Giờ thực hành của học viên lớp đào tạo tiếng Hàn đi XKLĐ sang Hàn Quốc tại Trung tâm GTVL TP Cần Thơ.

Năm 2008, công tác đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài hay còn gọi là xuất khẩu lao động (XKLĐ) chuyển hướng mới: không giao chỉ tiêu vận động, thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nâng cao chất lượng nguồn lao động xuất khẩu, dành thời gian, điều kiện đào tạo nghề, ngoại ngữ... Cách làm này hướng đến mục tiêu: giúp người đi XKLĐ có thu nhập cao, quyền lợi được đảm bảo...

* Cửa mở rộng...

Đến lớp dạy tiếng Hàn Quốc tại Trung tâm Giới thiệu việc làm (GTVL) TP Cần Thơ trước ngày các học viên dự kỳ thi Chứng chỉ qua khóa đào tạo tiếng Hàn Quốc (KLPT), tổ chức ở TP Hồ Chí Minh trung tuần tháng 5-2008, không khí lớp học khá nghiêm túc. Giờ giải lao, một nhóm bạn vẫn ngồi tại lớp ôn bài. Bạn Lê Thị Bé Thúy, ở xã Đông Thạnh, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang, học xong lớp 9, ở nhà phụ tiếp gia đình làm ruộng. Khi thấy các anh bà con đi làm việc ở Hàn Quốc có việc làm ổn định và thường xuyên gởi tiền về cho gia đình, Thúy quyết định đăng ký đi XKLĐ Hàn Quốc. Thúy vui vẻ cho biết: “Sau khóa học, tôi nắm khá vững tiếng Hàn và đạt yêu cầu trong cuộc thi thử. Tôi hy vọng khi sang Hàn Quốc làm việc sẽ được học hỏi nhiều điều mới và có thể giúp đỡ được gia đình”. Cô Phạm Thị Minh Hiếu, phụ trách lớp, nói: “Đa số học viên của lớp tiếp thu bài khá tốt. Chỉ có 15/102 học viên không đạt yêu cầu trong kỳ thi thử vừa qua”. Theo Phòng XKLĐ, Trung tâm GTVL TP Cần Thơ, đợt này, Trung tâm đưa gần 120 lao động dự kỳ thi KLPT. Đây là đợt thi tiếng Hàn thứ tư từ năm 2005 đến nay.

Tính đến thời điểm này, thị trường XKLĐ sang Hàn Quốc đã và đang thu hút rất nhiều lao động đăng ký. Từ năm 2005-2007, trên 80 lao động đi làm việc ở Hàn Quốc đều có việc làm ổn định và thu nhập hấp dẫn. Rất ít trường hợp lao động phải về nước trước hạn. Dù thời gian chờ được chọn trên mạng Internet khá lâu, nhưng do sự an toàn, ổn định của thị trường này nên được nhiều lao động chọn lựa.

Khi thị trường Malaysia với quá nhiều rủi ro đã không còn thu hút người lao động, thành phố chủ trương không tập trung đưa lao động ồ ạt sang thị trường này, chỉ đưa lao động diện chính sách và diện nghèo với các chế độ ưu đãi. Ở thị trường Malaysia hiện nay có một số ngành nghề: lắp ráp điện tử, gia công vàng bạc, đá quý, xây dựng, cơ khí... việc làm thường xuyên, thu nhập ổn định. Một số lao động hết hạn hợp đồng đã tái đăng ký đi làm việc tại Malaysia.

Ngoài Hàn Quốc, thành phố đã nghiên cứu và kết hợp với các Công ty XKLĐ mở ra nhiều thị trường với các điều kiện, tiêu chuẩn, chi phí và thu nhập... tương ứng. Hiện nay, các thị trường XKLĐ phổ biến là: Nhật Bản, Australia, Đài Loan, Singapore, Canada, Arab Saudi, New Zealand, Slovakia, Qatar... với đa dạng ngành nghề, phù hợp với lao động Việt Nam, như: may, dệt, hàn, tiện, xây dựng, điện tử, cơ khí, giúp việc, tạp vụ, lái xe, y tá, bán hàng, giao nhận hàng, rửa chén...Muốn đi các thị trường này, người lao động phải có tay nghề, vốn tiếng Anh để giao tiếp và hiểu các thuật ngữ chuyên môn, sử dụng máy móc và kinh tế gia đình khá...

* Nhưng... ít người vào

Theo Sở LĐ-TB&XH TP Cần Thơ, từ đầu năm đến tháng 4-2008, toàn thành phố mới chỉ có 49 người đi XKLĐ, 173 người đã hoàn tất hồ sơ (21 người chờ chuyến bay) đi làm việc tại các thị trường Malaysia, Hàn Quốc, Nhật Bản và Singapore. Mặc dù thành phố không giao chỉ tiêu, nhưng để duy trì công tác, các quận, huyện đã chỉ đạo các phường, xã, thị trấn tự đăng ký chỉ tiêu XKLĐ, giới thiệu và định hướng thị trường để người lao động tự chọn lựa và đăng ký đi XKLĐ.

Đợt này, huyện Cờ Đỏ có 24 lao động dự kỳ thi KLPT. Từ đầu năm đến nay, huyện có 8 lao động đi làm việc ở Hàn Quốc, 25 lao động chờ bay và chờ vi sa. Huyện chỉ tập trung nhiều cho thị trường Hàn Quốc, hạn chế thị trường Malaysia. Ông Phan Thanh Tùng, Trưởng Phòng Nội vụ LĐ-TB&XH huyện Cờ Đỏ, cho biết: Các thị trường mới chưa thu hút được lao động, chưa có điển hình lao động đi các thị trường này. Ngoài ra, đa số lao động ở Cờ Đỏ thuộc hộ nghèo, hạn chế trình độ học vấn, ngoại ngữ nên không đáp ứng được điều kiện của các thị trường XKLĐ mới.

Tình hình vận động XKLĐ ở quận Cái Răng gần như “giậm chân tại chỗ”. Từ đầu năm đến nay, quận chỉ có 2 lao động đi làm việc ở Hàn Quốc và Malaysia, 9 lao động đã hoàn thành hồ sơ và đang chờ tuyển đi Hàn Quốc. Bà Nguyễn Ánh Lê, Phó Phòng Nội vụ LĐ-TB&XH quận Cái Răng, cho biết: Có tình trạng các phường chú trọng giải quyết việc làm trong nước, không tập trung nhiều cho XKLĐ. Tuy nhiên, quận vẫn nhắc nhở các phường vận động các lao động có đủ điều kiện về trình độ học vấn, kinh tế đăng ký đi làm việc ở các thị trường Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Australia...

Ông Nguyễn Văn An, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Liên đoàn Lao động TP Cần Thơ, cho biết: Từ đầu năm đến nay, Trung tâm chưa tiếp nhận lao động đến đăng ký đi XKLĐ ở Malaysia. Yêu cầu của các thị trường mới không phù hợp với đại bộ phận lao động về năng lực ngoại ngữ, tài chính nên ít có lao động đến tìm hiểu, đăng ký.

Theo Trung tâm GTVL TP Cần Thơ, sau thị trường Malaysia và Hàn Quốc, Singapore, người lao động không “mặn” với các thị trường khác, do đa số lao động không đáp ứng các điều kiện dự tuyển. Điều đáng lo nhất hiện nay là trình độ tay nghề và ngoại ngữ của người lao động. Điển hình là 29 lao động đăng ký đi làm việc ở Singapore đều “rớt” phỏng vấn, do hạn chế trình độ ngoại ngữ.

* Để thu hút lao động hơn

Trong chuyến thăm và làm việc với TP Cần Thơ tháng 4 vừa qua, đề cập đến công tác XKLĐ, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân cho rằng: Phải đưa người lao động đi làm việc ở các thị trường có thu nhập cao. Muốn vậy, phải chú trọng trang bị trình độ tay nghề, ngoại ngữ cho người lao động để có thể sống và làm việc lâu dài ở nước ngoài. Người lao động muốn đi XKLĐ phải đảm bảo “3 có, 5 biết” (3 có là: có sức khỏe, có kỹ năng nghề nghiệp và có quyết tâm lao động; 5 biết là: biết nước mình đến làm việc, biết ngành nghề, biết luật pháp, biết nghĩa vụ và quyền lợi, biết nơi giúp đỡ khi gặp khó khăn).

Ông Nguyễn Minh Trí, Giám đốc Trung tâm GTVL TP Cần Thơ, nói: Để công tác thông tin, tuyên truyền được sâu rộng, thường xuyên liên tục hơn, ngành chức năng TP Cần Thơ nghiên cứu thực hiện các giải pháp, như: tăng cường lượng thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng; tổ chức các điểm giao dịch việc làm ở các xã, phường, thị trấn, khai trương website “Người tìm việc - Việc tìm người”; kết hợp trường nghề, trung tâm dạy nghề các quận, huyện đào tạo nghề, ngoại ngữ cho người lao động; tạo điều kiện cho vay vốn tín chấp và giới thiệu vay vốn thế chấp, rút ngắn thời gian làm thủ tục... TP Cần Thơ tập trung khai thác và đưa lao động đi các thị trường XKLĐ mới. Đối với thị trường Malaysia, chỉ đưa lao động có đạo đức tốt, tác phong nghiêm chỉnh, chưa có việc làm ổn định, có nhu cầu đi XKLĐ. Lao động phải được đào tạo nghề và trang bị kiến thức ngoại ngữ cơ bản.

Để nâng cao chất lượng và hiệu quả XKLĐ, thời gian tới, TP Cần Thơ cần đẩy mạnh tuyên truyền vận động, từng bước làm chuyển biến nhận thức của người dân về XKLĐ, ngành chức năng chủ động trang bị và nâng cao trình độ học vấn, ngoại ngữ, tay nghề, rèn tác phong công nghiệp, kỷ luật lao động cho người lao động. Có như vậy mới có thể đáp ứng điều kiện tuyển dụng ngày càng cao của các thị trường, ngành nghề; giúp người đi XKLĐ có mức thu nhập tương xứng cho bản thân, góp phần nâng cao chất lượng nguồn lao động của thành phố.

Bài, ảnh: ANH PHƯƠNG