28/03/2016 - 20:33

Chủ động phòng bệnh nhiễm não mô cầu

Theo Báo cáo Cục Y tế dự phòng, từ đầu năm 2016 tới giữa tháng 3-2016, cả nước phát hiện 6 trường hợp mắc bệnh nhiễm não mô cầu (NMC), trong đó một trường hợp tử vong. Trước thông tin trên, nhiều người dân hoang mang, lo lắng, đổ xô đi tiêm ngừa NMC. Trao đổi với phóng viên Báo Cần Thơ xung quanh vấn đề này, bác sĩ Huỳnh Minh Trúc, Giám đốc Trung tâm Y tế (TTYT) dự phòng TP Cần Thơ, cho biết:

- Bệnh nhiễm NMC là một bệnh truyền nhiễm gây dịch, do vi khuẩn Neisseria meningitidis (còn gọi là NMC) gây ra. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi; thanh thiếu niên từ 14 - 20 tuổi; người sống trong khu vực tập thể đông người (nhà trẻ, trường học, chung cư ...) và các cơ địa suy giảm miễn dịch. Nhiều năm nay, ở TP Cần Thơ chưa ghi nhận trường hợp nào nhiễm NMC.

* Bác sĩ vui lòng cho biết, mức độ nguy hiểm của bệnh này?

- Bệnh do NMC là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính, có thể dẫn đến tử vong hoặc để lại nhiều di chứng nặng. Bệnh do NMC có nhiều thể, ở thể rất nặng (nhiễm khuẩn huyết kịch phát có sốc) tỷ lệ tử vong cao và có thể diễn biến nhanh trong 1 - 3 ngày. Tại nước ta, bệnh lưu hành và được ghi nhận rải rác tại nhiều địa phương hay gặp vào mùa đông - xuân. Theo thống kê, tỷ lệ tử vong khi bị nhiễm NMC từ 8% - 15%. Nếu điều trị khỏi, tỷ lệ bị di chứng như: chậm phát triển, tâm thần, điếc, liệt... từ 10% - 20%.

* Triệu chứng bệnh là gì?

-Triệu chứng nhiễm NMC thường là sốt cao, đau đầu, buồn nôn và nôn, cổ cứng, rối loạn ý thức, ban xuất huyết ngoài da... Ở thể nặng, bệnh nhân có thể hôn mê, co giật, sốc nhiễm khuẩn... Khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ, bệnh nhân cần đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Tiêm ngừa là biện pháp chủ động, hiệu quả để phòng bệnh. Ảnh: H.Hoa

* Thưa bác sĩ, bệnh nhiễm NMC có dễ lây ?

- Vi khuẩn NMC gồm có 13 tuýp huyết thanh, trong đó, có các tuýp hay gây dịch là: A, B,C, X, Y và W135. Ổ chứa vi khuẩn NMC trong tự nhiên là ở người. Vi khuẩn NMC cư trú tại vùng họng, mũi người bệnh hoặc người lành mang trùng (người mang vi khuẩn nhưng không có triệu chứng bệnh). Trong cộng đồng tỷ lệ người lành mang trùng từ 5% -25%, có thể cao hơn từ 40% - 50% trong các vụ dịch. Bệnh lây truyền trực tiếp qua đường hô hấp khi tiếp xúc với các dịch tiết vùng mũi, hầu, họng phát tán ra môi trường khi bệnh nhân ho, hắt hơi… hoặc gián tiếp qua trung gian đồ dùng chung có dính chất tiết từ đường hô hấp của người lành mang trùng hoặc người bệnh. Vì vậy, đây là căn bệnh tuy ít gặp nhưng lây lan nhanh, có thể gây thành dịch.

Để chủ động phòng, chống bệnh do NMC gây nên, Cục Y tế dự phòng có Công văn ngày 25-02-2016 đề nghị Giám đốc Sở Y tế các tỉnh, thành phố chỉ đạo tăng cường các biện pháp phòng, chống bệnh do NMC và triển khai một số biện pháp sau: Tăng cường hoạt động giám sát, phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh do NMC, các ổ dịch mới phát sinh, lấy mẫu xét nghiệm các trường hợp tiếp xúc và các đối tượng nguy cơ để phát hiện sớm người lành mang trùng, điều trị dự phòng và triển khai kịp thời các biện pháp xử lý triệt để ổ dịch, không để dịch bệnh lan rộng; chỉ đạo các cơ sở khám, chữa bệnh tổ chức tốt việc chẩn đoán sớm, thu dung, cách ly, điều trị bệnh nhân, hạn chế biến chứng và tử vong, thông báo kịp thời cho TTYT dự phòng để điều tra, xử lý ổ dịch. Đồng thời sẵn sàng thuốc, vật tư, hóa chất, phương tiện hỗ trợ kịp thời cho cơ sở triển khai các biện pháp xử lý ổ dịch; điều tra các trường hợp mắc bệnh tại cộng đồng và các cơ sở điều trị, báo cáo về Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur và Cục Y tế dự phòng.

* Biện pháp phòng bệnh như thế nào, thưa bác sĩ ?

- Người dân thường xuyên thực hiện vệ sinh cá nhân như: rửa tay bằng xà phòng và súc họng, nhỏ mũi bằng các dung dịch sát khuẩn thông thường; tăng cường sức đề kháng cơ thể bằng dinh dưỡng đủ chất, thể dục, nghỉ ngơi hợp lý; nơi làm việc, nơi ở cần thường xuyên vệ sinh sạch sẽ, thông thoáng. Ngoài ra, biện pháp chủ động và hiệu quả để phòng bệnh là tiêm vắc-xin ngừa NMC. Khi có biểu hiện sốt cao, đau đầu, buồn nôn và nôn, cổ cứng, cần đến cơ sở y tế khám và điều trị ngay. Khi phát hiện người nghi ngờ mắc bệnh do NMC, cần thông báo theo đường dây nóng của y tế địa phương để được điều tra, giám sát và xử lý kịp thời.

* Trước tình hình bệnh nhiễm NMC xảy ra rải rác một vài địa phương, người dân đổ xô tiêm ngừa, liệu có xảy ra tình trạng thiếu vắc-xin, theo bác sĩ?

- Khoảng 1 tháng nay, người dân ở TP Cần Thơ và các tỉnh lân cận đổ về TTYT dự phòng thành phố tiêm ngừa khá đông, đặc biệt thứ bảy và chủ nhật. Trung bình 1 ngày khoảng 40-50 người lớn, trẻ em đến tiêm vắc xin phòng bệnh NMC, trong đó chủ yếu là trẻ em. TTYT dự phòng thành phố còn vài trăm liều vắc-xin. Hiện nay, không riêng gì TTYT dự phòng thành phố có vắc-xin mà các TTYT dự phòng, TTYT quận, huyện cũng có tiêm vắc-xin này nên người dân không lo thiếu. Dự kiến tháng 4-2016, sẽ có thêm vắc-xin tiêm ngừa NMC nhập về Việt Nam.

* Vắc-xin do công ty nào sản xuất? Giá tiêm ngừa ra sao, thưa bác sĩ?

- Vắc xin tiêm ngừa NMC có 2 loại, loại ngừa tuýp A và tuýp C do Công ty Sanofi (Pháp) sản xuất, giá tiêm dịch vụ tại TTYT dự phòng thành phố 154.000 đồng/mũi. Đối tượng tiêm là trẻ em từ 24 tháng tuổi trở lên và người lớn chỉ tiêm 1 mũi, sau ba năm tiêm nhắc lại. Loại ngừa tuýp B và tuýp C do Cuba sản xuất, giá 178.000 đồng/mũi. Hiện nay, loại này Bộ Y tế cấp phép tiêm cho trẻ từ 3 tháng tuổi trở lên, tiêm 2 mũi, cách nhau từ 6 - 8 tuần. TTYT dự phòng thành phố tiêm các ngày trong tuần, (giờ hành chính) kể cả thứ bảy, chủ nhật và ngày nghỉ lễ.

* Xin cảm ơn bác sĩ!

H.Hoa (thực hiện)

Chia sẻ bài viết