Phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án hình sự đối với các quan tham về đất đai ở phường Hải Hòa, thị xã Móng Cái (nay là thành phố Móng Cái, Quảng Ninh) đã diễn ra vào sáng 8-9, tại Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh. 28 bị cáo ra hầu tòa với 4 tội danh: Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; lừa đảo chiếm đoạt tài sản và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
28 bị cáo đều là những người thi hành công vụ từ cấp UBND phường Hải Hòa đến các cơ quan chức năng như: Phòng Tài nguyên và Môi trường, Chi cục thuế và UBND thị xã Móng Cái. Nhóm các bị cáo nguyên là lãnh đạo gồm: Chu Bá Hải, Phó Chủ tịch UBND thị xã Móng Cái; Nguyễn Thành Dương, Chủ tịch UBND phường Hải Hòa; Lâm Văn Thành, Phó Chủ tịch UBND, kiêm Chủ tịch Hội đồng đăng ký xét duyệt đất đai phường Hải Hòa; Lê Ngọc Bội, Phó Chủ tịch UBND phường Hải Hòa; Trương Thành Long, Chủ tịch Hội Nông dân; Vi Văn Cơ, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc; Nguyễn Đức Thịnh, cán bộ địa chính và Nguyễn Viết Coóng, cán bộ tư pháp, đều thuộc phường Hải Hòa.
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân tỉnh Quảng Ninh: từ cuối năm 2003 đến 2007, quá trình thực hiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSD đất) cho nhân dân trên địa bàn phường Hải Hòa theo Chỉ thị số 18/CP-TTg ngày 1-7-1999 của Thủ tướng Chính phủ, các bị cáo đã thực hiện các hành vi trái với Luật Đất đai. Đó là hợp thức hóa trái pháp luật các hồ sơ xin đăng ký cấp quyền sử dụng đất không đủ điều kiện thành đủ điều kiện, từ phải nộp ngân sách tiền sử dụng đất thành không phải nộp tiền sử dụng đất; cấp GCNQSD đất cho các trường hợp lấn chiếm đất nông nghiệp tạm giao, thời điểm lấn chiếm và tự ý chuyển đổi mục đích làm đất ở từ năm 2001 đến 2003 (các trường hợp này trước đây hồ sơ để lại không xét duyệt vì không đủ điều kiện, nhưng sau này đều được đưa ra xét duyệt đủ điều kiện); làm trái khoản 4, khoản 6, Điều 50 Luật Đất đai 2003, không thu tiền sử dụng đất đối với trường hợp đất có nguồn gốc sử dụng trước ngày 15-10-1993. Hậu quả, các bị cáo đã gây thất thu ngân sách Nhà nước về tiền sử dụng đất với số lượng lớn.
Tổng số 268 hồ sơ (phần nhiều là của thân nhân các bị cáo) đã được Hội đồng xét duyệt chấp nhận cấp GCNQSD đất (gồm đất ở 77.998,6 m2; đất vườn, đất tạm giao là 44.374,01 m2) gây thất thu ngân sách Nhà nước ở từng thời điểm được xác định lên tới hơn 32,747 tỉ đồng. Trong đó, nhóm các bị cáo (giữ chức vụ chủ chốt của phường Hải Hòa) gồm: Nguyễn Thành Dương; Lâm Văn Thành; Lê Ngọc Bội; Trương Thành Long; Vi Văn Cơ; Nguyễn Đức Thịnh, Nguyễn Viết Coóng, phải chịu trách nhiệm chung về tổng số tiền sử dụng đất thất thu hơn 20,988 tỉ đồng do hành vi hợp thức hóa trái pháp luật, vẽ khống nhà trong hồ sơ xin cấp quyền sử dụng đất, vi phạm Điều 36, khoản 4, khoản 6, Điều 50 Luật Đất đai.
Điều đáng nói, các bị cáo thực hiện hành vi vi phạm pháp luật trong vụ án đất đai ở phường Hải Hòa đều có sự “tiếp tay” của ông Phạm Văn Tiêu, nguyên Phó Bí thư Thị ủy, Chủ tịch UBND thị xã Móng Cái và bị cáo Chu Bá Hải, nguyên Phó Chủ tịch UBND thị xã Móng Cái. Từ khi được UBND tỉnh Quảng Ninh đồng ý cho vận dụng khoản 3, Điều 50 Luật Đất đai 2003, UBND thị xã Móng Cái, trực tiếp là ông Phạm Văn Tiêu đã chỉ đạo trái pháp luật, không bằng văn bản, với nội dung: “Tìm mọi cách nghiên cứu, “lách luật” để dân được cấp GCNQSD đất; số hộ dân phải nộp tiền sử dụng đất càng ít càng tốt, mục đích để dân yên (dân không khiếu kiện)”(!)...
Dự kiến, phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án hình sự đối với các quan tham về đất đai ở phường Hải Hòa (Móng Cái, Quảng Ninh) sẽ kết thúc vào ngày 11-9-2009.
ĐOÀN MINH HUỆ (TTXVN)
