Mặc dù chủ động được trên 60% nguồn cung trong nước từ hai nhà máy Dinh Cố và Dung Quất, nhưng giá gas bán lẻ trong nước hiện vẫn được áp theo giá thế giới.

Giá gas bán lẻ trong nước liên tục biến động tăng theo giá thế giới đã tác động đến người tiêu dùng trong suốt thời gian qua. Hiện nay, nguồn cung gas từ Nhà máy Dinh Cố và Dung Quất đáp ứng được trên 60% nhu cầu thị trường trong nước, nhưng người tiêu dùng vẫn phải chịu sự chi phối tăng, giảm của giá gas thế giới. Song, với những biến động tỷ giá USD tăng, giá xăng dầu tăng, cước vận chuyển tăng theo, chắc chắn giá gas sẽ không tránh khỏi biến động trong thời gian tới...

* NGUỒN CUNG KHÔNG THIẾU NHƯNG GIÁ KHÓ GIẢM

Chỉ tính riêng trong vòng 4 tháng (từ tháng 11-2009 đến 2-2010) giá gas bán lẻ trong nước tăng khoảng 45.000 đồng/bình 12kg. Đầu tháng 1 - 2010, giá gas thế giới tăng 12,5 USD/tấn so với thời điểm đầu tháng 12-2009, đạt 736,5 USD/tấn, kéo giá gas trong nước tăng thêm 4.000 đồng/bình 12kg, bán ra ở mức 271.000 đồng/bình 12kg và mức giá này vẫn được áp dụng cho tháng 2-2010, mặc dù giá gas thế giới hiện giảm 2,5 USD/tấn. Nhìn lại sau 1 năm (từ tháng 2-2009 đến tháng 2-2010) giá gas bán lẻ trong nước đã tăng khoảng 56.000 đồng bình/12 kg.

Theo Tổng công ty khí Việt Nam, năm 2010 nguồn gas từ hai Nhà máy Dinh Cố và Dung Quất cung ứng cho thị trường trên 620.000 tấn. Như vậy, nếu tính theo dự trù sản lượng tiêu thụ gas trong nước vào năm 2010 ước khoảng 1 triệu tấn, thì với nguồn cung này sẽ đáp ứng được trên 60% nhu cầu thị trường. Không chỉ thế, gần 40% sản lượng còn lại Tổng công ty khí Việt Nam nhập khẩu nên trong năm nay, nguồn cung gas trong nước sẽ rất dồi dào. Trước tình hình này người tiêu dùng kỳ vọng, giá gas sẽ không còn tăng giảm thất thường. Tuy nhiên, các doanh nghiệp kinh doanh gas cho rằng giá gas sẽ không thể rẻ hơn. Vì sao?

Theo lời giải thích từ các doanh nghiệp kinh doanh gas, mặc dù nguồn hàng mua từ hai nhà máy trong nước nhưng vẫn được tính theo giá thế giới và theo thông lệ giá được căn cứ vào giá CP (giá trao đổi trên thị trường gas thế giới) đầu tháng. Ông Lê Phúc Đại, Tổng Giám đốc công ty cổ phần năng lượng Đại Việt (Vinagas) cho biết: “Hiện tại giá gas nhập khẩu và trong nước được áp dụng theo qui chế 1 giá. Dù sử dụng nguồn gas trong nước nhưng các công ty gas vẫn phải tính theo giá thế giới. Nghĩa là nhà cung cấp vẫn tính thuế nhập khẩu 5% vào cơ cấu giá. Không những thế, mặc dù mua trong nước nhưng các công ty gas vẫn phải trả các khoản phí vận chuyển và bảo hiểm”. Như vậy, nếu tính theo mức giá hiện tại là 734 USD/tấn như hiện nay, người tiêu dùng phải mất thêm từ 7.000 - 8.000 đồng/bình.

Vào những ngày cuối tháng 2-2010, giá gas thế giới đang giảm khoảng 15 USD/tấn so với thời điểm đầu tháng. Tuy vậy, nhưng giá gas vào tháng tới được các công ty gas dự báo là sẽ khó có thể điều chỉnh giảm. Bởi theo các doanh nghiệp, hiện nay trước áp lực tỷ giá USD tăng mạnh, vì vậy với mức giảm 15 USD/tấn như hiện nay tính theo mức tỷ giá USD hiện tại trên thị trường tự do (gần 20.000 đồng/USD) tương đương với mức giảm 30 USD/tấn ở những tháng trước kia. Vì vậy, từ nay đến cuối tháng nếu giá giảm tiếp 15 USD/tấn, thì mới có thể điều chỉnh giảm được. Tuy nhiên, hiện tại giá xăng dầu đang ở mức cao nên rất nhiều khả năng giá gas sẽ điều chỉnh tăng thêm do tác động của chi phí vận chuyển...

* THÊM NỖI LO VỀ AN TOÀN

Trong những năm trở lại đây, thị trường gas phát triển rất nhanh, mức tăng bình quân khoảng 10% với khoảng 70 doanh nghiệp kinh doanh gas lớn nhỏ trong cả nước. Trong 2 năm trở lại đây (2008 và 2009), mức tiêu thụ bình quân khoảng 1 triệu tấn/năm. Bên cạnh các đô thị lớn hiện đã đi vào bão hòa, một vài năm nay thị trường tại các vùng nông thôn hiện đang có tốc độ phát triển rất nhanh. Tuy nhiên, đi cùng với sự phát triển đó, việc bất an toàn trong sử dụng gas cũng ngày càng lớn, nhất là thời điểm giá cả đang nhấp nhổm leo thang như hiện nay. Việc gian lận gas không chỉ dừng lại ở việc đong thiếu cân đủ mà còn ở chất lượng vỏ gas, các linh kiện kèm theo không bảo đảm... gây ảnh hưởng không nhỏ cho các doanh nghiệp kinh doanh gas chân chính và người tiêu dùng phải gánh chịu.

Theo thông tin của một vài đại lý kinh doanh gas trên địa bàn TP Cần Thơ: hiện nay tình trạng một công ty có nhiều điểm sang chiết vệ tinh đang trở thành phổ biến, điều này tạo điều kiện dễ dàng trong việc vận chuyển cung ứng hàng cho đại lý. Tuy nhiên, ở một vài trường hợp, công ty chào giá rẻ hơn vài ngàn đồng so với giá thực tế của hãng nếu đại lý chịu lấy gas tại các vệ tinh sang chiết nhưng khi hỏi về giấy tờ đảm bảo chất lượng thì công ty không có. Hầu hết người dân hiện không xa lạ với việc sử dụng gas, tuy nhiên kiến thức tiêu dùng gas an toàn lại không nhiều người được biết mà chủ yếu chỉ sử dụng theo sự tư vấn của cửa hàng, thậm chí thấy loại nào rẻ thì dùng miễn bật lên lửa cháy là được. Tuy chiếm phần quan trọng nhất trong an toàn khi sử dụng gas nhưng các linh kiện đi kèm (van, dây dẫn) lại là vật mà người tiêu dùng ít để ý nhất, và các sản phẩm này đang được giả và nhái nhãn hiệu rất nhiều.

Hiện trên thị trường có 2 loại đầu van là van tự động đầu Pol (van vặn) và van đầu compact (van đầu đứng). Nếu tính theo giá hàng chính hãng, có xuất xứ rõ ràng thì giá đầu van vặn vào khoảng 60.000 - 160.000 đồng/bộ, van đầu đứng từ 160.000 -180.000 đồng/bộ nhưng với những sản phẩm lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ rõ ràng giá cho bộ van vặn chỉ từ 40.000 - 120.000 đồng và 60.000 - 80.000 đồng/bộ van đầu đứng. Chưa kể dây dẫn gas cũng có mức giá khá chênh lệch giữa hàng chính hãng và hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Bà Đặng Thị Phượng, Trưởng phòng kinh doanh gas, Công ty cổ phần vật tư Hậu Giang, cho biết: “Để giúp cho người dân hiểu về cách sử dụng gas an toàn, chúng tôi cũng đã có những buổi tư vấn tiêu dùng cho các chị em phụ nữ tại một số phường trên địa bàn nội ô TP Cần Thơ. Qua buổi tư vấn, chúng tôi được biết hiện còn rất nhiều chị em từ trước đến nay vẫn không hiểu nhiều về cách sử dụng gas an toàn. Thời gian tới chúng tôi sẽ tiếp tục có những buổi tư vấn, đặc biệt tại các vùng ven, vùng nông thôn”. Không chỉ có thế, để giúp người tiêu dùng sử dụng gas an toàn hiện nhiều doanh nghiệp kinh doanh gas đã cung cấp thiết bị chính hãng đồng bộ với sản phẩm với giá ưu đãi...

Bài, ảnh: Khánh Nam