Thời gian qua, UBMTTQVN TP Cần Thơ không ngừng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần đẩy nhanh tiến trình CNH, HĐH ở địa phương. Nhân Đại hội Đại biểu MTTQVN thành phố lần thứ VII, phóng viên Báo Cần Thơ đã phỏng vấn đồng chí Phan Thanh Sĩ, Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch UBMTTQVN TP Cần Thơ, xoay quanh vấn đề này.

* Đồng chí đánh giá như thế nào về vai trò của MTTQVN và các tổ chức thành viên trong việc tuyên truyền, cổ vũ các tầng lớp nhân dân hưởng ứng các phong trào hành động cách mạng ở địa phương?

- Là một tổ chức liên minh chính trị, MTTQVN có vai trò củng cố và tăng cường khối đoàn kết toàn dân tộc, góp phần tạo nên sự đồng thuận trong xã hội, thắt chặt mối quan hệ giữa nhân dân với Đảng và Nhà nước; động viên nhân dân phát huy quyền làm chủ, hăng hái tham gia các phong trào thi đua yêu nước, thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới, đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước. Trong nhiệm kỳ vừa qua (2004-2009), MTTQVN các cấp thành phố và các tổ chức thành viên đã tập trung hoạt động, hướng vào các việc: đa dạng hóa các hình thức đoàn kết tập hợp nhân dân, để mở rộng khối đoàn kết toàn dân tộc, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc; động viên nhân dân tham gia các cuộc vận động, các phong trào thi đua, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển KT-XH; phát huy nội lực, đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước; vận động nhân dân phát huy quyền làm chủ tham gia xây dựng Đảng, Chính quyền; thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh chính trị và trật tự xã hội trong tình hình mới, thắt chặt mối quan hệ giữa nhân dân với Đảng và Nhà nước. Điểm nổi bật của MTTQVN và các tổ chức thành viên các cấp trong thành phố trong nhiệm kỳ qua là công tác tuyên truyền, triển khai học tập chủ trương, Nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; UBMTTQVN các cấp của thành phố đã phối hợp chính quyền, các tổ chức thành viên và các ngành liên quan cùng cấp quan tâm xây dựng, củng cố, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, nhằm tạo sự nhất trí về chính trị và tinh thần trong các tầng lớp nhân dân, góp phần thực hiện có hiệu quả các chính sách liên quan đến các giai cấp, các tầng lớp xã hội, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, các phong trào hành động cách mạng trong các tầng lớp nhân dân như các lĩnh vực: Phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giữ vững an ninh quốc phòng. Quan tâm, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và những băn khoăn, vướng mắc trong đời sống, sản xuất, kinh doanh... của các tầng lớp nhân dân, để kịp thời phản ánh, đề xuất với Đảng, chính quyền có những giải pháp sát hợp, nhằm đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của nhân dân.

* Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư có những kết quả gì mới, thưa đồng chí?

- Cuộc vận động “ Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” tiếp tục được UBMTTQVN các cấp trong thành phố quan tâm, triển khai thực hiện theo hướng mở rộng và nâng cao chất lượng, lồng ghép với các chương trình mục tiêu quốc gia, các cuộc vận động của các tổ chức thành viên. Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” tiếp tục được khẳng định là cuộc vận động trung tâm, có sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, các tổ chức thành viên và các ngành đã vận động và huy động sức dân tham gia cùng Nhà nước thực hiện những công trình phúc lợi xã hội, góp phần đẩy mạnh phát triển KT-XH, an ninh - quốc phòng của thành phố. Đến nay, 100% khu vực, ấp trong thành phố đã triển khai thực hiện 6 nội dung cuộc vận động, có 508/587 khu vực, ấp được công nhận danh hiệu khu dân cư tiên tiến, đạt tỷ lệ 86,5%; trong đó đã có 476/587 khu vực, ấp được công nhận danh hiệu khu vực, ấp văn hóa.

* Vai trò giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận và các tổ chức thành viên trong hệ thống là hoạt động được các tầng lớp quần chúng rất quan tâm. Theo đồng chí, kết quả vừa qua như thế nào và sắp tới nên làm gì để nâng cao chất lượng hiệu quả?

- Thời gian qua, mặc dù chưa đặt thành vấn đề phản biện xã hội, Mặt trận và các đoàn thể nhân dân vẫn đẩy mạnh công tác giám sát, tham gia xây dựng chỉnh đốn Đảng, tham gia xây dựng chính quyền. Tuy có góp ý với Đảng, Chính quyền, song cũng còn hiện tượng chưa mạnh dạn, chưa thẳng thắn, chưa triệt để. Nguyên nhân của hiện tượng này là vấn đề phản biện xã hội của Mặt trận chưa được Nhà nước thể chế hóa bằng pháp luật và hướng dẫn của MTTQVN.

Thực tế vấn đề phản biện xã hội không phải là việc làm mới, nhưng đối với vai trò của MTTQ và các đoàn thể nhân dân cần phải có cách làm mới; đặc biệt là cán bộ chuyên trách Mặt trận và các đoàn thể phải tích cực vươn lên làm đầy đủ trách nhiệm của mình; đồng thời phải xác lập rõ đối tượng, nội dung và mục đích của phản biện xã hội mà MTTQ định đảm nhận, việc làm này có ý nghĩa lớn đến việc tìm ra phương pháp đúng, để tiến hành phản biện mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần hoàn thiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, những hoạch định KT-XH, quốc phòng, an ninh của chính quyền địa phương sao cho phù hợp với thực tiễn, đáp ứng nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân. Tôi xin kiến nghị với cơ quan Trung ương sớm ban hành một cơ chế quy định cụ thể, về phía Nhà nước có thể bằng Pháp lệnh, Nghị định và Quy chế hướng dẫn của MTTQVN.

* Tại đại hội lần này, những nội dung nào trong công tác Mặt trận được tập trung bàn bạc, thưa đồng chí?

- Có thể nói những thành quả đạt được trong những năm qua là rất đáng trân trọng và tự hào. Tuy nhiên, hoạt động của MTTQVN và các tổ chức thành viên vẫn còn nhiều mặt tồn tại, chưa ngang tầm yêu cầu, nhiệm vụ của công cuộc đổi mới. Để mở rộng và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, làm động lực đẩy mạnh CNH, HĐH , xây dựng, phát triển TP Cần Thơ giàu đẹp, văn minh, sớm trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học, kỹ thuật của vùng, thì nhiệm kỳ mới, Mặt trận các cấp trong thành phố cần phấn đấu thực hiện tốt hơn nữa các mặt công tác.

Tại Đại hội Đại biểu MTTQVN TP Cần Thơ lần VII (nhiệm kỳ 2009 - 2014), theo dự kiến, những nội dung trong chương trình phối hợp thống nhất hành động sẽ được tập trung bàn bạc là nghiên cứu làm thế nào để đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, đa dạng hóa các hình thức tập hợp, đoàn kết các tầng lớp nhân dân. Phát huy mạnh mẽ vai trò của UBMTTQVN và các tổ chức thành viên các cấp của thành phố; tăng cường củng cố và mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo sự đồng thuận xã hội, động viên cao nhất sức người, sức của để xây dựng thành phố phát triển. Hướng mạnh các hoạt động của Mặt trận và các tổ chức thành viên về khu dân cư, để triển khai thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” và “Ngày vì người nghèo”; đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, phát huy tốt hơn nữa quyền làm chủ của nhân dân, chăm lo đời sống nhân dân, huy động sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân để hoàn thành nhiệm vụ phát triển KT-XH, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh. Trong đó, chú trọng đến công tác phối hợp và thống nhất hành động giữa các thành viên. Theo đánh giá chung, vừa qua sự phối hợp giữa UBMTTQVN các cấp trong thành phố với tổ chức thành viên còn nhiều hạn chế, chưa có những phối hợp chặt chẽ, thiết thực. Đây là nguyên nhân trực tiếp của những tồn tại, hạn chế trong hoạt động của Mặt trận các cấp trong thời gian qua. Chúng ta hiểu rằng MTTQVN là tổ chức liên minh chính trị và liên hiệp tự nguyện của các tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội.... Nói đến Mặt trận là nói đến các tổ chức thành viên, không có các tổ chức thành viên thì không có Mặt trận; cho nên việc phối hợp, thống nhất hành động vì mục đích chung, cương lĩnh chung, chương trình hành động chung theo nguyên tắc tự nguyện, hiệp thương dân chủ là phương thức hoạt động cơ bản, đặc thù của Mặt trận. Có thể nói tiêu chí đánh giá chất lượng hoạt động của Mặt trận được xem xét trên hai phương diện: Kết quả của sự phối hợp hành động giữa các tổ chức và cá nhân là thành viên của Mặt trận và kết quả phát huy vai trò, khả năng cống hiến của các cá nhân tiêu biểu trong các tầng lớp nhân dân. Sự đổi mới tổ chức và hoạt động của UBMTTQ và các tổ chức thành viên của Mặt trận phải kết hợp chặt chẽ với nhau, đồng bộ và ăn khớp với nhau; nói cách khác, kết quả đổi mới của các tổ chức thành viên cùng với sự đổi mới của Mặt trận các cấp tạo thành sự đổi mới của MTTQVN. Vì thế đề nghị trong nhiệm kỳ tới Ban Thường trực UBMTTQVN TP Cần Thơ, cần tổ chức nghiên cứu sâu hơn về phương thức hoạt động của Mặt trận, các hình thức phối hợp giữa UBMTTQ với các tổ chức thành viên của Mặt trận.

* Xin cảm ơn đồng chí!

NGỌC QUYÊN (thực hiện)