Một số phụ nữ khi mang thai (PNMT) có thể gặp những rắc rối nhỏ, như: táo bón, đau lưng và đau thắt lưng, chuột rút, sưng phù… Mới đây, tại Bệnh viện Quốc tế Phương Châu, nữ hộ sinh Trưởng Chi nhánh Forest Bell Clinic, Tập đoàn Y tế Kishokai (Nhật Bản) Machiko Yamamoto đã chia sẻ thông tin để giải quyết những rắc rối này.

Tập thể dục khi mang thai đem lại nhiều lợi ích cho mẹ và thai nhi. Ảnh: H.H

Nguyên nhân táo bón do thay đổi cân bằng hormone, giảm nhu động ruột, do nghén nên cơ thể bị thiếu chất xơ và thiếu nước; áp lực lên đường ruột, tử cung dần to lên chèn ép đại tràng; lực cơ bụng bị giảm (có thể do mang thai nên vận động ít đi)...

Giải pháp là chị em cần uống đủ nước; điều chỉnh thói quen ăn uống (ăn thức ăn có chứa nhiều chất xơ, khuyến khích ăn trái cây có múi như cam, quýt..., ăn thực phẩm có chứa nhiều vi khuẩn lên men acid lactic và oligosaccharides (đường đa). Đồng thời, tập thể dục mức độ vừa phải (đi bộ, căng giãn cơ, bơi lội, Aerobic cho thai phụ). Trường hợp thử một lượt các biện pháp trên mà vẫn không hiệu quả cần trao đổi với bác sĩ để được kê đơn thuốc dành cho PNMT.

Còn đau lưng và đau thắt lưng ở PNMT là tư thế thay đổi theo sự phát triển của tử cung do mang thai (cột sống thắt lưng ưỡn cong mạnh hơn về phía trước); giảm khả năng chống đỡ của cột sống thắt lưng và xương chậu do tác dụng của hormone (khớp cùng chậu hoặc khớp mu bị lệch); tăng áp lực lên vùng bụng dưới do sự phát triển của tử cung, của thai nhi và những thứ trong tử cung.

Những nhân tố làm tình trạng đau lưng và đau thắt lưng xấu đi như: Có tiền căn đau thắt lưng như thoát vị đĩa đệm, béo phì hay tăng cân quá mức khi mang thai, lệch tư thế hay mang giày dép không phù hợp khi mang thai, làm việc ở nguyên một tư thế quá lâu hay làm việc quá mức.

Thể dục phù hợp sẽ mang lại hiệu quả giảm đau lưng và đau thắt lưng. Những điểm cần chú ý khi tập thể dục trong thai kỳ là: bắt đầu tập là từ 16 tuần thai trở đi; chỉ thực hiện khi được sự cho phép của bác sĩ. Khuyến khích thai phụ nằm tư thế Sims; tập tư thế con mèo, động tác thể dục này có hiệu quả làm giảm đau cột sống và đau thắt lưng; giảm tình trạng căng cứng của cơ bắp vùng lưng và vùng thắt lưng, có thể giúp cải thiện tư thế.

Bên cạnh đó, thai phụ cũng dễ bị chuột rút, do cơ thể thay đổi, mệt mỏi, hay cân nặng tăng lên kéo theo mỏi cơ, ít vận động, thiếu dinh dưỡng, thiếu kali và magie, bị lạnh, lưu thông máu kém… Nếu bị chuột rút thì quan trọng là giúp cho cơ bắp giãn, duỗi thẳng đầu gối và từ từ kéo cong đầu ngón chân về phía mặt. Khi chân không cử động được thì dùng tay nắm lấy cổ chân và xoay từ từ.

Để ngăn ngừa chuột rút cần  tập thể dục mức độ vừa phải. Trước khi đi ngủ tập căng dãn cơ; chọn thực phẩm chứa nhiều kali (sản phẩm từ sữa, cá, rau ngò…) và magie (sản phẩm từ đậu, ngao, sò…), nhiều vitamin B1 (trứng, thịt heo, các loại hạt đậu) và taurine (mực, bạch tuộc, các loại sò…), tránh để thân dưới bị lạnh.

Nữ hộ sinh Trưởng  Machiko Yamamoto hướng dẫn phụ nữ mang thai giải quyết các rắc rối nhỏ

Trong thời gian mang thai, thành phần nước trong máu tăng lên, rồi tử cung ngày càng to lên chèn ép các tĩnh mạch lớn ở vùng bụng, vì vậy  máu ở tĩnh mạch sau khi chảy tới vùng ngoại biên như chân tay thì khó quay trở lại tim, do đó tình trạng sưng phù dễ xảy ra. Các triệu chứng sưng phù: Vết lằn của vòng cao su ở mép vớ khó biến mất, nhẫn và giày vẫn mang từ trước đến giờ trở nên chật, khi ấn ngón tay vào tay hoặc chân rồi thả ra thì vết lõm vẫn còn.

Làm giảm sưng phù phải nhớ ăn nhạt, lượng muối hấp thụ cho 1 ngày là ≤10g. Nên ăn trái cây nhiều kali (chuối, cam, dưa lưới, sầu riêng, bơ...). Dự phòng và biện pháp ngăn ngừa sưng phù bằng cách nằm nghỉ ở tư thế kê chân cao và thể dục vận động nhẹ nhàng để máu tĩnh mạch lưu thông tốt hơn. Cố gắng giữ ấm không để phần thân dưới bị lạnh nhằm ngăn ngừa rối loạn lưu thông máu do lạnh. Các phương pháp mang lại hiệu quả gồm ngâm chân, massage với hương thơm, hơ nóng huyệt tam âm giao (sử dụng nhiên liệu thảo mộc làm nguyên liệu đốt), mang vớ áp lực; mặc đồ lót, vớ và quần áo không bó chặt sát vào người; cố gắng đừng để tăng cân quá mức.

H.HOA (lược ghi)