Giấy phép lái xe (GPLX) được cấp trước ngày Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 có hiệu lực thi hành (trước ngày 1-1-2025) sẽ được tiếp tục sử dụng theo thời hạn ghi trên GPLX. Theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024, GPLX của mỗi người có 12 điểm; số điểm trừ mỗi lần vi phạm tùy thuộc tính chất, mức độ của hành vi vi phạm pháp luật về rật tự, an toàn giao thông đường bộ .

Người dân tham gia học lái xe gắn máy. 

Một trong những quy định được nhiều người quan tâm trong Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 là quy định về GPLX. GPLX ô tô, xe máy được cấp trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành được tiếp tục sử dụng bình thường theo thời hạn ghi trên giấy phép. Tuy nhiên, khuyến khích người dân đổi GPLX không thời hạn đã được cấp trước ngày 1-7-2012.

Người có GPLX được cấp trước ngày Luật này có hiệu lực có nhu cầu đổi, cấp lại sẽ được áp dụng theo nguyên tắc sau: người có giấy phép hạng A1 (theo Luật Giao thông đường bộ năm 2008) được chuyển sang hạng A, song chỉ được điều khiển mô tô đến 175cm3 hoặc động cơ điện đến 14kW. Hạng A2 được đổi sang hạng A; hạng A3 được đổi sang hạng B1. Người có giấy phép hạng B1 số tự động được đổi, cấp lại sang hạng B, song chỉ được điều khiển ô tô số tự động; hạng B1, B2 được đổi sang hạng B và C1; hạng C được đổi cùng loại; hạng D được đổi, cấp lại sang hạng D2; hạng E được đổi, cấp lại sang hạng D; hạng FB2 được đổi, cấp lại sang C1E...

Quy định về độ tuổi được lái xe: người đủ 16 tuổi trở lên được điều khiển xe gắn máy (dung tích dưới 50cm3; động cơ điện không lớn hơn 4kW); người đủ 18 tuổi trở lên được cấp GPLX hạng A1, A, B1, B, C1. Người đủ 21 tuổi trở lên được cấp GPLX hạng C, BE; người đủ 24 tuổi trở lên được cấp GPLX hạng D1, D2, C1E, CE; người đủ 27 tuổi trở lên được cấp GPLX hạng D, D1E, D2E, DE.

Quy trình về cấp, đổi, cấp lại và thu hồi GPLX từ ngày 1-1-2025 được quy định tại Ðiều 62, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024. Theo đó, GPLX được cấp cho người tham dự kỳ sát hạch lái xe có kết quả đạt yêu cầu. Người có GPLX được đổi, cấp lại GPLX trong các trường hợp sau đây: GPLX bị mất; bị hỏng không còn sử dụng được; trước thời hạn ghi trên GPLX; thay đổi thông tin ghi trên GPLX; GPLX nước ngoài do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cấp còn giá trị sử dụng; GPLX do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an cấp khi có yêu cầu hoặc người được cấp không còn làm nhiệm vụ quốc phòng, an ninh.

Chưa cấp, đổi, cấp lại GPLX đối với người vi phạm pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ khi người đó chưa thực hiện xong yêu cầu của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về giải quyết vụ việc vi phạm hành chính trong lĩnh vực trật tự, an toàn giao thông đường bộ.

GPLX bị thu hồi khi thuộc 1 trong các trường hợp sau đây: người được cấp GPLX không đủ điều kiện sức khỏe theo kết luận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đối với từng hạng GPLX; GPLX được cấp sai quy định; GPLX đã quá thời hạn tạm giữ hoặc hết thời hiệu thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính nếu người vi phạm không đến nhận mà không có lý do chính đáng...

Một trong những điểm mới của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 được nhiều người quan tâm là quy định về điểm của GPLX. Tại Ðiều 58, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 quy định: điểm của GPLX được dùng để quản lý việc chấp hành pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ của tài xế trên hệ thống cơ sở dữ liệu về trật tự, an toàn giao thông đường bộ, bao gồm 12 điểm. Số điểm trừ mỗi lần vi phạm tùy thuộc tính chất, mức độ của hành vi vi phạm pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ.

Dữ liệu về điểm trừ GPLX của người vi phạm sẽ được cập nhật vào hệ thống cơ sở dữ liệu ngay sau khi quyết định xử phạt có hiệu lực thi hành và thông báo cho người bị trừ điểm GPLX biết. GPLX được phục hồi đủ 12 điểm khi chưa bị trừ hết điểm và không bị trừ điểm trong thời hạn 12 tháng kể từ ngày bị trừ điểm gần nhất.

Trường hợp GPLX bị trừ hết điểm thì người có GPLX không được điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ theo loại GPLX đó. Sau thời hạn ít nhất 6 tháng kể từ ngày bị trừ hết điểm, người có GPLX được tham gia kiểm tra nội dung kiến thức pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ do lực lượng cảnh sát giao thông tổ chức, có kết quả đạt yêu cầu thì được phục hồi đủ 12 điểm. Ông Nguyễn Văn Hải ở phường Thới Long, quận Ô Môn, cho biết: “Với quy định này, bản thân tôi cũng như nhiều người tham gia giao thông sẽ ý thức hơn, thực hiện đúng quy định pháp luật khi tham gia giao thông”.

Ngoài ra, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 còn quy định người đi bộ cần phải đi trên vỉa hè, lề đường, đường dành riêng cho người đi bộ; trường hợp đường không có vỉa hè, lề đường, đường dành riêng cho người đi bộ thì người đi bộ phải đi sát mép đường bên phải theo chiều đi của mình. Luật sư Nguyễn Văn Tuấn, Ðoàn Luật sư TP Cần Thơ, nói: “Ðây cũng là cơ sở để xử phạt người đi bộ nếu đi sai quy định”…

Bài, ảnh: Hiển Dương