Một trong những thành tựu nổi bật trong 20 năm xây dựng TP Cần Thơ trực thuộc Trung ương là giáo dục và đào tạo (GD&ÐT) phát triển xứng tầm trung tâm động lực của vùng ÐBSCL. Mạng lưới cơ sở vật chất, trường lớp, đội ngũ nhà giáo từ bậc mầm non, phổ thông đến đại học phát triển mạnh; từ đó thúc đẩy, nâng cao chất lượng GD&ÐT.

Một buổi học của sinh viên Trường ÐH Y Dược Cần Thơ. Ảnh: CTV

 Thành quả

Trong 20 năm qua, mạng lưới trường lớp TP Cần Thơ không ngừng được củng cố, mở rộng; quy mô học sinh được giữ vững, ổn định đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân. Năm học 2004-2005, thành phố có 337 trường mầm non, phổ thông; đến năm học 2022-2023 có 448 trường (tăng 111 trường). Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học từng bước được đầu tư, phát triển theo hướng kiên cố hóa, hiện đại hóa và theo các chuẩn quốc gia đã ban hành. Tỷ lệ phòng học kiên cố và bán kiên cố đạt trên 99,84% (năm 2004 tỷ lệ này chỉ đạt trên 92,5%), thành phố cơ bản đã xóa các phòng học tạm. Tính lũy kế đến tháng 8-2023, thành phố có 345/446 trường đạt chuẩn quốc gia, đạt 77,35%, trang thiết bị dạy học được đầu tư, bổ sung hằng năm, cơ bản đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng dạy và học.

Bên cạnh đó, công tác xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục của thành phố chuyển biến tích cực, nhất là về đào tạo, bồi dưỡng chuẩn hóa, nâng cao trình độ cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên. Năm học 2004-2005, toàn ngành có 11.348 biên chế; đến năm học 2022-2023, có 14.818 biên chế. Số giáo viên có trình độ đạt và trên chuẩn tăng lên: bậc mầm non: 85,91%, tiểu học: 81,76%, THCS: 90,82%, THPT: 99,01%.

Ðối với giáo dục đại học (ÐH), hơn 20 năm trước, TP Cần Thơ chỉ có duy nhất Trường ÐH Cần Thơ; đến năm 2002 Trường ÐH Y Dược Cần Thơ được thành lập trên cơ sở Khoa Y - Nha - Dược, Trường ÐH Cần Thơ. Ðến nay, có 5 trường ÐH: Cần Thơ, Y Dược Cần Thơ, Kỹ thuật - Công nghệ Cần Thơ, Tây Ðô và Nam Cần Thơ; cùng phân hiệu ÐH của Trường ÐH Kiến trúc TP Hồ Chí Minh và Trường ÐH FPT thuộc Tập đoàn FPT. Các trường này có quy mô đào tạo hàng chục ngàn sinh viên. Ðó là chưa kể quy mô đào tạo từ 10.000-11.000 người/năm của 14 trường cao đẳng (trong đó có 5 trường cao đẳng đặt cơ sở tại TP Cần Thơ), 8 trường trung cấp. Các cơ sở giáo dục ÐH, cao đẳng ở Cần Thơ đã, đang thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, cung cấp hàng chục ngàn cán bộ, kỹ sư, bác sĩ, cử nhân… thuộc nhiều lĩnh vực, phục vụ cho công cuộc xây dựng, phát triển TP Cần Thơ, ÐBSCL và cả nước.

Trong 20 năm qua, mạng lưới cơ sở giáo dục ÐH, cao đẳng tại thành phố phát triển mạnh. Cùng với sự đầu tư từ Trung ương, địa phương, các cơ sở đào tạo ở TP Cần Thơ cũng không ngừng đầu tư nguồn lực, mở rộng quy mô và đa dạng hóa các loại hình đào tạo; đặc biệt, hướng đến đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Nâng cao chất lượng đào tạo

Chất lượng GD&ÐT các cấp học, bậc học của thành phố từng bước được nâng cao. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT từ 70,71% của năm học 2004-2005 tăng lên 99,39% trong năm học 2021-2022. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT trúng tuyển vào các trường đại học năm 2023 là 50,25%, tăng 22,8% so với năm 2004. Ðặc biệt, ngành triển khai thực hiện hiệu quả Ðề án trường điển hình đổi mới giai đoạn 2017-2020. Số cá nhân được công nhận giáo viên dạy giỏi, học sinh giỏi tăng hàng năm ở các cấp đạt trên 2.000 cá nhân/năm. Trong đó, có 1 huy chương vàng, 1 huy chương đồng Olympic Sinh học Quốc tế; 13 giải tại Cuộc thi Robothon quốc tế năm 2023 tại Malaysia; 1 giải Nhất học sinh giỏi quốc gia; 1 học sinh đạt Huy chương vàng tại Giải Bơi học sinh phổ thông toàn quốc...

Năm 2022-2023, tại Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia THPT, thành phố có 25 học sinh đoạt giải (8 giải Nhì, 10 giải Ba, 7 giải Khuyến khích); 2 dự án đoạt giải Ba Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia học sinh trung học. Thành phố tổ chức thành công Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023, kết quả sau phúc khảo đạt 98,42%.

Ðối với giáo dục ÐH, năm 2023, có 5 trường ÐH ở Cần Thơ: Cần Thơ, Y Dược Cần Thơ, Kỹ thuật - Công nghệ Cần Thơ, Tây Ðô và Nam Cần Thơ, đều được xếp hạng nằm trong top 100 trường ÐH hàng đầu Việt Nam. Nổi bật, Trường ÐH Cần Thơ được các tổ chức quốc tế xếp hạng cao, thuộc 5 trường tốt nhất Việt Nam (theo Webometrics), 500 trường tốt nhất châu Á, đặc biệt lĩnh vực nông - lâm - thủy sản của trường và duy nhất ở Việt Nam, được xếp hạng 300-350 toàn cầu (theo QS, năm 2021).

Khối các trường ÐH ngoài công lập hay các trường cao đẳng trên địa bàn thành phố cũng nỗ lực, đạt được nhiều thành tựu đáng kể. Như Trường ÐH Nam Cần Thơ đạt kiểm định chất lượng giáo dục (chu kỳ 2) và xếp hạng đối sánh 4 sao UPM cho trường. Năm nay, Trường ÐH Tây Ðô cũng đã thực hiện thành công kiểm định đánh giá ngoài cơ sở giáo dục (chu kỳ 2 đúng hạn) và có 12 chương trình đào tạo được kiểm định chất lượng giáo dục… Trong khi đó, từ nguồn đầu tư của địa phương, Trung ương, các trường cao đẳng như Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Cần Thơ, Cao đẳng Nghề Cần Thơ đã khẳng định thương hiệu trong đào tạo, với tỷ lệ sinh viên có việc làm sau tốt nghiệp đạt trên 90%. Trong đó, Trường Cao đẳng Nghề Cần Thơ đang phấn đấu đến năm 2025 trở thành trường nghề chất lượng cao đủ năng lực đào tạo một số nghề được các nước tiên tiến trong khu vực ASEAN hoặc quốc tế công nhận, góp phần đổi mới căn bản, toàn diện đào tạo nghề ở Việt Nam và đáp ứng yêu cầu nhân lực chất lượng cao cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.