Thị trường thương mại điện tử (TMĐT) ngày càng được mở rộng, đa dạng về mô hình hoạt động, nhiều đối tượng tham gia, tăng trưởng nhanh và xuất hiện những thách thức mới đối với công tác quản lý thuế. Bộ Tài chính đã và đang tích cực phối hợp cùng các bộ, ngành, đơn vị liên quan đẩy mạnh kết nối và chia sẻ dữ liệu, tăng cường công tác quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT, góp phần chống thất thu ngân sách nhà nước (NSNN).

Số thu từ hoạt động TMĐT tăng

Theo ông Hồ Đức Phớc, Bộ trưởng Bộ Tài chính, phát triển TMĐT là một xu thế tất yếu trong cuộc cách mạng 4.0. Hiện nay, doanh thu hoạt động TMĐT của Việt Nam, theo đánh giá của Bộ Công Thương, là 20,5 tỉ USD và sẽ đạt 30,5 tỉ USD vào năm 2025. Việt Nam được xác định là quốc gia có tăng trưởng về TMĐT nhanh nhất khu vực Đông Nam Á. Từ đó đặt ra yêu cầu về quản lý thuế trong hoạt động này, góp phần chống thất thu NSNN. Thực hiện Chỉ thị số 18/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu phục vụ phát triển TMĐT, chống thất thu thuế, bảo đảm an ninh tiền tệ, Bộ Tài chính đã đẩy mạnh và chia sẻ dữ liệu TMĐT, chống thất thu thuế.

Các sàn TMĐT gặt hái nhiều thành công khi dần thay đổi thói quen mua sắm của người tiêu dùng. Trong ảnh: Người tiêu dùng mua sắm trực tuyến qua sàn TMĐT.

Thực hiện xây dựng và chia sẻ dữ liệu, đến ngày 3-6-2024, việc chia sẻ dữ liệu thuế, mã số thuế định danh theo căn cước công dân đã đạt 97,57%. Bộ Tài chính và Bộ Công Thương đã chia sẻ dữ liệu về 929 sàn giao dịch TMĐT, tương ứng với 847 doanh nghiệp là chủ sở hữu sàn giao dịch TMĐT và 284 ứng dụng bán hàng trên mạng. Bên cạnh đó, thống nhất danh mục dữ liệu kết nối, chia sẻ với với Bộ Thông tin và Truyền thông đối với 130 tổ chức hoạt động trong lĩnh vực viễn thông, quảng cáo, phát thanh, truyền hình. Về kê khai, nộp thuế, Bộ Tài chính đã áp dụng định danh và xác thực điện tử đối với cá nhân thực hiện đăng ký kê khai, nộp thuế; dịch vụ chữ ký số, viễn thông, tên miền; cá nhân mở tài khoản thanh toán tại ngân hàng thương mại và tổ chức tín dụng.

Trong quản lý thuế đối với TMĐT, Bộ Tài chính đã triển khai hoá đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Đến nay đã có 61.009 cơ sở kinh doanh áp dụng với số lượng hóa đơn đã sử dụng là 464,8 triệu hóa đơn. Theo số liệu quản lý thuế đến năm 2024, ngành Thuế đang quản lý 123.759 người nộp thuế có hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực TMĐT gồm: 88.147 cá nhân, 35.131 doanh nghiệp bán hàng hóa thông qua sàn giao dịch TMĐT, 361 doanh nghiệp là chủ sở hữu sàn giao dịch TMĐT, 24 doanh nghiệp lớn hoạt động quảng cáo trên môi trường mạng. Lũy kế đến nay có 96 nhà cung cấp nước ngoài đã kê khai, nộp thuế với số thuế là trên 15.600 tỉ đồng. Qua đẩy mạnh các giải pháp quản lý thuế, kết quả thu thuế tăng theo từng năm. Cụ thể, năm 2022 ghi nhận kết quả thu thuế từ các tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh TMĐT là 83.000 tỉ đồng; năm 2023 là 97.000 tỉ đồng; 5 tháng đầu năm 2024 số thuế đã nộp trên 50.000 tỉ đồng…

Kết nối dữ liệu liên thông, đồng bộ

Qua 1 năm phối hợp thực hiện Chỉ thị số 18/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu phục vụ phát triển TMĐT, chống thất thu thuế, bảo đảm an ninh tiền tệ, các bộ, ngành đã nhìn nhận rõ hơn về thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động TMĐT theo từng chức năng, nhiệm vụ của mình. Từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện cơ chế chính sách nhằm đáp ứng yêu cầu của quản lý nhà nước đối với hoạt động TMĐT, kinh doanh trên nền tảng số.

Từ thực tiễn triển khai và phối hợp với các bộ, ngành thực hiện quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT, ông Hồ Đức Phớc đề xuất tiếp tục đẩy mạnh kết nối dữ liệu, liên thông đồng bộ giữa các bộ, ngành; đặc biệt dữ liệu dân cư, dữ liệu TMĐT, dữ liệu thanh toán qua ngân hàng… để đối chiếu một cách nhanh chóng yêu cầu kê khai nộp thuế, yêu cầu thanh tra kiểm tra. Cùng đó, cần rà soát lại các nghị định, thông tư liên quan đến TMĐT để sửa cho phù hợp. Xây dựng cổng thông tin đăng ký kê khai thuế của sàn TMĐT trong nước, đôn đốc kê khai, chọn thanh tra, xử lý một số trường hợp trốn thuế. Mặt khác, thực hiện định danh và xác thực điện tử, đồng bộ liên thông dữ liệu thông tin hàng hóa; đẩy mạnh áp dụng thanh toán không dùng tiền mặt. Đặc biệt là tăng cường quản lý hoạt động TMĐT qua mạng xã hội (livestream, bán hàng) qua việc phối hợp với ngành Ngân hàng để nâng cao hiệu quả quản lý thuế.

Để góp phần lành mạnh hóa thị trường TMĐT, ông Nguyễn Sinh Nhật Tân, Thứ trưởng Bộ Công Thương, cho biết: Bộ Công Thương sẽ kết nối với Tổng cục Thuế chuyển dữ liệu của 48.348 thông tin website/ứng dụng TMĐT bán hàng và 1.218 website/ứng dụng cung cấp dịch vụ TMĐT ngay sau khi hoàn thành việc kết nối hệ thống của hai đơn vị trong tháng 6-2024, công tác này vượt trước tiến độ một năm rưỡi. Bộ Công Thương đề nghị Tổng cục Thuế phối hợp chặt chẽ trong triển khai thực hiện; đặc biệt xem xét việc liên thông dữ liệu mã số thuế của doanh nghiệp, hỗ trợ Bộ Công Thương định danh doanh nghiệp TMĐT. Bộ Công an chủ trì nghiên cứu và đề xuất phương án xây dựng hạ tầng chính sách, pháp luật tổng thể. Trong đó, yêu cầu ứng dụng tài khoản định danh điện tử, ứng dụng thẻ căn cước công dân gắn chip hoặc dữ liệu dân cư để xác thực thông tin người kinh doanh trên các nền tảng số…

Ở góc độ của doanh nghiệp, ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch VCCI, chia sẻ: Thời gian tới, VCCI tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành huy động và tổ chức cho doanh nghiệp tham gia xây dựng chính sách quản lý nhà nước quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT. Các doanh nghiệp sẵn sàng cung cấp thông tin, tài liệu để phối hợp cùng cơ quan thuế đưa ra chính sách sao cho vừa bảo đảm việc thu đúng, thu đủ cho ngân sách, nhưng cũng tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người nộp thuế, giảm gánh nặng thủ tục hành chính và rủi ro thuế. Đồng thời, đề nghị các bộ, ngành rà soát lại các quy định pháp luật liên quan đến TMĐT thuộc ngành, lĩnh vực do mình quản lý để cùng hướng tới mục tiêu xây dựng nền tảng chính sách pháp luật toàn diện cục bộ phù hợp với thông lệ quốc tế trong quản lý và thúc đẩy phát triển kinh doanh TMĐT…

Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng, thông tin, dữ liệu về tài khoản thanh toán của người nộp thuế là các thông tin nhạy cảm, đòi hỏi việc xử lý, tổng hợp cẩn thận, đáp ứng quy định về bảo vệ bí mật thông tin khách hàng và bảo vệ dữ liệu cá nhân. Vì vậy, thời gian tới, Bộ Tài chính cần có hướng dẫn chuẩn hóa về dữ liệu, quy định về phương thức kết nối, chia sẻ thông tin của các tổ chức tín dụng cung cấp, đảm bảo đáp ứng việc kết nối để chống thất thu thuế nhưng vẫn bảo vệ được dữ liệu cá nhân…

Bài, ảnh: L. MẪN