Máy bay chiến đấu Nga biểu diễn nhân Ngày chiến thắng phát-xít. Ảnh: AP

Thông thường, người ta chỉ tổ chức các hoạt động rầm rộ để kỷ niệm một sự kiện nào đó vào các năm chẵn. Nhưng lễ kỷ niệm 64 năm Ngày chiến thắng phát-xít (9/5/1945-9/5/2009) cuối tuần rồi lại được Mát-xcơ-va tổ chức hết sức “hoành tráng”, qui mô nhất trong lịch sử nước Nga thời hậu Xô-viết. Tại Quảng trường Đỏ, hơn 9.000 binh sĩ, 103 chiến xa, 69 chiến đấu cơ cùng nhau thị uy sức mạnh của cường quốc quân sự này. Đặc biệt, lần đầu tiên Nga phô diễn hệ thống tên lửa phòng không S-400 mà họ tin rằng hiện chưa có đối thủ.

Phát biểu tại lễ kỷ niệm, Tổng thống Dmitry Medvedev tuyên bố lực lượng vũ trang Nga sẽ giáng trả thích đáng mọi cuộc xâm lược chống lại nước này, dạy cho kẻ thù những bài học của Thế chiến thứ hai. Theo ông, những bài học của chiến thắng chủ nghĩa phát-xít đến nay vẫn mang tính thời sự, trước hết là cho những kẻ “phiêu lưu quân sự”. Dù không “chỉ mặt đặt tên”, nhưng không khó để nhận ra rằng ông muốn nói tới việc Tổng thống Gruzia Mikheil Saakashvili ra lệnh tấn công Nam Ossetia dẫn đến cuộc chiến 5 ngày giữa Nga và Gruzia hồi tháng 8-2008, mà thất bại nặng nề thuộc về kẻ gây hấn. Gruzia được phương Tây hậu thuẫn nên thông điệp của ông Medvedev chắc hẳn không chỉ nhằm nhắn gởi một mình Tbilisi. Một số nhà phân tích cho rằng, có thể ông Medvedev còn ám chỉ kế hoạch triển khai một phần lá chắn tên lửa của Mỹ ở Đông Âu.

Hai ngày trước đó, Tổng thống Medvedev cũng khẳng định sẽ trừng trị những hành động bóp méo bản chất cuộc Chiến tranh vệ quốc (1941-1945) của nhân dân Liên Xô. Gần đây, tại một số nước Đông Âu, không ít nhà lãnh đạo vì lợi ích chính trị cá nhân mà đang tâm xuyên tạc sự thật lịch sử, phủ nhận vai trò của Hồng quân Liên Xô trong Đệ nhị thế chiến, từ đó tác động không nhỏ tới tư tưởng của một bộ phận giới trẻ. Hiện Hạ viện Nga đang xem xét bổ sung một điều khoản trong Bộ luật hình sự, theo đó phạt tù 5 năm hay phạt tiền tới 300.000 rúp đối với những hành động công khai biện minh cho chủ nghĩa phát-xít hoặc bóp méo vai trò của quân đội Xô-viết.

Rõ ràng, lễ kỷ niệm Ngày chiến thắng phát- xít năm nay không chỉ là dịp để Nga ôn lại quá khứ hào hùng của mình mà còn là cơ hội phô trương sức mạnh quân sự, khẳng định sự trở lại của họ trong vai trò một cường quốc với đầy đủ ý nghĩa của nó. Những tuyên bố cứng rắn của Tổng thống Medvedev cho thấy nước Nga đang quyết tâm lấy lại những gì vốn dĩ thuộc về mình.

LÊ DÂN