Bài cuối: Để ngày càng có nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số tự tin, năng động...

Nhóm PV Báo Cần Thơ tiếng Khmer 

Những năm qua, công tác phụ nữ, nhất là phụ nữ thuộc nhóm đặc thù (trong đó có phụ nữ dân tộc thiểu số (DTTS)) luôn được Ðảng, Nhà nước quan tâm, thể hiện qua các quan điểm, chủ trương, chính sách, pháp luật đã và đang được thực hiện. Dù vậy, phụ nữ DTTS nói chung, phụ nữ Khmer nói riêng, vẫn còn thiếu tự tin, còn vướng phải nhiều rào cản đối với sự phát triển bản thân của họ. Vì vậy, cần sự trợ lực nhiều hơn từ các ngành hữu quan để ngày càng có nhiều tấm gương phụ nữ DTTS, phụ nữ dân tộc Khmer tự tin, năng động và truyền cảm hứng.

Hội LHPN xã Khánh Bình Tây, huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau ra mắt “Tổ truyền thông cộng đồng” vào cuối năm 2022 trong khuôn khổ thực hiện Dự án 8. Ảnh: T.L

Phụ nữ DTTS ngày càng được quan tâm và đóng vai trò quan trọng

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến phụ nữ Việt Nam, vấn đề giải phóng phụ nữ và làm thế nào để giúp phụ nữ bình đẳng, phát triển tiến bộ. Trong Di chúc để lại, Người căn dặn toàn Ðảng, toàn dân: “Ðảng và Chính phủ cần phải có kế hoạch thiết thực để bồi dưỡng, cất nhắc và giúp đỡ để ngày càng thêm nhiều phụ nữ phụ trách mọi công việc kể cả công việc lãnh đạo. Bản thân phụ nữ thì phải cố gắng vươn lên. Ðó là một cuộc cách mạng đưa đến quyền bình đẳng thật sự cho phụ nữ”.

Những lời căn dặn của Bác đã trở thành kim chỉ nam cho Ðảng và Nhà nước ta. Ðảng đã chỉ rõ: “Xây dựng, phát triển vững chắc đội ngũ cán bộ nữ tương xứng với vai trò to lớn của phụ nữ là yêu cầu khách quan, là nội dung quan trọng trong chiến lược công tác cán bộ của Ðảng”. Thực tiễn cho thấy, nhiều chủ trương, chính sách, giải pháp hiệu quả về công tác phụ nữ được triển khai, đạt được những kết quả quan trọng. Theo đó, nhiều chính sách, biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới được quy định nhằm đạt mục tiêu bình đẳng giới thực chất giữa nam và nữ đã được ban hành. Phụ nữ nói chung, phụ nữ DTTS nói riêng được quan tâm, tạo điều kiện phát triển toàn diện, vừa phát triển kinh tế và tiếp cận với các dịch vụ xã hội, kiến thức chăm sóc sức khỏe, bảo vệ an toàn thông qua Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình và các chính sách đặc thù khác…

Hội LHPN các cấp cũng chủ động đề xuất và tổ chức thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ phát triển, nâng cao vai trò, vị thế phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ DTTS. Ðiển hình như thực hiện các chính sách đặc thù của Chính phủ về công tác dân tộc, Ban Chấp hành Hội LHPN Việt Nam khóa XI ban hành Nghị quyết số 06-NQ/BCH về “Tăng cường công tác vận động phụ nữ DTTS, phụ nữ có đạo trong tình hình hiện nay”. Ðảng đoàn Trung ương Hội LHPN Việt Nam đã ban hành Chương trình hành động số 12-CTr/ÐÐ “Thực hiện các quan điểm chỉ đạo của Trung ương Ðảng về công tác dân tộc, tôn giáo trong tình hình mới” cụ thể hóa các nhiệm vụ, giải pháp quan tâm, phát triển phụ nữ DTTS… Hỗ trợ phụ nữ DTTS tiếp cận các nguồn vốn, Trung ương Hội LHPN Việt Nam phối hợp Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện chương trình tín dụng ưu đãi, hoạt động ủy thác hỗ trợ chị em vay vốn để phát triển sản xuất, kinh doanh. Từ năm 2018-2022, nguồn vốn huy động/ủy thác Ngân hàng Chính sách xã hội hỗ trợ phụ nữ nghèo, phụ nữ DTTS vay đạt hơn 2.736 tỉ đồng; trên 20.550 phụ nữ được hỗ trợ đào tạo nghề, kết nối giới thiệu việc thông qua các cơ sở giáo dục nghề nghiệp của Hội LHPN.

Ngày 20-1-2018, Ban Bí thư ban hành Chỉ thị số 21-CT/TW về tiếp tục đẩy mạnh công tác phụ nữ trong tình hình mới (Chỉ thị số 21). Ông Lâm Văn Mẫn, Bí thư Tỉnh ủy Sóc Trăng, nhận định: Sau 5 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 21, phong trào phụ nữ và công tác phụ nữ ở Sóc Trăng đạt được nhiều kết quả tích cực. Vị trí, vai trò của phụ nữ ngày càng được khẳng định và phát huy trong mọi lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội và đời sống chính trị. Hội LHPN các cấp có sự đổi mới về nội dung, phương thức hoạt động, thực hiện có hiệu quả vai trò nòng cốt trong công tác phụ nữ, nhất là đối với nhóm phụ nữ đặc thù, phụ nữ DTTS. Qua đó, tỷ lệ lao động nữ tham gia nền kinh tế ngày càng tăng, chiếm gần 48% tổng số lao động toàn tỉnh. Trong số này, tỷ lệ lao động nữ người DTTS chiếm khoảng 30%.

Cần trợ lực để phụ nữ DTTS tự tin, năng động hơn

Tại Hội thảo “Phát huy vai trò đội ngũ cán bộ nữ và việc thực hiện chính sách đối với các nhóm phụ nữ đặc thù” khu vực miền Nam tại Sóc Trăng vào tháng 8 vừa qua, bà Hà Thị Nga, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam, cho rằng: Công tác phụ nữ ở các tỉnh phía Nam thời gian qua còn tồn tại hạn chế. Một số cấp ủy đảng, chính quyền chưa quan tâm đúng mức đến công tác phụ nữ. Công tác Hội chưa tập trung chỉ đạo, tổ chức thực hiện chủ trương của Ðảng về công tác phụ nữ, thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các ban, ngành, đoàn thể. Trình độ phát triển kinh tế - xã hội chưa đồng đều giữa các vùng trong cùng khu vực; diễn biến phức tạp của các tệ nạn xã hội, tội phạm, bạo lực gia đình… đã tác động trực tiếp đến đời sống, lối sống của một bộ phận phụ nữ, ảnh hưởng đến khả năng huy động, vận động phụ nữ và chất lượng hoạt động của phong trào phụ nữ.

Ðể các chính sách hỗ trợ phụ nữ nói chung và phụ nữ DTTS nói riêng toàn diện, bao phủ các nhóm đối tượng, Ðảng và Nhà nước đã và đang triển khai thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó có Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030. Trong Chương trình này, Hội LHPN Việt Nam được giao chủ trì thực hiện Dự án thành phần số 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết các vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” (Dự án 8). “Lần đầu tiên có một dự án riêng biệt, đặc thù về giới trong Chương trình mục tiêu quốc gia… Triển khai Dự án 8, các tỉnh phía Nam cần chủ động xây dựng kế hoạch lồng ghép trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; có mục tiêu, giải pháp cụ thể, phân công trách nhiệm cho các cơ quan chuyên môn để tổ chức thực hiện. Hằng năm, cân đối nguồn kinh phí hỗ trợ các hoạt động theo các chính sách, chương trình, đề án, dự án hỗ trợ hoạt động của Hội LHPN nói chung, trong đó có nhóm phụ nữ đặc thù” - bà Hà Thị Nga nhấn mạnh.

Nhiều ý kiến cho rằng, một bộ phận phụ nữ DTTS, đặc biệt là phụ nữ lớn tuổi, chủ yếu tham gia lao động trong lĩnh vực nông nghiệp, nội trợ... rất ít có điều kiện tham gia các hoạt động xã hội. Cùng với đó, một bộ phận phụ nữ DTTS còn tồn tại tâm lý ngại giao tiếp với cộng đồng, xã hội do không rành tiếng Việt. Những rào cản về mặt ngôn ngữ, tâm lý, thói quen ngại giao tiếp xã hội, sự tác động từ môi trường sống, phong tục, tập quán cộng đồng vùng đồng bào DTTS đã tác động đến tính cách của đại bộ phận phụ nữ DTTS. “Cần tạo môi trường để phụ nữ DTTS, mà cụ thể là phụ nữ Khmer, nhận thức được vai trò, tầm quan trọng của phụ nữ trong cuộc sống. Môi trường ở đây là các tổ, nhóm truyền thông của Hội LHPN các cấp, thu hút, tạo điều kiện cho các chị em mạnh dạn bày tỏ quan điểm, bày tỏ tâm tư nguyện vọng. Từ đó, dần trở nên tự tin hơn, năng động hơn trong cuộc sống hằng ngày” - chị Hữu Thị Hiếu, Phó Chủ tịch Hội LHPN xã Khánh Bình Tây, huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau, chia sẻ.

Ðể phụ nữ DTTS “có tiếng nói” hơn trong cuộc sống, chị Chau Ngọc Dịu, Giám đốc Công ty CP Palmania, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang, cho rằng: “Giải pháp lâu dài nhất là tiếp tục nâng cao trình độ văn hóa, nâng cao trình độ dân trí cho cả phụ nữ và nam giới nói chung, phụ nữ, nam giới DTTS nói riêng. Thực tiễn cho thấy, khi trình độ dân trí cao, phụ nữ nói chung, phụ nữ DTTS nói riêng mới mạnh dạn nói tiếng nói của mình trong gia đình, công việc và tham gia đóng góp cho xã hội. Khi trình độ dân trí cao, những người đàn ông trong gia đình mới dễ dàng cảm thông, chia sẻ những khó khăn, vất vả của phụ nữ trong cuộc sống. Và dĩ nhiên, vai trò phụ nữ khi ấy sẽ được đề cao”.

Nâng cao vai trò phụ nữ trong phát triển kinh tế - xã hội, theo Tiến sĩ Ngô Sô Phe, Trường Ðại học Trà Vinh, cần thực hiện tốt và có hiệu quả các chính sách hỗ trợ nhằm tạo động lực thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực nữ có đủ khả năng tiếp cận những thành tựu mới của sự phát triển kinh tế - xã hội. Ðể nguồn nhân lực nữ nói chung và nhân lực nữ dân tộc Khmer nói riêng phát huy được vai trò, vị thế của mình, cần sự quan tâm, đồng hành, hỗ trợ và dẫn dắt của các hội, đoàn thể và tổ chức chính trị - xã hội các cấp. Bà Huỳnh Thị Kim Hương, Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Hậu Giang, khẳng định, nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ DTTS, cần tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, bảo quản, chế biến nông - lâm - thủy - sản trong vùng đồng bào DTTS. Ðộng thái này nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, giá thành sản phẩm, thu hút đầu tư, kết nối, quảng bá, tiêu thụ sản phẩm, khuyến khích phụ nữ DTTS, phụ nữ dân tộc Khmer mạnh dạn đổi mới, sáng tạo phù hợp với điều kiện đặc thù của vùng đồng bào DTTS.

*
* *

Dù còn nhiều rào cản, song phụ nữ nói chung, phụ nữ DTTS nói riêng vẫn đã và đang nỗ lực vượt khó. Nhiều tấm gương phụ nữ, trong đó có phụ nữ DTTS nỗ lực đạt thành tích xuất sắc trên các lĩnh vực của đời sống xã hội được biểu dương, tôn vinh thông qua các giải thưởng, danh hiệu cao quý. Qua đó khẳng định vai trò và sự đóng góp to lớn của phụ nữ, cũng như truyền cảm hứng, khích lệ để phụ nữ tiếp tục phấn đấu hoàn thiện phẩm chất người phụ nữ Việt Nam thời kỳ CNH, HÐH và hội nhập quốc tế.