Đa số chúng ta đều biết mỡ tích tụ trong các động mạch sẽ làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về tim, giờ đây các nhà khoa học Úc còn phát hiện tình trạng “đóng mỡ” này cũng xảy ra ở phổi và có thể liên quan đến hen suyễn.

Ảnh hiển vi cho thấy các tế bào mỡ trắng (adipose cell) bám đầy trong thành đường thở. Ảnh: Daily Mail

Những vấn đề về hô hấp, chẳng hạn như hen suyễn, lâu nay thường thấy ở những người thừa cân, có chỉ số khối cơ thể (BMI) cao, nhưng nguyên nhân thì chưa được làm rõ. Gần đây, nhóm nghiên cứu tại Đại học Tây Úc đã phân tích gần 1.400 mẫu mô phổi của 52 người quá cố. Trong đó, 15 người không bị hen suyễn, 21 trường hợp bị hen suyễn nhưng chết do những nguyên nhân khác và 16 ca qua đời do hen suyễn. Lượng mô mỡ này sau đó được đối chiếu với BMI của từng bệnh nhân khi họ còn sống.

Kết quả khiến các chuyên gia bất ngờ là các tế bào mỡ trắng (adipose cell) bám trên vách đường thở. Đáng chú ý, lượng mô mỡ này tỷ lệ thuận với BMI, tức người có cân nặng càng cao thì mô mỡ càng nhiều. BMI được tính bằng cân nặng (kg) chia bình phương chiều cao (mét). BMI từ 18,5-24,9 là khỏe mạnh, từ 25-29,9 là thừa cân, còn từ 30 trở lên là béo phì.

Đây là lần đầu tiên giới nghiên cứu phát hiện mỡ tích tụ trong phổi, chứ không chỉ ở các cơ quan khác từng được biết đến như tim, gan. Các chuyên gia cho biết, mỡ tích tụ quá nhiều trên vách đường thở sẽ chiếm không gian tại đây và gây viêm bên trong phổi. “Tình trạng này khiến thành phế quản dày hơn, hạn chế lưu lượng không khí ra vào phổi và phần nào có thể giải thích sự gia tăng các triệu chứng hen suyễn” - nhà sinh lý học Peter Noble tại Đại học Tây Úc giải thích. Theo Hiệp hội Phổi Mỹ, hơn 10% trường hợp béo phì bị hen suyễn, so với chỉ 7% ở nhóm người có cân nặng bình thường.

Theo ước tính đến năm 2025, 18% nam và 21% nữ trên thế giới sẽ bị béo phì. Một nghiên cứu gần đây thậm chí ví béo phì như một căn bệnh truyền nhiễm vì chúng ta có thể “nhiễm” các thói quen ăn uống không lành mạnh từ những người xung quanh. 

Tập thể dục có lợi cho não của người béo phì

Đây là tin tốt đối với những người bị thừa cân hoặc béo phì do nhóm nghiên cứu tại Đại học Tübingen (Đức) phát hiện, sau khi họ phân tích ảnh chụp não của 22 người ít vận động và có BMI trung bình là 31. 

Trong các nghiên cứu trước đó, các chuyên gia nhận thấy người bị béo phì và thừa cân dễ bị tình trạng kháng insulin trong não - thể hiện thông tin về trạng thái dinh dưỡng trong não cũng như các phần còn lại của cơ thể. Do vậy, nhóm nghiên cứu muốn biết tập thể dục có thể giúp họ cải thiện độ nhạy insulin trong não cũng như chức năng nhận thức hay không. Các chuyên gia tiến hành chụp ảnh não cho người tham gia trước và sau khi trải qua 8 tuần tập thể dục, bao gồm chạy xe đạp và đi bộ. Chức năng não của người tham gia cũng được đánh giá trước và sau khi sử dụng thuốc xịt mũi chứa insulin nhằm đo độ nhạy insulin trong não.

Kết quả là các chức năng não vốn quan trọng đối với cơ chế chuyển hóa insulin đã được "bình thường hóa" chỉ sau 56 ngày tập thể dục. Theo đó, tập thể dục đã làm tăng lưu lượng máu đến các khu vực não quan trọng đối với chức năng vận động và cơ chế tưởng thưởng liên quan đến dopamine - chất dẫn truyền thần kinh tạo cảm giác hài lòng. Đặc biệt, vùng vân (striatum) của người tham gia đã tăng độ nhạy với insulin lên mức tương tự phản ứng của một người có cân nặng hợp lý.

HẠNH NGUYÊN (Theo Daily Mail, Business Standard)