Hiện nay do tình hình sạt lở trên địa bàn xảy ra nghiêm trọng, đề nghị đơn vị thi công phối hợp cùng chính quyền địa phương khẩn trương triển khai thực hiện công trình đảm bảo chặt chẽ và tuân thủ quy định pháp luật; vận động tuyên truyền các hộ dân trên tuyến đường bàn giao mặt bằng cho nhà thầu thi công thuận lợi, đảm bảo tiến độ công trình; huy động nhân lực, vật lực để thực hiện công trình, đảm bảo hoàn thành đúng tiến độ đề ra, nhằm kịp thời phòng, chống, khắc phục hậu quả do thiên tai gây ra, chống sạt lở khẩn cấp bờ trái sông Ô Môn; ngăn chặn và phòng chống sạt lở có thể tiếp tục xảy ra, lấn sâu vào phía bên trong nhà dân, đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản của người dân và nhà nước, đảm bảo an toàn giao thông và cảnh quan tại địa phương.

Còn công trình kè chống sạt lở khẩn cấp kênh Cái Sắn (thuộc xã Vĩnh Trinh, TP Cần Thơ) cũng đang được tập trung thi công, đẩy nhanh tiến độ xây dựng. Ðây là công trình khẩn cấp khắc phục sạt lở, với tổng chiều dài 950m, gồm kè kiên cố, có lan can, hành lang đi bộ và đường giao thông theo kè. Công trình có tổng kinh phí xây dựng trên 100 tỉ đồng, từ nguồn ngân sách nhà nước và các nguồn vốn hợp pháp khác. Chi cục Thủy lợi TP Cần Thơ là chủ đầu tư công trình. Hiện nay, công trình thực hiện đúng kế hoạch, tiến độ đề ra; đơn vị thi công cũng cam kết hoàn thành công trình sớm hơn kế hoạch 2 tháng và sẽ đưa vào sử dụng vào tháng 8-2025.

Ngày 3-4-2025, TP Cần Thơ cũ cũng triển khai thi công kè chống sạt lở khẩn cấp sông Ô Môn, đoạn qua địa bàn phường Thới An (quận Ô Môn) với tổng kinh phí đầu tư khoảng 130 tỉ đồng. Công trình xây dựng tại đoạn từ đối diện Rạch Ranh đến Rạch Tầm Vu, thuộc khu vực Thới Trinh B, phường Thới An. Chủ đầu tư là Chi cục Thủy lợi TP Cần Thơ. Công trình được xác định là khẩn cấp nhằm phòng, chống sạt lở, bảo vệ tính mạng, tài sản của người dân và tài sản của Nhà nước. Tuyến kè có chiều dài 650m, xây dựng theo phương án kết cấu bê tông cốt thép, kết hợp thảm đá gia cố mái chống xói lở. Thời gian thực hiện dự kiến từ năm 2025 đến 2026, nguồn vốn được bố trí từ ngân sách thành phố theo kế hoạch đầu tư công năm 2025… Sau khi hoàn thành, các công trình trên không những phòng, chống sạt lở, mà còn góp phần chỉnh trang đô thị tại các địa phương.

Theo Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự - Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn TP Cần Thơ, đến hết tháng 6-2025, trên địa bàn TP Cần Thơ cũ xảy ra 7 đợt sạt lở bờ sông, với tổng chiều dài sạt lở là 188m, làm sạt hoàn toàn 5 căn nhà (4 căn nhà dân và 1 lò làm bánh tráng), 1 căn nhà bị ảnh hưởng, sụp đổ và rơi xuống sông 2 trụ điện trung thế, làm ảnh hưởng 4 tuyến lộ giao thông, không gây thiệt hại về người, nhưng ước thiệt hại tài sản trên 1,8 tỉ đồng... Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự - Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn thành phố và các địa phương kịp thời huy động lực lượng, vật chất hỗ trợ người dân bị thiệt hại do thiên tai ổn định cuộc sống, xây dựng nhà mới.

Gần đây, tình trạng sạt lở bờ sông diễn ra ngày càng nghiêm trọng. TP Cần Thơ đã triển khai nhiều phương án, công trình phòng, chống, ứng phó sạt lở. Ðiển hình, Dự án kè chống sạt lở khẩn cấp sông Trà Nóc, đoạn từ cầu Xẻo Mây đến cầu Rạch Chùa đang được xây dựng kiên cố, khang trang. Dự án có tổng mức đầu tư trên 270 tỉ đồng; trong đó vốn Trung ương 100 tỉ đồng, còn lại là ngân sách đối ứng của TP Cần Thơ cũ. Tuyến kè chống sạt lở khẩn cấp sông Trà Nóc được đầu tư xây dựng mới với chiều dài gần 2km, kết cấu bê tông cốt thép, có lan can, hành lang vỉa hè, cây xanh, hệ thống chiếu sáng, thoát nước và đường giao thông…

Dự án Kè chống sạt lở khẩn cấp kênh Cái Sắn (xã Vĩnh Trinh, TP Cần Thơ) cũng hoàn thành với tổng chiều dài toàn tuyến 601m, tổng mức đầu tư hơn 66 tỉ đồng. Dự án Kè chống sạt lở sông Ô Môn đoạn từ Vàm Ba Rích đến Rạch Tầm Vu nằm phía bờ trái sông Ô Môn thuộc phường Thới An, có tổng chiều dài 2.200m được thiết kế và xây dựng theo phương án kiên cố, kết cấu dạng tường chắn bê tông cốt thép kết hợp thảm đá gia cố mái sông. Công trình gồm một số hạng mục, tường kè, hệ thống đường giao thông sau kè, vỉa hè, lan can, cây xanh, hệ thống thu và thoát nước mưa, điện chiếu sáng, với tổng mức đầu tư 277 tỉ đồng, dự án cơ bản hoàn thành…

Ông Huỳnh Thanh Việt, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi TP Cần Thơ (mới), cho biết: “Sau khi hợp nhất TP Cần Thơ, tỉnh Hậu Giang, tỉnh Sóc Trăng thành TP Cần Thơ (mới), Chi cục thủy lợi thành phố tăng cường kiểm tra tiến độ thực hiện các dự án trên. Ðây là các dự án kè chống sạt lở khẩn cấp không những góp phần phòng, chống sạt lở, ổn định bờ sông và bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản của người dân, cơ sở hạ tầng trong khu vực, mà còn góp phần đảm bảo quỹ đất, chỉnh trang đô thị theo hướng văn minh, sạch đẹp tại các địa phương”.

Bài, ảnh: HÀ VĂN