Thời gian qua, chương trình đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo các thỏa thuận quốc tế góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập, tạo môi trường rèn luyện kỷ luật, tác phong công nghiệp; đồng thời khẳng định là một cấu phần quan trọng của chiến lược phát triển nguồn nhân lực quốc gia và hội nhập quốc tế của Đảng và Nhà nước. Hội nghị Thúc đẩy triển khai hiệu quả các chương trình đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo các thỏa thuận quốc tế đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới vừa diễn ra không chỉ đánh giá kết quả, mà còn là diễn đàn để các bên cùng trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ giải pháp nhằm triển khai hiệu quả hoạt động đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài trong giai đoạn mới.

Hội nghị Thúc đẩy triển khai hiệu quả các chương trình đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo các thỏa thuận quốc tế đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới vừa diễn ra tại TP Cần Thơ.

Điểm sáng

Ông Vũ Chiến Thắng, Thứ trưởng Bộ Nội vụ, đánh giá: Công tác đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, đặc biệt là các chương trình phi lợi nhuận theo thỏa thuận quốc tế không chỉ là một giải pháp kinh tế - xã hội đơn thuần mà đã và đang trở thành kênh triển khai hiệu quả các chủ trương lớn của Đảng về hội nhập quốc tế, phát triển nguồn nhân lực, ngoại giao kinh tế. Đây cũng là trụ cột quan trọng trong “đối ngoại nhân lực”, góp phần lan tỏa hình ảnh đất nước, con người Việt Nam, kỷ luật và tác phong lao động của người Việt Nam tới bạn bè quốc tế.

Tính đến nay, Trung tâm Lao động ngoài nước đã phái cử hơn 155.000 lượt người lao động và thực tập sinh đi làm việc theo hợp đồng tại Hàn Quốc, Nhật Bản, Cộng hòa Liên bang Đức, Úc, Đài Loan (Trung Quốc). Hằng năm, người lao động do Trung tâm phái cử đóng góp lượng kiều hối ước tính tương đương 17.000 tỉ đồng. Ngoài ra, Trung tâm còn duy trì hoạt động hỗ trợ giới thiệu việc làm đối với lao động sau khi hoàn thành hợp đồng về nước. Đơn vị định kỳ phối hợp với Trung tâm Dịch vụ việc làm các địa phương tổ chức 93 hội chợ, phiên giao dịch việc làm, ưu tiên tổ chức tại các huyện nghèo để các doanh nghiệp, trong đó có nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư của Hàn Quốc, Nhật Bản tham gia tuyển dụng lao động. Qua đó, có 1.900 lượt doanh nghiệp tham gia, kết nối cơ hội việc làm cho 15.000 lượt người lao động, riêng lao động huyện nghèo tham gia là 7.441 lượt người.

Với tư cách đại diện lao động làm việc tại Hàn Quốc và về nước phát triển sự nghiệp thành công, bà Ngô Thị Út Luân (tỉnh Thanh Hóa), chia sẻ: "Quá trình lao động, làm việc tại Hàn Quốc giúp tôi vững vàng hơn, trưởng thành hơn và xác định rõ mình phải làm gì để thay đổi cuộc đời sau khi trở về Việt Nam. Năm 2019, mặc dù đã có Visa F2 định cư lâu dài tại Hàn Quốc, tôi vẫn quyết định về nước và cùng các đối tác thành lập Công ty CP K-Beauty Worldwide Việt Nam chuyên phân phối mỹ phẩm và thực phẩm chức năng Hàn Quốc. Trải qua nhiều khó khăn, thử thách, đặc biệt là đại dịch COVID-19, nhưng nhờ sự kiên trì, sáng tạo, doanh thu công ty hiện đạt hơn 30 tỉ đồng/năm. Thành công bước đầu, tôi tiếp tục đầu tư thêm 2 công ty, một công ty về Spa - Clinic công nghệ cao và một công ty tư vấn thương mại Hàn - Việt. Qua đó, tôi tạo việc làm ổn định cho gần 20 nhân sự, thu nhập bình quân 10-20 triệu đồng/người/tháng".

Nâng chất

Bên cạnh kết quả đạt được, ở một số địa phương, một bộ phận người lao động chưa nhận thức đầy đủ, chưa phân biệt rõ các chương trình phi lợi nhuận do đơn vị sự nghiệp công lập triển khai với các hình thức đi làm việc ở nước ngoài. Từ đó, dẫn tới việc tham gia còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng của địa phương và nhu cầu chính đáng của người lao động. Ở lĩnh vực lao động thời vụ, vẫn còn bất cập như tuyển chọn chưa đúng đối tượng; một bộ phận người lao động chưa chấp hành tốt kỷ luật, vi phạm hợp đồng; gặp cản ngại trong giao tiếp và hòa nhập do khác biệt ngôn ngữ…

Theo Trung tâm Lao động ngoài nước, giai đoạn 2025-2030, đơn vị phấn đấu mở rộng ít nhất 2 chương trình mới. Đến năm 2029, chuyển đổi số toàn diện các hoạt động của Trung tâm nhằm nâng cao hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả trong các hoạt động tuyển chọn đào tạo, phái cử.

Ông Vũ Chiến Thắng nhấn mạnh, việc tiếp cận công tác đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài cần theo tư duy “vòng tuần hoàn nhân lực” và “đối ngoại nhân lực”. Nghĩa là phải xây dựng chuỗi giá trị nhân lực khép kín, trong đó mỗi khâu (chuẩn bị nguồn, đào tạo, tuyển chọn, phái cử, quản lý…) đều phải được thiết kế trên cơ sở thể chế chuẩn mực, chuyển đổi số mạnh mẽ, hội nhập quốc tế chủ động, sâu rộng và phát huy mạnh mẽ các nguồn lực xã hội. Cùng với đó, tập trung hoàn thiện thể chế, cơ chế phối hợp và văn hóa tuân thủ pháp luật; đẩy mạnh chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo trong toàn bộ chu trình; gắn chặt công tác đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài với chiến lược hội nhập quốc tế và phát triển kinh tế địa phương.

Ông Vũ Chiến Thắng cũng đề nghị Cục Quản lý lao động ngoài nước, Trung tâm Lao động ngoài nước, Quỹ hỗ trợ việc làm ngoài nước, Sở Nội vụ các địa phương tổng hợp đầy đủ ý kiến, đề xuất; hoàn thiện các nhóm giải pháp cụ thể, có tính khả thi cao; tham mưu với lãnh đạo Bộ Nội vụ để tích hợp, đưa vào chiến lược đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng trong giai đoạn mới, bảo đảm triển khai bền vững, thiết thực, công khai, minh bạch, hiệu quả.

Ở góc độ địa phương, ông Trần Chí Hùng, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, nhấn mạnh: Trong giai đoạn hiện nay, mỗi địa phương đều đặt ra mục tiêu phát triển mới, trong đó xác định nhân lực là một trong những khâu đột phá. Với vai trò là đô thị trung tâm của vùng ĐBSCL, TP Cần Thơ cam kết tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Nội vụ chỉ đạo các sở, ngành, địa phương trên địa bàn triển khai hiệu quả hoạt động này, đảm bảo tính minh bạch, đúng pháp luật nhằm giữ vững uy tín của lao động Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Bà Ngô Thị Út Luân đề xuất có thêm các hoạt động hỗ trợ, tư vấn chính sách hoặc đào tạo tay nghề dành cho lao động theo chương trình EPS (chương trình trình cấp phép cho lao động nước ngoài của Chính phủ Hàn Quốc) về nước khởi nghiệp. Bởi có những người rất giỏi, rất quyết tâm nhưng khó khăn lớn nhất là thiếu kiến thức cập nhật về thị trường cũng như pháp luật trong nước. “Nếu được tiếp sức kịp thời, họ sẽ trở thành những chủ doanh nghiệp, tạo ra nhiều việc làm cho xã hội đúng như tinh thần mà chương trình EPS hướng tới. Ngoài ra, tôi cũng mong muốn có thêm nhiều chương trình giao lưu, kết nối, chia sẻ kinh nghiệm cho cộng đồng lao động EPS đã về nước để học hỏi lẫn nhau, kết nối cung cầu, cùng hợp tác kinh doanh để tạo thêm nhiều giá trị cho xã hội”, bà Ngô Thị Út Luân chia sẻ.

Bài, ảnh: MỸ THANH