Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) các cấp phát động nhiều năm qua đã tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, khá toàn diện ở các khu dân cư. Qua thực hiện cuộc vận động, đến nay thành phố có 503 khu vực, ấp đạt danh hiệu văn hóa, 559 khu dân cư tiên tiến, 32 xã, phường, thị trấn văn hóa; hàng năm có hơn 92% trên tổng số hộ dân đạt tiêu chuẩn gia đình văn hóa, hàng ngàn lượt người được nêu gương điển hình người tốt, việc tốt…

Là một tổ chức liên minh chính trị, MTTQ có vai trò quan trọng trong việc củng cố và tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần tạo nên sự đồng thuận trong xã hội, thắt chặt mối quan hệ giữa nhân dân với Đảng và Nhà nước, động viên nhân dân phát huy quyền làm chủ, hăng hái tham gia các phong trào thi đua yêu nước, thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới, đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước. Tại TP Cần Thơ, cùng với các phong trào trên, nhiều năm qua, MTTQ các cấp đã duy trì, thực hiện tốt 2 cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” (TDĐKXDĐSVHƠKDC) và “Ngày vì người nghèo” do Trung ương MTTQ Việt Nam phát động. Trong đó, cuộc vận động TDĐKXDĐSVHƠKDC tiếp tục được khẳng định là cuộc vận động trung tâm, với sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, các tổ chức thành viên, các ngành trong vận động và huy động sức dân tham gia cùng Nhà nước thực hiện những công trình phúc lợi xã hội, góp phần đẩy mạnh phát triển KT-XH, giữ vững an ninh - quốc phòng của thành phố... Cuộc vận động đã tạo sự chuyển biến rõ nét trong cộng đồng dân cư thông qua việc phát động hộ gia đình, khu dân cư phấn đấu xây dựng “Gia đình văn hóa”, “Khu dân cư tiên tiến”, “Khu vực ấp văn hóa”. Nhiều nội dung của cuộc vận động đã được các địa phương vận dụng, triển khai thực hiện tốt, với nhiều cách làm sinh động, hiệu quả.

Đồng chí Phan Quang Lãm, Chủ tịch UBMTTQVN TP Cần Thơ, trao bằng khen của UBMTTQVN thành phố cho các tập thể có thành tích xuất sắc trong 15 năm thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”.

Đến khu vực 5, phường An Cư (quận Ninh Kiều), một trong những khu dân cư tiêu biểu của quận và thành phố, có thể nhận thấy sự đổi mới nhanh chóng của bộ mặt đô thị cùng với sự chuyển biến mạnh mẽ trong đời sống của nhiều hộ dân. Bà Đặng Ngọc Chơn, một người dân sống ở khu vực từ năm 1971 đến nay, cho biết: “Khu phố này thay đổi nhiều lắm. Những con hẻm nhỏ chật hẹp, lầy lội ngày nào được bê tông sạch đẹp và những căn nhà lá lụp xụp cũng được thay bằng những căn nhà tường khang trang”. Hầu hết các tiêu chuẩn về xây dựng khu vực văn hóa, khu dân cư tiên tiến đều được nhân dân thực hiện đạt kết quả cao. Vào tháng 3 hàng năm, khu vực đều thu đạt 100% các nguồn quỹ; tỷ lệ hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa hàng năm đạt hơn 98%. Nhân dân không chỉ tích cực đóng góp cùng với Nhà nước nâng cấp các con hẻm, tổ chức quét dọn, giữ gìn vệ sinh, an ninh trật tự, xây dựng các con hẻm đẹp mà tinh thần đoàn kết, tương trợ nhau trong cuộc sống cũng trở thành việc làm thường xuyên. Sự quan tâm giúp đỡ của các cán bộ phường, khu vực thông qua việc giới thiệu vay vốn, việc làm, sửa chữa nhà, tặng quà..., cùng với sự nỗ lực vươn lên của nhiều hộ, đến nay khu vực chỉ còn 2 hộ nghèo (năm 2008, khu vực còn 12 hộ nghèo). Không riêng khu vực 5, phường An Cư mà nhiều khu vực khác trên địa bàn quận Ninh Kiều đều có sự chuyển biến đáng kể. Trong 15 năm qua, với sự chủ trì của MTTQ các cấp, sự hợp sức của cả hệ thống chính trị, cuộc vận động TDĐKXDĐSVHƠKDC ngày càng đi vào chiều sâu, khơi dậy được truyền thống đoàn kết, sức mạnh tổng hợp của nhân dân đưa quận ngày càng phát triển. Đặc biệt, MTTQ các cấp đã phối hợp cùng các tổ chức thành viên vận động nhân dân đóng góp hàng ngàn ngày công lao động, nâng cấp và làm mới hàng trăm ngàn mét đường hẻm, đường giao thông và lát gạch vỉa hè; bắc mới hơn 400 cây cầu lớn nhỏ, với kinh phí hơn 74 tỉ đồng, từng bước góp phần tạo cảnh quan môi trường ở địa phương ngày càng sáng, xanh, sạch đẹp. Đến nay, toàn quận có 62/71 khu vực được công nhận đạt tiêu chuẩn văn hóa và 5 phường văn hóa; trên 33 ngàn hộ được công nhận danh hiệu gia đình văn hóa... Tinh thần đoàn kết trong nhân dân còn được thể hiện qua nhiều hình thức hỗ trợ, tương thân tương ái, giúp nhau vươn lên thoát nghèo, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn quận từ 5% (năm 1995) còn 1,31% (năm 2010). Bên cạnh đó, Mặt trận các cấp đã vận động nhân dân đóng góp hơn 7 tỉ đồng vào “Quỹ vì người nghèo”. Nguồn quỹ này cộng với sự hỗ trợ của UBMTTQ tỉnh Cần Thơ trước đây, TP Cần Thơ hiện nay giúp quận xây dựng mới 459 căn nhà đại đoàn kết, sửa chữa thay tole 766 căn; hỗ trợ các hộ nghèo cho con em đi học, chữa bệnh và giúp đỡ các hoàn cảnh khó khăn...

Là huyện ngoại thành được chia tách từ huyện Thốt Nốt vào năm 2004, cuộc vận động TDĐKXDĐSVHƠKDC ở huyện Vĩnh Thạnh tiếp tục được duy trì với chất lượng ngày càng được nâng cao. Đến nay, huyện có 46/53 ấp đạt tiêu chuẩn văn hóa và 1 thị trấn văn hóa, hơn 25 ngàn hộ được công nhận gia đình văn hóa. Đặc biệt, phong trào đoàn kết giúp nhau xóa đói giảm nghèo nâng cao đời sống trong nhân dân được phát huy mạnh mẽ, giúp nhiều hộ có cuộc sống ổn định hơn. Nếu như năm 2004, toàn huyện có 11,94% hộ nghèo thì đến nay giảm còn 6,54%. Qua cuộc vận động, xuất hiện nhiều điển hình tập thể, cá nhân tiêu biểu. Trong đó, khu dân cư F1, xã Thạnh An - một trong những khu dân cư tiêu biểu của huyện Vĩnh Thạnh và của thành phố đã được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba. Trước đây, F1 là ấp nghèo, thu nhập hàng năm chủ yếu từ 1 vụ lúa, kinh tế bấp bênh. Từ khi triển khai cuộc vận động TDĐKXDĐSVHƠKDC, đời sống vật chất, tinh thần của bà con từng bước được cải thiện, ấp phát triển về mọi mặt. Phong trào đoàn kết, giúp nhau phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo ngày càng nhân rộng, với nhiều hình thức phong phú, nhất là trong hợp tác giúp nhau về giống, vốn, kinh nghiệm sản xuất, hợp tác bơm rút nước, thu hoạch... Nhờ sự hỗ trợ về nhiều mặt các cấp ủy Đảng, chính quyền, mặt trận và các đoàn thể, cộng với sự nỗ lực của từng hộ dân, những năm gần đây, thu nhập, đời sống nhân dân ngày càng được nâng cao. Bên cạnh năng suất lúa bình quân trong ấp ngày càng tăng, lợi nhuận mỗi ha tăng từ 17,5 triệu đồng/năm (năm 2004) lên khoảng 35 triệu đồng/năm (năm 2010), nhân dân đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thực hiện nhiều mô hình kinh tế mới như chăn nuôi heo, nuôi cá đăng quầng trong mùa lũ, nuôi cá ao tận dụng thức ăn từ chuồng trại... cho hiệu quả kinh tế cao. Khi kinh tế phát triển, đời sống ổn định, nhân dân càng tích cực đóng góp xây dựng quê hương. Từ năm 2004 đến nay, nhân dân ấp F1 đã đóng góp hơn 6 tỉ đồng và nhiều ngày công làm cầu, đường giao thông, kéo điện đường, kè đá hai bên kinh F... để giữ cho bờ không sạt lở và tạo vẻ mỹ quan. Nhân dân còn quyên góp hơn 80 triệu đồng giúp các hộ có người thân đau ốm, qua đời; hỗ trợ một số hộ nghèo ở các ấp lân cận và giúp đỡ đồng bào bị bão lụt, thiên tai hơn 17 triệu đồng. Hiện nay khu dân cư không còn hộ nghèo. Công tác khuyến học cũng trở thành mối quan tâm của cả cộng đồng. Hàng năm, ở F1 có 100% trẻ em trong độ tuổi đều đến trường, tỷ lệ thi đậu THPT đạt từ 98% đến 100%.

Hẻm 38 khu vực 5, phường An Cư, quận Ninh Kiều, được nâng cấp khang trang.

Cùng với quận Ninh Kiều và huyện Vĩnh Thạnh, thời gian qua, MTTQ các quận, huyện khác trên địa bàn thành phố cũng tích cực vận động nhân dân thực hiện tốt cuộc vận động TDĐKXDĐSVHƠKDC góp phần xây dựng địa phương ngày càng phát triển. Điển hình như Mặt trận quận Thốt Nốt đã phối hợp với các tổ chức thành viên vận động nhân dân đóng góp hơn 80 tỉ đồng bắc mới hàng trăm cây cầu, làm các tuyến đường giao thông. Hiện nay, toàn quận có trên 95% đường giao thông được bê tông hoặc tráng nhựa. Qua cuộc vận động TDĐKXDĐSVHƠKDC, Mặt trận các cấp trong huyện Cờ Đỏ đã phối hợp cùng các ngành đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức trong nhân dân và bà con đã cung cấp hàng ngàn nguồn tin có giá trị, tham gia cảm hóa giáo dục 210 người lầm lỗi hoàn lương. Mặt trận các quận Cái Răng, Bình Thủy, Ô Môn và các huyện Thới Lai, Phong Điền đã phối hợp cùng các tổ chức thành viên vận động nhân dân đoàn kết giúp nhau phát triển kinh tế, qua đó, xuất hiện nhiều mô hình làm ăn có hiệu quả, góp phần tăng thu nhập, giảm hộ nghèo đáng kể... Với sự nỗ lực của các cấp, các ngành, các đoàn thể, địa phương, trong đó có vai trò quan trọng của MTTQ các cấp, cuộc vận động TDĐKXDĐSVHƠKDC ngày càng lan tỏa, thấm sâu trong cộng đồng, góp phần đáng kể vào sự phát triển của thành phố. Được sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền và Ban chỉ đạo, Ban vận động các cấp, sự tham gia thực hiện của nhân dân, chất lượng các khu vực, ấp văn hóa, gia đình văn hóa không chỉ được giữ vững mà còn được nâng cao. Đến nay, toàn thành phố có 503/601 khu vực, ấp văn hóa; 559/594 khu dân cư tiên tiến; có 32/85 xã, phường, thị trấn văn hóa; hàng năm có hơn 92% trên tổng số hộ dân đạt tiêu chuẩn gia đình văn hóa, hàng ngàn lượt người được nêu gương điển hình người tốt, việc tốt...

Song hành với cuộc vận động TDĐKXDĐSVHƠKDC, cuộc vận động “Ngày vì người nghèo” được xem là biểu hiện sinh động của tình đoàn kết, sự tiếp nối truyền thống tốt đẹp của dân tộc. 10 năm qua, Mặt trận các cấp trong thành phố đã tích cực triển khai nhiều phương thức vận động, huy động được sự tham gia ủng hộ, đóng góp từ nhiều nguồn lực trong xã hội cho Quỹ “Vì người nghèo” với tổng số tiền vận động đạt trên 76 tỉ đồng. Nguồn quỹ này cùng với ngân sách nhà nước đã hỗ trợ xây dựng được 14.625 căn nhà đại đoàn kết cho người nghèo và sửa chữa, xóa lá thay tole 3.265 căn. Trong đó, các quận Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng, Thốt Nốt được công nhận xóa xong nhà dột nát cho hộ nghèo. Kết quả của cuộc vận động không chỉ dừng lại ở sự đóng góp về vật chất, mà lớn hơn là đã góp phần bồi dưỡng và phát huy truyền thống đoàn kết thân ái, cũng như trách nhiệm xã hội của công dân, làm cho ý thức và hành động giúp đỡ người nghèo trở thành nếp sống văn hóa, niềm hạnh phúc của mỗi con người.

Theo đồng chí Phan Quang Lãm, Chủ tịch UBMTTQVN thành phố, bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai thực hiện cuộc vận động TDĐKXDĐSVHƠKDC từng lúc chưa thật sự sâu rộng, đều khắp trong cộng đồng dân cư, còn mang nặng về hình thức, thiếu tính toàn diện. Một số nơi, Mặt trận các cấp chưa phát huy vai trò nòng cốt và chủ động tham mưu cho cấp ủy trong thực hiện cuộc vận động... Để tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả của cuộc vận động, đồng chí Phan Quang Lãm, Chủ tịch UBMTTQVN thành phố, cho biết: “Mặt trận sẽ ra sức tập hợp khối đại đoàn kết toàn dân tộc lớn mạnh hơn nữa, động viên tinh thần yêu nước, phát động phong trào thi đua rộng rãi trong các tầng lớp nhân dân, nhằm phát huy tiềm năng nội lực trong dân hăng hái lao động sản xuất, thực hành tiết kiệm. Mặt trận sẽ tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao chất lượng cuộc vận động TDĐKXDĐSVHƠKDC với phương châm “Lấy sức dân chăm lo cho cuộc sống người dân”, góp phần xây dựng từng gia đình có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, từng khu dân cư văn minh, chung sức xây dựng thành phố ngày càng phát triển”.

Bài, ảnh: THANH THY