* Đề cao trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo trong quyết định thành lập trường đại học
Sáng 30-10, Quốc hội làm việc tại Hội trường thảo luận, cho ý kiến vào dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh.
Về tên gọi, nhiều ý kiến tán thành tên gọi Luật Khám bệnh, chữa bệnh thể hiện mong muốn của cử tri và đại biểu Quốc hội về việc chấn chỉnh và giải quyết các bức xúc hiện nay về khám chữa bệnh như: tình trạng quá tải ở các bệnh viện, vi phạm y đức của một bộ phận cán bộ y tế, lạm dụng thuốc và xét nghiệm... Luật Khám bệnh, chữa bệnh là cơ sở pháp lý quan trọng góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và đây là tên gọi đã được xác định trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2009 của Quốc hội.
Các đại biểu Rcom Sa Duyên (Gia Lai), Lưu Thị Chi Lan (Vĩnh Phúc) cùng nhiều đại biểu khác tán thành với việc dự thảo Luật quy định cho phép công chức, viên chức y tế làm ngoài giờ, thành lập các loại cơ sở khám chữa bệnh (KCB) tư nhân nhưng không được thành lập, tham gia thành lập và quản lý bệnh viện tư nhân.
Đại biểu Chi Lan lập luận nếu cho phép công chức, viên chức y tế làm ngoài giờ sẽ giải quyết được nhu cầu khám chữa bệnh của người dân ngày một tăng; tận dụng được kinh nghiệm, nguồn chất xám của y, bác sĩ và tạo điều kiện để họ tăng thêm thu nhập. Tuy nhiên đại biểu Chi Lan đề nghị trong dự án Luật cần quy định trách nhiệm cụ thể của thầy thuốc khi làm thêm ngoài giờ; hướng dẫn cụ thể số giờ làm thêm trong một tuần, hình thức thực hiện... để hạn chế những tiêu cực xảy ra. Đại biểu Nguyễn Văn Tuyết (Yên Bái) cho rằng quy định như dự thảo Luật phù hợp với quy định của Luật phòng, chống tham nhũng và Luật cán bộ, công chức: chỉ cấm cán bộ y tế tham gia thành lập và quản lý điều hành bệnh viện tư nhân hoặc các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được thành lập và hoạt động theo Luật doanh nghiệp và Luật hợp tác xã. Đại biểu đề nghị bổ sung quy định đảm bảo chất lượng khám chữa bệnh của y bác sĩ tương đương như nhau giữa công việc chính và làm thêm.
Vấn đề cấp chứng chỉ hành nghề cho cán bộ y tế một lần hay 5 năm cấp lại một lần vẫn có những ý kiến khác nhau. Đại biểu Lưu Thị Chi Lan (Vĩnh Phúc), Hồ Thị Thu Hằng (Vĩnh Long) cùng nhiều đại biểu khác tán thành việc quy định cấp chứng chỉ hành nghề một lần nhưng phải tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra của cơ quan quản lý nhà nước. Các ý kiến tán thành đều có điểm chung nhận định cấp 1 lần sẽ bớt tốn kém, thuận lợi cho cả cơ quan quản lý nhà nước, cũng như người hành nghề, hạn chế thủ tục xin cho, phù hợp với điều kiện của cơ quan quản lý nhà nước, xu thế cải cách hành chính và tăng cường quản lý nhà nước về KCB qua hoạt động thanh tra, kiểm tra. Tuy nhiên các đại biểu đều nhấn mạnh tới việc nếu cấp chứng chỉ hành nghề một lần sẽ phải bổ sung vào dự án Luật một số quy định về thanh tra, kiểm tra, thu hồi chứng chỉ, quy định chi tiết về chỉ số xác định tham gia đào tạo liên tục hàng năm, thời gian gián đoạn hành nghề, sức khỏe của người hành nghề...
Đại biểu Nguyễn Hữu Nhơn và một số ý kiến khác lại cho rằng trong quá trình hành nghề có những thay đổi, biến động nên cần phải định kỳ 5 năm cấp lại chứng chỉ hành nghề một lần, qua đó người hành nghề y phải luôn vận động để đảm bảo các điều kiện về chuyên môn, giữ gìn y đức, cập nhật kiến thức. Đây cũng chính là động lực để cán bộ y tế khẳng định khả năng chuyên môn, góp phần nâng cao chất lượng của hoạt động khám chữa bệnh.
* Là vấn đề hết sức quan trọng, có ý nghĩa lớn đối với đời sống xã hội và sự phát triển của đất nước, việc sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục thu hút sự quan tâm của đông đảo cử tri cả nước và sự góp ý, xây dựng tâm huyết của rất nhiều đại biểu Quốc hội (QH) trong phiên thảo luận tại hội trường, chiều 30-10.
Tuy còn những ý kiến khác nhau nhưng về cơ bản, các đại biểu đều nhất trí sự cần thiết sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục lần này và đề nghị tiến tới phải sửa đổi cơ bản, toàn diện hơn để giải quyết được tận gốc những vấn đề tồn tại trong quản lý và đổi mới giáo dục, đáp ứng yêu cầu bức thiết của cuộc sống và mong đợi của cử tri. Một trong những nội dung sửa đổi của dự thảo lần này được nhiều đại biểu QH quan tâm là điều kiện thành lập nhà trường và thẩm quyền thành lập, cho phép thành lập trường đại học. Quan điểm chung của đa số các đại biểu là cơ bản tán thành giao thẩm quyền này cho Bộ trưởng Bộ Giáo dục để tăng cường trách nhiệm cá nhân, vai trò quản lý nhà nước của Bộ trưởng, đảm bảo tính chặt chẽ, nghiêm minh, nâng cao chất lượng dạy và học....
Nhiều đại biểu như đại biểu Lê Văn Cuông (Thanh Hóa), Ngô Thị Doãn Thanh (Hà Nội), Võ Thị Thúy Loan (Tiền Giang)... tán thành việc thành lập nhà trường cần tách thành hai bước và quy định điều kiện tương ứng cho từng bước như Dự thảo Luật, đồng thời quy định thật rõ ràng, cụ thể, chặt chẽ hơn về những điều kiện thành lập như: điều kiện thành lập nhà trường và điều kiện cho phép hoạt động giáo dục nên trình bày thành các yêu cầu cụ thể để thuận tiện trong việc thẩm định và giám sát thực hiện. Đại biểu Ngô Thị Doãn Thanh (Hà Nội) cho rằng nên có quy định chuẩn đầu vào và đầu ra cho các trường; quy định rõ các điều kiện và tăng thêm 1 bước thẩm định là cần thiết. Do đó, đại biểu cũng tán thành việc tách thành 2 bước đề tăng tính chặt chẽ trong kiểm soát và đề nghị dự thảo bổ sung quy định những vấn đề có tính nguyên tắc như khoảng thời gian tối đa từ khi cấp phép đến khi đi vào hoạt động; điều kiện đảm bảo chất lượng của các trường....Theo đại biểu Ngô Thị Doãn Thanh, quan trọng nhất là ban hành các điều kiện cụ thể, chặt chẽ để đảm bảo minh bạch nhưng đồng thời cũng không gây khó trong quá trình thực hiện.
Trong phiên thảo luận này, các đại biểu cũng đánh giá cao việc dự thảo đã bổ sung quy định về phổ cập giáo dục mầm non từ 5 tuổi, cho rằng như vậy là công bằng hơn với bậc học này, tạo nền tảng giáo dục ban đầu cơ bản cho các em. Các đại biểu cũng đề nghị quy định chi tiết và có chế tài rõ ràng hơn đối với công tác kiểm định giáo dục, theo hướng tạo cơ chế hoạt động độc lập cho cơ quan kiểm định; sớm thống nhất đầu mối cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục dạy nghề, tránh phân tán, chồng chéo như hiện nay; bổ sung những yêu cầu chặt chẽ về kết quả học tập, nghiên cứu và điều kiện để thực hiện luận án tiến sĩ...
Cuối phiên họp, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng GD-ĐT Nguyễn Thiện Nhân đã trao đổi, làm rõ thêm một số nội dung. Phó Thủ tướng nêu rõ: Những khó khăn của ngành giáo dục hiện nay cần được điều chỉnh bằng cả việc sửa luật và văn bản dưới luật. 4 mục tiêu sửa đổi, bổ sung lần này đặt ra là: Đưa phổ cập mầm non 5 tuổi trở thành nhiệm vụ của đất nước và hệ thống giáo dục; nâng cao chất lượng giáo dục; nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước và chăm sóc tốt hơn đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục. 4 mục tiêu này chỉ sửa ở cấp luật còn trên thực tế, nhiều nội dung mà đại biểu quan tâm đã hoặc cần được điều chỉnh bằng văn bản dưới luật. Ví dụ việc mở các cơ sở đại học theo 3 giai đoạn: Cho phép chủ trương do Thủ tướng quyết định; quyết định thành lập trường - Thủ tướng quyết định và cho phép mở ngành đào tạo tuyển sinh - Bộ GD-ĐT kiểm tra, quyết định. Nội dung điều kiện để mở ngành tuyển sinh hiện nay Thủ tướng quyết định nên không đưa vào luật.
Theo Phó Thủ tướng, có 5 nguyên nhân dẫn tới tình trạng các trường đại học chưa đủ điều kiện vẫn ra đời. Thứ nhất, theo quy định hiện nay, việc thẩm định có thể tại chỗ hoặc trên hồ sơ, do đó dẫn tới các trường tiến hành tuyển sinh đào tạo trong khi thực tế không đạt điều kiện. Bộ đã có hướng sửa ngay trong tháng 12-2009, quy định thẩm định tại chỗ, không thẩm định trên giấy, như vậy sẽ khắc phục được điều này, chưa cần đưa vào sửa trong luật. Các nguyên nhân khác là: chưa có chế tài đủ mạnh để xử lý các trường không đạt yêu cầu; bản thân Bộ chưa tham mưu cho Chính phủ phân cấp kiểm tra việc thực hiện các quy chế của đào tạo trong tuyển sinh cho các trường đại học địa phương nên Bộ không đủ khả năng nắm chắc; mỗi trường đại học có hàng trăm giảng viên, hàng nghìn sinh viên nhưng chính lực lượng này chưa tham gia kiểm định chất lượng chính cơ sở giáo đào tạo của mình. Theo Phó Thủ tướng, giao thẩm quyền thành lập trường là khẳng định trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT, nếu có sai sót phải chịu trách nhiệm.
Tiếp thu ý kiến góp ý của các đại biểu, Ban soạn thảo sẽ tiếp tục hoàn chỉnh dự thảo trước khi trình thông qua.
QUỲNH HOA-THANH HÒA (TTXVN)
