Năm 2008, dù nhiều nơi nuôi cá tra ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) bị lỗ phải “treo ao”, nhưng Hợp tác xã (HTX) Thủy sản Thới An  (phường Thới An, quận Ô Môn, TP Cần Thơ) nuôi cá tra trên diện tích gần 300.000 m2, đạt doanh thu trên 200 tỉ đồng. Nhờ phát huy sức mạnh hợp tác, HTX đã vượt qua khó khăn, nên trong sản xuất kinh doanh vẫn có lợi nhuận và tăng trưởng mạnh. Vừa qua, HTX Thủy sản Thới An đã được bình chọn là HTX sản xuất kinh doanh mạnh toàn quốc, được UBND TP Cần Thơ tặng Cờ thi đua năm 2009...

Vụ cá tra năm 2009, nghề nuôi cá tra ở ĐBSCL gặp không ít khó khăn, nhiều hộ nuôi cá tra thua lỗ năm 2008 không còn vốn để đầu tư nuôi cá tra tiếp theo. Theo Bộ Nông nghiệp-Phát triển nông thôn (NN&PTNT), có khoảng 30% diện tích nuôi cá tra “treo” ao. Mặc dù vậy, chuyện nuôi cá tra ở HTX Thủy sản Thới An vẫn tiếp tục phát triển, mở rộng diện tích. Ông Nguyễn Ngọc Hải, Chủ nhiệm HTX Thủy sản Thới An, phấn khởi nói: “Năm nay, HTX không chỉ nuôi hết diện tích mà chúng tôi còn phải đi thuê thêm ao. Chúng tôi tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm nên tự tin, không lo đầu ra cho sản phẩm của mình...”.

Thu hoạch cá tra tại HTX Thới An. Ảnh: KIẾN GIANG

Làm thế nào HTX Thủy sản Thới An vẫn thắng lợi và mở rộng phát triển sản xuất? Chủ nhiệm Nguyễn Ngọc Hải bộc lộ: “Chính là nhờ sự hợp tác, gắn kết giữa sản xuất và tiêu thụ. Năm 2009, chúng tôi mạnh dạn mở rộng diện tích nuôi cá tra vì HTX đã ký hợp đồng cung ứng 11.000 tấn cá cho Công ty cổ phần Thủy sản Hùng Vương (Tiền Giang). Có được hợp đồng bao tiêu đầu ra, chỉ lo làm sao có đủ ao để nuôi đạt được sản lượng ký hợp đồng với doanh nghiệp. Có được hợp đồng cung ứng rồi, HTX bắt đầu hợp tác với các xã viên, các hộ triển khai kế hoạch nuôi cá tra theo đúng yêu cầu số lượng, chất lượng của doanh nghiệp...”.

Đó chính là “bí quyết” thành công của HTX Thủy sản Thới An từ khi thành lập đến nay. Năm 2005, khi mới thành lập, HTX Thủy sản Thới An cũng gặp nhiều khó khăn như bao HTX thủy sản khác ở ĐBSCL. Tiềm năng phát triển nghề nuôi thủy sản rất lớn nhưng lại thiếu tiền đầu tư. Vận động bà con nông dân hợp tác thành lập HTX để cùng góp vốn, đào ao nuôi cá tra thì ai cũng ngại. Lúc đầu, kinh khởi xướng thành lập, nhiều thành viên nửa tin nửa ngờ. Cuối cùng chỉ có 9 hộ từ 30 hộ được vận động để thành lập HTX đồng ý góp vốn 500 triệu đồng và 3.000 m2 ao. Ngay sau khi thành lập, HTX Thủy sản Thới An liền triển khai kế hoạch nuôi 100 tấn cá tra thịt, với vốn đầu tư khoảng 1,3 tỉ đồng. Thiếu vốn đầu tư, HTX Thủy sản Thới An phải vận động 9 xã viên thế chấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để Ngân hàng NN&PTNT quận Ô Môn cho vay 800 triệu đồng. Kết quả vụ nuôi 2005, HTX Thủy sản Thới An thu được 110 tấn cá tra, doanh thu 1,5 tỉ đồng, lợi nhuận 300 triệu đồng. Tiếp tục phát huy thắng lợi, năm 2006, HTX Thủy sản Thới An quyết định thuê 2,3 ha đất để mở rộng diện tích nuôi cá tra, đồng thời nhiều hộ thấy cung cách làm ăn hiệu quả của HTX, nhiều hộ nuôi cá đã tình nguyện xin vào làm xã viên, nâng tổng số xã viên lên 20 hộ.

Tuy nhiên, mùa cá năm 2006 không thành công. Do giá cá thấp, HTX bị lỗ 300 triệu đồng. Đây là thời điểm khó khăn của HTX Thủy sản Thới An, bởi nhiều xã viên hoang mang sợ sẽ bị thua lỗ tiếp theo. Mặc dù vậy, với việc coi trọng quyền làm chủ tập thể của xã viên, HTX xác định trách nhiệm chung trong sản xuất kinh doanh là: lời cùng chia, lỗ cùng chịu. Đồng thời, cùng với sự năng động của ban chủ nhiệm trong nắm bắt thị trường, tìm kiếm liên doanh liên kết để đầu tư phát triển đã đưa HTX vượt qua được khó khăn.

Sau thời gian tích cực vận động, HTX Thủy sản Thới An hợp đồng với các doanh nghiệp cung cấp con giống, thức ăn, thuốc thú y... cho xã viên với giá thấp hơn so với giá thị trường bán lẻ 10-20%. Chỉ tính riêng thức ăn, xã viên được lợi 200.000 đồng/tấn. Song song đó, HTX tìm đến các doanh nghiệp chế biến cá tra xuất khẩu để hợp đồng bao tiêu. Bán cá theo hợp đồng, tránh được tình trạng ép giá, tỷ suất lợi nhuận cao hơn. Với chu trình khép kín sản xuất-tiêu thụ gắn chặt như vậy nên năm 2008, HTX Thủy sản Thới An nuôi cá tra vẫn lời và cá không bị tồn đọng như các hộ nuôi riêng lẻ. Nhờ vậy, vào vụ cá năm nay, HTX không “treo ao” mà còn mở rộng diện tích nuôi cá tra. Trong 6 tháng đầu năm 2009, HTX Thủy sản Thới An đạt doanh thu 160 tỉ đồng.

Nhờ sự nỗ lực của tập thể, HTX Thủy sản Thới An đã tạo được niềm tin trong nhiều nông dân. Đến nay, HTX đã thu hút được 30 xã viên, với vốn điều lệ hơn 5,6 tỉ đồng, tăng hơn 11 lần so với mới thành lập và đã có gần 300.000 m2 ao để nuôi cá tra. Sản lượng cá tra hàng năm đã vượt qua 10.000 tấn, đem về doanh thu hơn 200 tỉ đồng.

Mặc dù vậy, nhưng Ban chủ nhiệm HTX Thủy sản Thới An vẫn chưa bằng lòng với những thực tại đã đạt được. Ông Nguyễn Ngọc Hải, Chủ nhiệm HTX Thủy sản Thới An, cho biết thêm: Trong tương lai HTX sẽ tiếp tục mở rộng đầu tư thêm vốn, kỹ thuật sản xuất cá tra nhằm nâng cao hiệu quả, chất lượng, hạ giá thành sản xuất, giữ vững và tạo niềm tin với các đối tác truyền thống, chủ động tìm kiếm thị trường ký kết các hợp đồng mới cung cấp thức ăn, thuốc thú y và bao tiêu sản phẩm của HTX. Phấn đấu đến năm 2010, HTX Thủy sản Thới An sẽ cung cấp cho thị trường 12.000-15.000 tấn cá tra, đạt doanh thu khoảng 250 tỉ đồng.

QUANG HẢI