Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) đang diễn ra mạnh mẽ, việc ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (KHCN, ĐMST & CĐS) đã trở thành động lực cốt lõi thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội của các quốc gia. Tại Việt Nam, tầm nhìn chiến lược này được cụ thể hóa mạnh mẽ thông qua sự ra đời của “Bộ tứ trụ cột” gồm bốn Nghị quyết lớn của Bộ Chính trị, tạo nên một chỉnh thể thống nhất về tư duy và hành động chiến lược, hiện thực hóa khát vọng Việt Nam phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.
Đối với thành phố Cần Thơ - trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật của vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), việc quán triệt và triển khai hiệu quả các Nghị quyết này, đặc biệt là Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KHCN, ĐMST & CĐS quốc gia, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đây không chỉ là nhiệm vụ chính trị mà còn là “chìa khóa vàng” để thành phố phát huy tiềm năng, lợi thế, tạo động lực tăng trưởng mới, nâng cao năng lực cạnh tranh và đưa tốc độ tăng trưởng GRDP đạt mục tiêu trên 10%/năm, trở thành cực tăng trưởng chiến lược của quốc gia.
Ý chí chiến lược: Quán triệt “Bộ tứ trụ cột” làm kim chỉ nam
Hành trình hiện thực hóa khát vọng phát triển của Cần Thơ được khởi nguồn từ ý chí và sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng. Việc quán triệt và triển khai hiệu quả "Bộ tứ trụ cột" của Bộ Chính trị, đặc biệt là Nghị quyết 57-NQ/TW là vai trò quan trọng nhất.
Các cấp ủy Đảng, Chính quyền Cần Thơ đã nhận thức sâu sắc rằng, chỉ có tập trung vào đột phá chiến lược về KHCN và CĐS mới có thể khắc phục những hạn chế nội tại và nắm bắt cơ hội từ CMCN 4.0. Điều này hoàn toàn đồng nhất với tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, trong đó nhấn mạnh: "Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng mạnh mẽ khoa học và công nghệ, nhất là những thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tạo động lực mạnh mẽ cho phát triển nhanh và bền vững".
Cần Thơ đã xác định rõ mục tiêu kép theo tinh thần Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 05/8/2020 của Bộ Chính trị và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố nhiệm kỳ 2025-2030: phát triển Cần Thơ thành một trung tâm kết nối liên vùng và quốc tế, có hạ tầng số vững mạnh, cơ cấu kinh tế chuyển dịch mạnh sang công nghiệp, xây dựng và dịch vụ. Tăng trưởng GRDP trên 10%/năm là một chỉ tiêu đầy thách thức, đòi hỏi phải có giải pháp đột phá, mà KHCN, ĐMST & CĐS chính là nền tảng của giải pháp đó.
Cần Thơ - từ vị trí địa chiến lược đến vai trò dẫn dắt đổi mới
Cần Thơ sở hữu vị trí địa lý và các tiềm năng, lợi thế quan trọng để giữ vai trò dẫn dắt trong phát triển kinh tế - xã hội cho toàn vùng ĐBSCL. Tuy nhiên, để thực sự trở thành một cực tăng trưởng chiến lược của quốc gia, thành phố đã chuyển hóa tiềm năng thành động lực tăng trưởng mới bằng chính sách ĐMST và CĐS.
Về dấu ấn KHCN và ĐMST thúc đẩy tăng trưởng, thành phố đã đạt được nhiều kết quả nổi bật trong việc gắn nhiệm vụ phát triển, ứng dụng khoa học và công nghệ với nhiệm vụ chính trị, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.
Nghiên cứu và ng dụng: các hoạt động nghiên cứu phát triển, ứng dụng KHCN được ưu tiên, tập trung vào các lĩnh vực kinh tế mũi nhọn của vùng như nông nghiệp công nghệ cao, chế biến thủy sản và logistics.
Hỗ trợ doanh nghiệp, nhiều chương trình, dự án đã được triển khai nhằm thúc đẩy hoạt động KHCN và CĐS trong doanh nghiệp. Các chính sách hỗ trợ này giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận công nghệ mới, nâng cao năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh.
Phát triển thị trường KHCN và khởi nghiệp: Thành phố đã thúc đẩy các hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, hình thành thị trường KHCN của thành phố và lan tỏa ra vùng ĐBSCL. Việc phát triển và hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Cần Thơ, kết nối với các hệ sinh thái khu vực và cả nước, đang tạo ra một lớp doanh nghiệp mới năng động, sáng tạo.
Chuyển đổi số và đô thị thông minh: Nền tảng tăng tốc. Chuyển đổi số (CĐS) được xác định là nhiệm vụ trọng tâm để nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng khả năng cạnh tranh và tạo ra giá trị mới. Cần Thơ đang hướng đến xây dựng xã hội số, chính quyền số và kinh tế số thông qua việc phát triển đô thị thông minh.
Chính quyền số: Tập trung vào việc số hóa quy trình, cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ cao, giúp tăng tính công khai, minh bạch, giảm chi phí và thời gian cho người dân và doanh nghiệp.
Kinh tế số: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong các ngành nghề, đặc biệt là thương mại điện tử, dịch vụ logistics và du lịch thông minh, nhằm tăng tỉ trọng kinh tế số trong GRDP, phù hợp với mục tiêu chung của quốc gia.
Xã hội số: Phát triển các tiện ích số phục vụ đời sống người dân, nâng cao chất lượng cuộc sống và bảo đảm an sinh xã hội thông qua các nền tảng công nghệ.
Thành công trong CĐS không chỉ phục vụ nội tại thành phố mà còn thực hiện vai trò tiên phong, kết nối và lan tỏa vùng, giúp các tỉnh lân cận trong ĐBSCL cùng tham gia vào chuỗi giá trị số.
Giải pháp chiến lược: Chuyển hóa cơ hội thành cực tăng trưởng
Để khai thác triệt để tiềm năng, phát huy lợi thế và chuyển hóa cơ hội đưa Cần Thơ vươn lên thành cực tăng trưởng chiến lược của quốc gia, thành phố cần tập trung vào các giải pháp chiến lược sau:
(1) Hoàn thiện thể chế, chính sách đột phá: Tiếp tục rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách đặc thù, ưu đãi để thu hút mạnh mẽ nguồn nhân lực chất lượng cao, các tập đoàn công nghệ lớn và các quỹ đầu tư mạo hiểm trong lĩnh vực KHCN, ĐMST và CĐS.
(2) Đầu tư mũi nhọn cho hạ tầng số: Ưu tiên nguồn lực xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, đặc biệt là hạ tầng thông tin, viễn thông, tạo nền tảng vững chắc cho quá trình chuyển đổi số quốc gia, theo đúng một trong ba đột phá chiến lược của Đại hội XIII.
(3) Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Đây là đột phá chiến lược thứ hai của Đại hội XIII. Cần Thơ, với vị thế là trung tâm giáo dục - đào tạo của vùng, cần có cơ chế đột phá để thu hút, trọng dụng nhân tài, đặc biệt trong các ngành khoa học cơ bản và công nghệ số. Liên kết chặt chẽ giữa các trường đại học, viện nghiên cứu với các khu công nghệ cao và khu công nghiệp.
(4) Tăng cường sức mạnh nội sinh và ngoại lực: Huy động, phân bổ và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực, đặc biệt là nguồn lực nội sinh, khơi dậy tinh thần yêu nước, ý chí tự cường và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Đồng thời, tranh thủ tối đa ngoại lực thông qua hợp tác quốc tế trong chuyển giao công nghệ.
***
Với sự lãnh đạo quyết liệt của Đảng bộ, sự đồng lòng của chính quyền và Nhân dân, cùng với việc tận dụng hiệu quả KHCN, ĐMST & CĐS, Cần Thơ đang dồn lực, tăng tốc bứt phá. Thành phố không chỉ hiện thực hóa mục tiêu trở thành cực tăng trưởng chiến lược, đạt tốc độ tăng trưởng GRDP trên 10%/năm mà còn khẳng định vai trò tiên phong, kết nối, lan tỏa, góp phần quan trọng vào việc hiện thực hóa tầm nhìn quốc gia và khát vọng Việt Nam phát triển thịnh vượng vào năm 2045. Con đường đi lên của Cần Thơ đang chứng minh rằng, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo chính là chìa khóa vàng để xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, mở ra kỷ nguyên phát triển nhanh và bền vững theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
QUÁCH THỊ THANH NHÀN
