Với thế mạnh về nông nghiệp, hằng năm vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đóng góp rất lớn vào kim ngạch xuất khẩu chung của các nước. Tuy nhiên, thu hút đầu tư, nhất là đầu tư trực tiếp nước ngoài cho nông nghiệp vào vùng còn khiêm tốn.
Theo số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài, tính đến cuối tháng 2-2012, toàn vùng có 668 dự án FDI còn hiệu lực, vốn đầu tư đăng ký trên 10,4 tỉ USD, chiếm khoảng 5,2% tổng vốn FDI đăng ký cả nước. Các sản phẩm nông sản của vùng (gạo, cá tra, tôm sú, trái cây
) đã có mặt ở nhiều quốc gia trên thế giới. Mặc dù nền kinh tế vĩ mô phải chịu nhiều sức ép từ tác động khủng hoảng tài chính, kinh tế thế giới, nhưng nền nông nghiệp vùng ĐBSCL vẫn trụ vững vàng suốt hơn 2 thập niên qua và luôn tăng trưởng dương. Song, mức đầu tư công cho vùng vẫn chưa tương xứng với thành quả mà vùng đóng góp. Sự yếu kém về cơ sở hạ tầng, chất lượng nguồn nhân lực, đầu tư dàn trải do thiếu qui hoạch chi tiết, thiếu vốn
dẫn đến hệ lụy ĐBSCL luôn là “vùng trũng” trong thu hút đầu tư.
Liên kết vùng được xem là giải pháp có tính chiến lược nhằm đẩy mạnh thu hút có chọn lọc nguồn vốn FDI vào vùng ĐBSCL và định hướng ưu tiên cho nông nghiệp, nông thôn. Mục tiêu và định hướng đã có, nhưng để triển khai đi vào thực tế lại chưa đồng bộ. Công tác xúc tiến đầu tư vào vùng ĐBSCL trong thời gian qua còn nhiều bất cập. Lâu nay, việc phân bổ vốn và tổ chức các hoạt động xúc tiến đầu tư chỉ có 2 cấp: quốc gia và địa phương; trong khi nhà đầu tư nước ngoài thường hướng đến một không gian kinh tế vùng rộng lớn hơn là ranh giới hành chính địa phương.
Chuỗi sự kiện tại Triển lãm hội chợ thành tựu xây dựng và phát triển vùng ĐBSCL sẽ diễn ra từ 27-4 đến 1-5-2012 tổ chức ở khu đô thị Nam sông Cần Thơ tới đây được kỳ vọng thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư, tổ chức quốc tế, cơ quan ngoại giao để tăng cường thu hút đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn ĐBSCL. Vấn đề còn lại là các địa phương liên kết như thế nào để khai thác tốt lợi thế các sản phẩm mũi nhọn của vùng khi chào dự án mời gọi. ĐBSCL muốn trở thành một cực tăng trưởng mạnh, bền vững trong cả nước rất cần liên kết vùng, liên kết với các vùng kinh tế khác cả nước để chia sẻ kinh nghiệm trong mời gọi đầu tư. Hiện nay, nhiều địa phương trong vùng đã đưa ra chiến lược thu hút đầu tư, vốn FDI khá chọn lọc, ưu tiên dự án công nghệ cao. Muốn làm được điều này, ĐBSCL cần một chiến lược toàn diện hơn về qui hoạch, đào tạo nhân lực phục vụ cho mục tiêu lớn hơn.
Bên cạnh những giải pháp quy hoạch, kế hoạch, phát triển cơ sở hạ tầng, nhân lực, dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp, giải pháp bảo vệ môi trường; thu hút FDI cũng đang đặt ra yêu cầu đột phá về cơ chế, chính sách mới trong nông nghiệp, nông thôn. Đó là việc dỡ bỏ chính sách “hạn điền”, cho phép tích tụ ruộng đất để tổ chức sản xuất lớn, giao đất nông nghiệp “ổn định lâu dài” thay cho có thời hạn chắp vá, là hệ thống chính sách khuyến khích đồng bộ, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho quá trình hiện đại hóa trong lĩnh vực nông nghiệp.
TRẦN HỮU HIỆP
