Thời gian qua, trên địa bàn TP Cần Thơ xuất hiện ngày càng nhiều mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và áp dụng cơ giới hóa khá đồng bộ trong nhiều khâu sản xuất. Những mô hình này giúp nông dân nâng cao hiệu quả sản xuất và lợi nhuận trên cùng một diện tích. Đồng thời chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu và tạo ra các sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Khẳng định hiệu quả

Nhiều mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao ngoài tăng thu nhập, còn giúp nông dân chủ động phòng tránh rủi ro do thời tiết, thiên tai và sâu bệnh gây ra đối với sản xuất. Đối với lĩnh vực trồng trọt, hiện nông dân không chỉ liên kết đẩy mạnh cơ giới hóa đồng bộ vào sản xuất lúa và phát triển hệ thống phun tưới nước tự động cho vườn cây ăn trái, rau màu và hoa kiểng mà còn xây dựng được nhiều mô hình sản xuất hiện đại, ứng dụng công nghệ cao.

Mô hình trồng dưa lưới ứng dụng công nghệ cao tại xã Thới Lai, TP Cần Thơ.

Điển hình như các mô hình cánh đồng lớn, mô hình sản xuất lúa chất lượng cao và phát thải thấp áp dụng đồng bộ cơ giới hóa cùng nhiều tiến bộ kỹ thuật để giảm chi phí, giảm phát thải, nâng cao chất lượng, giá bán sản phẩm. Mô hình trồng rau bằng phương pháp thủy canh trong nhà, trồng dưa lưới trong nhà màng khép kín, trồng rau màu và hoa kiểng trong nhà lưới kết hợp với lắp đặt hệ thống cung cấp dinh dưỡng và phun tưới nước tự động…

Bà Phạm Thị Minh Hiếu, Chi Cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) TP Cần Thơ, cho biết: “Các công nghệ mới, nhất là công nghệ 4.0 đã giúp giảm chi phí và nâng cao hiệu quả sản xuất trên lĩnh vực trồng trọt, đồng thời giúp giám sát đồng ruộng và sâu bệnh một cách chính xác, hiệu quả. Nhờ áp dụng cơ giới chính xác, nhiều hộ trồng lúa đã giảm từ 40-50% lượng sử dụng giống trong gieo sạ, giảm 20-30% lượng sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật, trong khi năng suất lúa tăng”.

Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Hưng Lợi ở xã Đại Ngãi hiện có 46 xã viên tham gia mô hình sản xuất lúa chất lượng cao và phát thải thấp, với 56,2ha. Ông Trương Văn Hùng, Giám đốc HTX Hưng Lợi, cho biết: “Nông dân HTX đã áp dụng đồng bộ quy trình kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất, giúp nâng cao hiệu quả sản xuất, tiết kiệm nhân công lao động và giảm nhiều vật tư đầu vào, trong khi chất lượng và giá bán lúa được nâng cao, lợi nhuận tăng hơn 30% so với trước. Vừa qua, chúng tôi đã bán lúa tươi ST25 cho doanh nghiệp bao tiêu với giá 8.750 đồng/kg, cao hơn 1.500 đồng/kg so với nhiều hộ dân bên ngoài mô hình”.

Theo ông Nguyễn Danh Dũng, Giám đốc HTX nông nghiệp Tiến Dũng ở xã Thạnh Phú, nông dân HTX tăng lợi nhuận nhờ giảm chi phí; năng suất, chất lượng lúa gạo nâng cao khi tham gia mô hình sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp và được doanh nghiệp bao tiêu đầu ra. Hiện HTX áp dụng cơ giới hóa gần như 100% trên nhiều khâu sản xuất lúa và rơm được thu gom bằng máy để trồng nấm, làm thức ăn cho gia súc... nhằm gia tăng giá trị. HTX được ngành chức năng hỗ trợ gắn các thiết bị quan trắc tự động để kiểm tra mực nước trên ruộng từ xa thông qua điện thoại thông minh và quản lý dịch hại.

Nhiều nông dân cho biết, ứng dụng các mô hình nông nghiệp công nghệ cao, công nghệ mới vào sản xuất rau màu, hoa kiểng, cây ăn trái và nuôi trồng thủy sản năng suất, chất lượng nông sản tăng rõ rệt. Đặc biệt, các mô hình trồng rau màu, hoa kiểng trong nhà màng và nhà lưới đã giúp nông dân phòng tránh được nhiều loại sâu bệnh mà không cần phải phun thuốc trừ sâu, đồng thời có thể sản xuất nhiều vụ trong năm mà không lo thay đổi của thời tiết.

Theo anh Đoàn Văn Nhu, Giám đốc HTX nông nghiệp công nghệ cao Thiên Minh ở xã Trung Hưng, thời gian qua HTX trồng dưa lưới công nghệ cao trong nhà màng, với tổng diện tích hơn 6.500m². Trồng dưa trong nhà màng phòng tránh sâu bệnh, cùng nhiều yếu tố bất lợi của thời tiết và có thể sản xuất 4-5 vụ/năm. Dưa cũng đạt năng suất cao, với 3,5-4 tấn/công/vụ và có giá bán từ 40.000-45.000 đồng/kg trở lên. Nông dân có thể đạt lợi nhuận từ 15-25 triệu đồng/vụ/1.000m².

Thúc đẩy phát triển

TP Cần Thơ có tổng diện tích đất sản xuất nông nghiệp khoảng 511.000ha. Hằng năm, sản xuất lúa đạt sản lượng trên 4,4 triệu tấn, sản lượng trái cây đạt trên 1 triệu tấn, sản lượng rau màu và cây công nghiệp ngắn ngày trên 1,5 triệu tấn, thủy sản nuôi trồng đạt sản lượng trên 700.000 tấn. Giai đoạn 2020-2025, cấp ủy đảng và chính quyền thành phố đã triển khai nhiều hoạt động thúc đẩy phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh, nông nghiệp tuần hoàn, thân thiện với môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu. Ngành chức năng thành phố đã tích cực tập huấn, hỗ trợ nông dân ứng dụng đồng bộ tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới và máy móc hiện đại vào sản xuất gắn với liên kết theo chuỗi. Tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn để thúc đẩy phát triển và tái cơ cấu lại ngành Nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững.

Bên cạnh đó, quan tâm nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng công nghệ cao trong các hoạt động trồng trọt và chăn nuôi. Hướng đến cung cấp các dịch vụ nông nghiệp công nghệ cao phục vụ cho cả vùng ĐBSCL. Khuyến khích nông dân và doanh nghiệp tiếp cận các thành tựu khoa học công nghệ mới, nhất là công nghệ 4.0 để xây dựng và phát triển các mô hình nông nghiệp công nghệ cao. Nhờ vậy, TP Cần Thơ đã xuất hiện ngày càng nhiều mô hình nông nghiệp công nghệ cao, góp phần tăng thu nhập cho người dân và nâng cao vị thế nông sản Việt trên thị trường quốc tế. Thành phố hiện có nhiều vùng sản xuất lúa hàng hóa, vùng trồng rau màu, cây ăn trái và chăn nuôi theo hướng tập trung, quy mô lớn.

Bà Nguyễn Thị Giang, Phó Giám đốc Sở NN&MT TP Cần Thơ, cho biết: “Đạt nhiều kết quả tích cực nhưng phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại thành phố vẫn còn gặp nhiều khó khăn do nền nông nghiệp truyền thống vốn phụ thuộc nhiều vào điều kiện tự nhiên và lao động, sản xuất nhiều loại cây trồng, vật nuôi còn manh mún, nhỏ lẻ. Sự hạn chế trong khả năng tích tụ đất đai cũng gây trở ngại đầu tư dài hạn cho khoa học, công nghệ và ứng dụng công nghệ cao. Tuy nhiên, công nghệ cao là hướng đi tất yếu để nâng cao giá trị nông sản cả trong quá trình sản xuất đến chế biến, xuất khẩu và tiêu thụ. Tới đây, ngành NN&MT thành phố tiếp tục thúc đẩy phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nâng cao chuỗi giá trị trong nông nghiệp”.

Theo ông Nguyễn Văn Sử, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQVN TP Cần Thơ, Chủ tịch Hội Nông dân TP Cần Thơ, đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ tiên tiến vào sản xuất nông nghiệp đang là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng. Hội Nông dân thành phố đã và đang triển khai nhiều giải pháp thiết thực hỗ trợ cho nông dân, đặc biệt là công tác đào tạo nghề, xây dựng hệ thống hỗ trợ, cung cấp kiến thức nhằm nâng cao năng lực và đổi mới phương thức sản xuất kinh doanh trong thời đại công nghệ 4.0. Thúc đẩy chuyển đổi tư duy từ sản xuất nhỏ lẻ sang tập trung, gắn kết chuỗi giá trị, khuyến khích phát triển HTX, phát triển sản phẩm theo tiêu chuẩn, ứng dụng công nghệ cao và chuyển đổi số.

Bài, ảnh: KHÁNH TRUNG