Trải qua gần chục nghề khác nhau ở TP Hồ Chí Minh, anh Đặng Quý Ngọc, sinh năm 1987, quê ở xã Vĩnh Thới, huyện Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp lại quay trở về quê nhà khởi nghiệp với trái mãng cầu xiêm - loại trái cây bản địa ở quê hương Lai Vung.

Anh Đặng Quý Ngọc kiểm tra sản phẩm trà trái mãng cầu trước khi xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.

Khởi nghiệp 

Nhớ lại những ngày tháng rong rủi cùng mẹ trên khắp các nẻo đường từ chợ quê đến chợ tỉnh để bán mãng cầu xiêm, anh Đặng Quý Ngọc bồi hồi: “Ngày nào bán hết mãng cầu thì mẹ con mừng tíu tít, còn hôm nào dội chợ thì lại nơm nớp lo lắng, bởi mãng cầu xiêm một khi đã chín cây thì không cách nào bảo quản lâu hơn được nữa. Nếu ế chỉ có nước mang về nhà ăn, nhưng ế nhiều quá ăn cho hết, thế là mẹ Ngọc lại “sáng kiến” ra món mứt mãng cầu. Các sản phẩm mãng cầu xiêm chế biến của Ngọc bây giờ đều có ý tưởng bắt nguồn từ chảo sên mứt của mẹ ngày nào”.

Sau khi trải qua gần chục nghề từ: công nhân may, thợ lắp ráp máy photocopy, nhân viên xuất nhập khẩu, kinh doanh quán nhậu, nhân viên phiên dịch… Đặng Quý Ngọc lại quyết tâm trở về quê hương Lai Vung để khởi nghiệp với trái mãng cầu xiêm ở quê nhà của mẹ. Những năm tháng ở TP Hồ Chí Minh món mứt mãng cầu xiêm đã giúp anh Ngọc khám phá ra một “bí mật” của trái mãng cầu xiêm.

Năm 2016 khăn gói trở về quê với 600 triệu đồng tích góp trong 10 năm trời làm việc ở xứ người, anh Ngọc nung nấu mơ ước “thay đổi số phận cho trái mãng cầu quê nhà”. Tuy nhiên, từ chế biến thủ công sang chế biến công nghiệp, đến đưa sản phẩm tiếp cận với thị trường là một câu chuyện hoàn toàn khác. Không có kinh nghiệm về chế biến thực phẩm nên anh Ngọc không nhớ nỗi mình đã phải bỏ biết bao mẻ mãng cầu thất bại. Song cuối cùng thành công cũng mỉm cười với chàng trai trẻ, những hũ thức uống dinh dưỡng mãng cầu xiêm đầu tiên đã được xuất xưởng thành công. Anh Ngọc tập trung toàn lực cho lô hàng thức uống mãng cầu xiêm, song lần này thị trường đã không mỉm cười với anh Ngọc. Sản phẩm không tìm được người mua, kiệt quệ tài chính và sức lực, Ngọc đã có thời điểm nghĩ quẩn và gục ngã trên con đường khởi nghiệp.

Chế biến sâu, giải pháp giúp nâng vị thế của trái mãng cầu xiêm bản địa.

“Té chỗ nào, đứng lên từ chỗ đó”

Sau thất bại chua cay của buổi đầu khởi nghiệp, anh Ngọc bình tĩnh và suy nghĩ nhiều chiến lược kinh doanh mới hơn. Đặng Quý Ngọc nhớ lại: “Tất cả những điều mình làm trong quá trình khởi nghiệp đều không sai, chỉ là những chiến lược kinh doanh mình đưa ra trong thời điểm đó vẫn còn đơn giản chưa hợp lý. Bài học đầu tiên đã dạy cho tôi hiểu rằng muốn trụ vững với chuỗi sản xuất và phân phối thì cần phải đa dạng sản phẩm chế biến hơn nữa. Phải có nhiều dòng sản phẩm cho từng phân khúc thị trường khác nhau từ bình dân cho đến cao cấp. Phải phân chiến lược kinh doanh thành nhiều giai đoạn từ: ngắn hạn, trung hạn cho đến dài hạn. Đặc biệt phải hiểu được đối tượng khách hàng mà sản phẩm mình muốn hướng tới là ai để có những điều chỉnh về mẫu mã, thiết kế bao bì cho phù hợp… Những bài học như thế không ai cầm tay chỉ việc mà chỉ có va chạm, thất bại và tự đúc kết - té ở chỗ nào phải tự đứng lên từ chỗ đó”.

Từ một sản phẩm thức uống dinh dưỡng mãng cầu xiêm ban đầu, đến nay Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Thực phẩm Thuận Thiên Thành (xã Vĩnh Thới, huyện Lai Vung) của anh Ngọc đã cho ra đời nhiều dòng sản phẩm khác nhau từ trái và lá mãng cầu xiêm. Trong đó, các sản phẩm được thị trường đón nhận và ưa chuộng gồm: sản phẩm mãng cầu xiêm sấy dẻo vị truyền thống, mãng cầu xiêm sấy dẻo vị muối ớt đỏ, thức uống mãng cầu xiêm, nước uống mãng cầu xiêm đóng chai, trà lá và trái mãng cầu xiêm…

Hiện nay, các sản phẩm mãng cầu xiêm chế biến của anh chàng 8X này đã được chào đón tại nhiều siêu thị lớn và chuỗi cửa hàng tiện lợi trên toàn quốc như: hệ thống siêu thị Big C, Co.op Mart, LOTTE Mart, chuỗi cửa hàng tiện lợi 7-Eleven. Trung bình mỗi tháng Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Thực phẩm Thuận Thiên Thành liên kết tiêu thụ khoảng trên 15 tấn trái mãng cầu tươi cho nhà vườn ở huyện Lai Vung. Hiện tại, ngoài tập trung phát triển ở thị trường nội địa, startup 8X này luôn năng động tìm cách phát triển thị trường ở nhiều quốc gia lân cận của Việt Nam thông qua các chuyến xúc tiến thương mại do tỉnh tổ chức. Hiện ngoài các đơn hàng xuất khẩu tiểu ngạch thì đầu tháng 5 này Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Thực phẩm Thuận Thiên Thành vừa ký kết và xuất khẩu sản phẩm mãng cầu chế biến chính ngạch sang thị trường Trung Quốc.

Được biết các mặt hàng được xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc lần này của Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Thực phẩm Thuận Thiên Thành có 3 sản phẩm bao gồm: mãng cầu xiêm sấy dẻo vị truyền thống, mãng cầu xiên sấy dẻo vị muối ớt và trà trái mãng cầu xiêm. Để xuất khẩu được sang thị trường Trung Quốc các sản phẩm này phải đáp ứng nhiều tiêu chí khắt khe từ đối tác Trung Quốc bao gồm: giấy chứng nhận về truy xuất nguồn gốc, kiểm soát vùng trồng, giấy chứng nhận kiểm dịch động thực vật, tem nhãn có thông tin về nguồn gốc xuất xứ…

Để có được đơn hàng xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc bản thân Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Thực phẩm Thuận Thiên Thành là cả quá trình nỗ lực không ngừng. Đây sẽ là bước đệm để sản phẩm mãng cầu xiêm của Đồng Tháp vươn mình ra biển lớn. Có thể nói lựa chọn con đường chế biến sâu là hướng đi bền vững và tất yếu giúp thay đổi được vị thế của trái mãng cầu xiêm cũng như nhiều loại nông sản khác của Đồng Tháp.

Vân Khánh