Kỳ cuối: Để chuyển đổi số không chỉ là chuyện “máy tính và phần mềm”
Ngày 29-11-2024, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành Quyết định 204-QĐ/TW phê duyệt Đề án chuyển đổi số trong các cơ quan Đảng nhằm góp phần cải cách hành chính trong các cơ quan Đảng. Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ TP Cần Thơ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 cũng đã xác định khâu thứ nhất trong ba khâu đột phá là “…. tăng cường nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong tất cả các lĩnh vực...”, cho thấy sự quan tâm đặc biệt của Đảng bộ thành phố đối với công tác này, cùng với Quyết định 204-QĐ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố sẽ tạo nên những xung lực to lớn cho công tác chuyển đổi số trong công tác Đảng ở cấp xã thời gian tới.
Dưới góc nhìn thực tế từ cấp xã của TP Cần Thơ, để chuyển đổi số trong công tác Đảng ở cấp xã không phải chỉ là chuyện “máy tính và phần mềm” mà thực sự đi vào chiều sâu, tận dụng tốt các điều kiện thuận lợi từ Quyết định 204-QĐ/TW, Nghị quyết số 57-NQ/TW, những chỉ đạo khác của Trung ương và Thành ủy Cần Thơ, cấp ủy các xã cần triển khai đồng bộ các giải pháp sau:
Thứ nhất, tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy.
Người đứng đầu phải nêu gương, coi chuyển đổi số là tiêu chí đánh giá năng lực lãnh đạo, điều hành. Bí thư cấp ủy phải là người dẫn dắt chuyển đổi số, phải xác định chuyển đổi số không phải việc của “cán bộ văn phòng” mà là việc của người đứng đầu. Chuyển đổi số trong công tác Đảng ở cấp xã không phải để “đẹp báo cáo” mà để làm cho Đảng gần dân hơn, lãnh đạo hiệu quả hơn, đảng viên làm việc khoa học hơn. Khi người đứng đầu cấp ủy coi chuyển đổi số là một phần trong phương thức lãnh đạo mới, thì không chỉ công tác Đảng thay đổi mà cả bộ máy chính quyền cấp xã cũng sẽ chuyển động theo hướng hiện đại, minh bạch và gần dân hơn.
Thứ hai, đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng số cho cán bộ, đảng viên.
Tổ chức tập huấn ngắn hạn, “cầm tay chỉ việc” giúp đảng viên cao tuổi làm quen công nghệ. Mỗi xã cần một “hạt nhân số” bằng cách thành lập Tổ công nghệ số trong công tác Đảng, gồm cán bộ các cơ quan tham mưu, giúp việc đảng ủy mà chủ chốt là văn phòng đảng ủy và cán bộ phụ trách công nghệ thông tin - những người có khả năng “cầm tay chỉ việc” cho các đồng chí lớn tuổi để từng bước thực hiện chuyển đổi số. Đồng thời, phát huy vai trò của đoàn viên, đảng viên trẻ như xây dựng “Đội hình hỗ trợ chuyển đổi số cơ sở” gắn với phong trào “Tuổi trẻ xung kích xây dựng Đảng” để tham mưu, giúp việc cấp ủy thực hiện nhiệm vụ này.
Thứ ba, đồng bộ dữ liệu và áp dụng một phần mềm thống nhất; tăng đầu tư hạ tầng công nghệ và đảm bảo an toàn thông tin.
Cần phát triển dữ liệu số dùng chung, đưa vào sử dụng hiệu quả các cơ sở dữ liệu chuyên ngành của các cơ quan Đảng, từng bước kết nối, tích hợp với các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu của quốc gia, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội thu thập thông tin, dữ liệu về kho dữ liệu dùng chung và chia sẻ cho các cơ quan, đơn vị để phân tích, dự báo, phục vụ hoạt động và công tác chuyên môn. Đồng thời, tăng đầu tư hạ tầng công nghệ và an toàn thông tin, bảo mật dữ liệu, bảo đảm đường truyền, thiết bị, phần mềm bảo mật để hệ thống vận hành ổn định, cần mã hóa dữ liệu và kiểm tra an ninh định kỳ, đảm bảo cấp ủy cấp xã có đủ năng lực số để thực hiện chuyển đổi số.
Thứ tư, xây dựng mô hình mới, tổ chức các cuộc thi và có cơ chế động viên, khen thưởng kịp thời.
Nghiên cứu triển khai thực hiện thí điểm các mô hình mới “Chi bộ số”, “Cán bộ số, Đảng viên số”, “Đảng viên làm việc không giấy tờ”..., phát động các cuộc thi như “Chi bộ số tiêu biểu”, “Chi bộ với chuyển đổi số”, “Cơ quan Đảng thời 4.0”,… xây dựng mô hình mới trong công tác tuyên truyền như mô hình “Tư liệu xây dựng Đảng” dùng mã QR để quét đọc nội dung liên quan đến công tác xây dựng Đảng như các chỉ thị, nghị quyết của Đảng; bản tin Thông báo nội bộ; câu chuyện Bác Hồ; gương “Người tốt, việc tốt”; tin hoạt động của địa phương… Sau đó rút kinh nghiệm thực hiện và nhân rộng trong toàn đảng bộ. Thường xuyên sơ kết, kịp thời động viên, biểu dương, khen thưởng để tạo động lực thi đua trong toàn hệ thống. Đồng thời, bên cạnh việc khen thưởng cũng cần phải chấn chỉnh, nhắc nhở, xử lý những nơi làm hình thức để tạo phong trào thi đua thực chất.
Thứ năm, đổi mới hình thức sinh hoạt Đảng và tổ chức các cuộc họp, hội nghị của cấp ủy các cấp.
Tăng cường ứng dụng công nghệ số trong quá trình trước, trong và sau các buổi sinh hoạt Đảng, cuộc họp, hội nghị của cấp ủy các cấp, trừ những nội dung cần bảo mật theo quy định, như kết hợp sinh hoạt, họp, hội nghị trực tiếp và trực tuyến khi cần thiết; dùng slide, video minh họa thay cho việc đọc văn bản; gửi thư mời, tài liệu trước qua nhóm Zalo, thư điện tử để cán bộ, đảng viên chuẩn bị trước; các bài phát biểu tham luận có thể được trình chiếu kèm hình ảnh minh họa để tăng tính thuyết phục và tính thực tiễn cho nội dung; số hóa hồ sơ hội nghị ngay sau khi triển khai để lưu trữ hồ sơ và phát hành văn bản dưới dạng mã QR; tạo phần mềm nhắc việc hoặc sử dụng trợ lý ảo để cơ quan chuyên môn theo dõi tiến độ thực hiện các nội dung, nhiệm vụ đã được hội nghị thông qua, công khai kết quả để toàn hệ thống và xã hội cùng biết, cùng giám sát, cùng đồng hành.
Thứ sáu, mỗi cán bộ, đảng viên phải là những người tiên phong trong kỷ nguyên số.
Cán bộ, đảng viên phải nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng và sự cần thiết phải thực hiện chuyển đổi số trong công tác Đảng ở cấp xã, phải tiên phong, gương mẫu, đi đầu trong việc chuyển đổi số; tích cực tham gia phong trào học tập trên các nền tảng số, phong trào “Bình dân học vụ số” theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm; tự bản thân phải thường xuyên cập nhật kiến thức, kỹ năng số, công nghệ số từ cơ bản cho đến nâng cao để áp dụng vào quá trình thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, nâng cao hiệu quả tham mưu, giúp việc cho cấp ủy, để phục vụ tổ chức, phục vụ Đảng, phục vụ Nhân dân được tốt hơn, đó chính là bản chất của người cán bộ, đảng viên mẫu mực hôm nay.
Có thể nói, chuyển đổi số trong công tác Đảng ở cấp xã là vấn đề mới, chưa có nhiều mô hình để nghiên cứu, học tập nhưng cũng không thể chậm trễ trong bối cảnh cả nước đang thực hiện mạnh mẽ cuộc cách mạng chuyển đổi số. Đây không chỉ là câu chuyện công nghệ, mà là bước chuyển về tư duy lãnh đạo, phong cách làm việc và cách Đảng gắn bó với Nhân dân. Muốn thực hiện tốt, đòi hỏi cấp ủy cấp xã và từng cán bộ, đảng viên phải quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, thật sự xem đây không chỉ là một bước tiến về công nghệ, mà là sự khẳng định vai trò tiên phong của Đảng trong lãnh đạo toàn bộ hệ thống chính trị ở cấp xã. Đó cũng chính là con đường để Đảng ta vững mạnh hơn, gần dân hơn và xứng đáng với vai trò tiên phong trong kỷ nguyên số.
3 hành động cấp xã cần làm ngay để chuyển đổi số hiệu quả: (1) Rà soát, nâng cấp hạ tầng mạng, bảo mật dữ liệu đảng viên, (2) Thành lập “tổ công nghệ số” và “hạt nhân số” ở từng chi bộ, (3) Đánh giá định kỳ bằng số liệu cụ thể: thời gian xử lý, chi phí tiết kiệm, mức độ hài lòng của đảng viên.
QUỲNH DI