Tất cả các công trình xây dựng cơ bản (XDCB) trên địa bàn đều chậm tiến độ. Đó là nhận xét trong báo cáo của Ban Kinh tế và Ngân sách qua kiểm tra công tác xây dựng cơ bản 6 tháng đầu năm 2008 được trình tại kỳ họp HĐND TP Cần Thơ vừa qua. Thành phố đã nỗ lực tháo gỡ những khó khăn này...

* Thiếu mặt bằng trầm trọng!

Năm 2008, Sở Giao thông vận tải (GTVT) TP Cần Thơ được giao thực hiện 17 công trình với kế hoạch vốn hơn 617 tỉ đồng. Tuy nhiên, đến thời điểm này, khối lượng thực hiện 4 công trình vốn trái phiếu Chính phủ chỉ mới đạt 7,5%, 13 công trình vốn ngân sách địa phương tiến độ thực hiện chưa đến 13%. Trong đó, có nhiều công trình thời gian thi công đã hết nhưng khối lượng thực hiện chưa đạt đến 80%, điển hình như đường tỉnh 921, Trà Nóc-Thới An Đông-Lộ Bức, các gói thầu cầu trên đường tỉnh 923...

Nhiều công trình trọng điểm đã gần tới ngày đưa vào sử dụng nhưng hiện vẫn còn “ngổn ngang”. Điển hình như công trình đường Mậu Thân- Trà Nóc dài 6,9km. Đây là tuyến đường chính phục vụ cho việc vận chuyển hành khách, hàng hóa đến Cảng hàng không Quốc tế Cần Thơ. Tuyến đường này được khởi công vào tháng 8-2007, dự kiến hoàn công vào tháng 9-2008 nhưng đến thời điểm này tiến độ thực hiện chỉ mới đạt 20%. Tiến độ công trình chậm được xác định là do thiếu mặt bằng, thiếu nền tái định cư, biến động giá vật tư. Trong khi đó theo thông báo của Tổng Công ty Hàng không Việt Nam: hạng mục đường cất hạ cánh giai đoạn 1 và việc lắp đặt nhà ga tạm đã diễn ra đúng tiến độ, dự kiến đầu năm 2009 Cảng hàng không Quốc tế Cần Thơ sẽ đi vào hoạt động.

Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng (BQLDAĐTXD) TP Cần Thơ được UBND TP Cần Thơ, Bộ GTVT giao làm chủ đầu tư 7 công trình trọng điểm có nguồn vốn hơn 2.200 tỉ đồng. Theo báo cáo của đơn vị này thì khối lượng thực hiện trong 6 tháng đầu năm 2008 đạt chưa đến 10% so kế hoạch ghi vốn cả năm. Nguyên nhân của tình trạng chậm tiến độ cũng được xác định là “đồng cảnh ngộ” với nhiều công trình giao thông khác.

Thiếu mặt bằng, công trình đường Mậu Thân – sân bay Trà Nóc chậm tiến độ thi công. Ảnh: PHÚ KHỞI

Theo báo cáo của Sở Xây dựng, trên địa bàn thành phố hiện có tổng cộng 36 khu tái định cư (TĐC), tổng diện tích hơn 1.000 ha, số nền dự kiến là 34.510 nền. Tuy nhiên, thực tế số dự án TĐC đang triển khai không nhiều, phần lớn bố trí ở quận Ninh Kiều như: khu TĐC lô 1C Thới Nhựt, khu TĐC lô số 3, khu vực Thới Nhựt... Trong khi nhu cầu TĐC phục vụ các dự án Trung ương triển khai là 433 hộ thì dự án địa phương triển khai lớn hơn, khoảng 2.617 hộ. Các khu TĐC trên địa bàn thành phố phần lớn chưa chuẩn bị kịp thời, một số khu TĐC đã hình thành nhưng chưa hoàn chỉnh kết cấu hạ tầng, việc di dời người dân đến chỗ mới gặp khó khăn,... Từ đó dẫn đến hậu quả là công tác giải phóng mặt bằng càng thêm chậm, ảnh hưởng đến các tiến độ dự án.

* Lúng túng trong điều chỉnh giá

Đến thời điểm này chưa có một nhà thầu nào được hưởng chính sách điều chỉnh giá nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu xây dựng và hợp đồng xây dựng theo Công văn số 546/TTg-KTN của Thủ tướng Chính phủ. Đó là ý kiến phản ánh từ phía các nhà thầu. Ông Nguyễn Ngọc Sang, Giám đốc Công ty cổ phần xây dựng phát triển đô thị TP Cần Thơ, cũng như nhiều nhà thầu khác cho rằng: So với cuối năm 2007 thì giá cát, đá, xi măng, thép... đều tăng gấp đôi, thậm chí gấp ba lần. Vì thế, việc chậm điều chỉnh giá từ phía ngành chức năng đã làm nhà thầu lâm vào cảnh “túng thiếu” không thể tiếp tục thi công.

Ông Lê Hồng Phát, Giám đốc Sở Xây dựng TP Cần Thơ, cho biết: Theo Thông tư số 09/2008/TT-BXD của Bộ Xây dựng về hướng dẫn điều chỉnh giá và hợp đồng xây dựng do biến động giá nguyên liệu, nhiên liệu và vật liệu xây dựng thì chủ đầu tư có đủ thẩm quyền xem xét quyết định điều chỉnh giá, đơn giá thanh toán và chịu trách nhiệm trước pháp luật. Do vậy, sự chậm trễ trong điều chỉnh giá trách nhiệm thuộc về chủ đầu tư. Còn theo ông Lê Tấn Học, Giám đốc Sở GTVT, cho rằng: nếu giao chủ đầu tư quyết định giá thì chủ đầu tư phải thành lập tổ chuyên đi khảo sát xác định giá, việc làm này không khả thi vì không có nhân sự để bố trí. Để có thể kịp thời điều chỉnh giá cho nhà thầu, đề nghị UBND thành phố ban hành khung giá áp dụng chính thức cho từng loại vật tư xây dựng.

Ông Nguyễn Văn Sếp, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch-Đầu tư, cho biết: Gần như tất cả các dự án sau khi điều chỉnh giá thì tổng mức đầu tư luôn vượt so với dự toán trước đó. Theo Thông tư 09, nếu tổng mức đầu tư điều chỉnh vượt tổng mức đầu tư đã được phê duyệt thì chủ đầu tư phải báo cáo đơn vị quyết định đầu tư và chờ phê duyệt điều chỉnh dự án, sau đó chủ đầu tư mới phê duyệt cho từng gói thầu, quy trình này mất ít nhất cũng khoảng 3 tháng. Trong khi đó, để được tạm ứng hợp đồng chưa thực hiện và thanh toán 80-90% chênh lệch giá khối lượng đã thực hiện theo Thông tư 09 thì theo quy định của Bộ Tài chính, hồ sơ phải có dự toán điều chỉnh được phê duyệt. Chính vì những vướng mắc này mà cho đến nay chưa có nhà thầu nào được hưởng điều chỉnh giá hay tạm ứng vốn.

* Chủ động tháo gỡ khó khăn

Ông Trần Thanh Mẫn, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, khẳng định: Thành phố không thiếu vốn XDCB, sở dĩ thời gian qua nhiều công trình bị ngưng trệ là do những vướng mắc trên chưa được tháo gỡ. Để khắc phục, thành phố đã có nhiều biện pháp nhằm chủ động tháo gỡ như: đẩy mạnh xã hội hóa việc xây dựng các khu tái định cư. Ngoài nguồn vốn ngân sách Nhà nước, UBND thành phố còn khuyến khích các quận, huyện vay vốn nhàn rỗi của Kho bạc Nhà nước hoặc huy động các nguồn vốn khác đầu tư xây dựng các khu tái định cư theo hình thức: đầu tư- khai thác- chuyển giao hoặc đầu tư- chuyển giao. Bên cạnh đó, nhằm tiết kiệm chi tiêu ngân sách góp phần chống lạm phát theo chủ trương của Chính phủ, TP Cần Thơ đã ngừng triển khai 15 công trình chưa thật sự cần thiết với số vốn trên 25 tỉ đồng, giãn tiến độ 11 công trình với số vốn 38,9 tỉ đồng; thực hiện, sắp xếp, bố trí lại 36 công trình với số vốn 136 tỉ đồng.

Từ đây đến cuối năm 2008, thành phố sẽ tiếp tục rà soát đình, hoãn thi công các công trình chưa bức xúc để tập trung vốn bù trượt giá, đồng thời kiến nghị với Trung ương tiếp tục tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai thực hiện các công trình trọng điểm, bức xúc trên địa bàn.

CÔNG DÂN