Thời điểm sau sinh, mẹ và con sản phụ vẫn còn phải đối mặt với nhiều nguy cơ. Vì lẽ đó, y bác sĩ Bệnh viện (BV) Phụ sản TP Cần Thơ chú trọng cập nhật thông tin để sản phụ kịp thời nhận ra những dấu hiệu bất thường, chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân và con.

Cán bộ y tế BV Phụ sản TP Cần Thơ hướng dẫn sản phụ quét QR truy cập khuyến cáo chăm sóc sức khỏe mẹ và bé thời kỳ hậu sản.

Theo quy định của Bộ Y tế, việc tái khám cho sản phụ sau sinh là bắt buộc. Qua đó, giúp phát hiện sớm các biến chứng nguy hiểm thường gặp ở sản phụ thời điểm sau sinh như băng huyết, nhiễm trùng hậu sản, trầm cảm sau sinh…

Y bác sĩ Khoa Hậu sản, BV Phụ sản TP Cần Thơ, cho biết, giai đoạn hậu sản, cả mẹ và bé cần sự chăm sóc toàn diện để bảo đảm an toàn sức khỏe. Tuy nhiên, trước đây, việc truyền thông tư vấn hậu sản tại cơ sở y tế còn nhiều hạn chế nên không ít sản phụ thiếu kiến thức chăm sóc bản thân.

Nhìn nhận thực trạng đó, các thầy thuốc cải tiến nhằm nâng cao hiệu quả truyền thông tư vấn thiết yếu cho sản phụ sau sinh, bao gồm thay đổi cách thức truyền thông và trao quyền chủ động cho sản phụ. Từ đó, giúp sản phụ theo dõi sức khỏe, nhận biết sớm các bất thường, ngăn ngừa rủi ro và gia tăng hiệu quả điều trị.

Đó cũng là mục tiêu đề tài nghiên cứu của Ths Đoàn Thúy Hằng, Điều dưỡng trưởng Khoa Hậu sản cùng cộng sự, với chủ đề Cải tiến hình thức truyền thông tư vấn thiết yếu thời kỳ hậu sản tại BV Phụ sản TP Cần Thơ.

Năm 2024, Khoa Hậu sản tiếp nhận điều trị, chăm sóc hơn 3.000 sản phụ sinh thường và mổ lấy thai. Ths Đoàn Thúy Hằng cho biết, công tác nâng cao nhận thức của sản phụ về những dấu hiệu cần tái khám sau sinh tại BV còn hạn chế. Sản phụ khi xuất viện thường được phát các mẫu biểu, tờ hướng dẫn thông tin chăm sóc sức khỏe mẹ và bé. Tuy nhiên, mẫu biểu thường chứa quá nhiều thông tin bằng văn bản, khiến sản phụ dễ bỏ qua hoặc làm mất. Việc in ấn tài liệu có thể tạo thêm gánh nặng chi phí cho BV, đặc biệt khi số lượng bệnh nhân đông; mặt khác, tài liệu không được sử dụng hiệu quả. BV cũng chưa có quy trình rõ ràng trong việc cung cấp các thông tin quan trọng cho sản phụ khi xuất viện, đặc biệt là các dấu hiệu cần tái khám. Điều này dẫn đến sản phụ không tái khám đúng hẹn. Vì vậy, nhóm tác giả tập trung vào các vấn đề cần cải tiến gồm quy trình cung cấp thông tin dấu hiệu tái khám sau sinh; tài liệu và hình thức truyền thông dấu hiệu tái khám sau sinh cho sản phụ tại BV và tại nhà.

Theo đó, nhóm nghiên cứu triển khai nhiều giải pháp, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, tạo thuận tiện cho sản phụ tra cứu thông tin. Trước hết, thiết kế lại các mẫu biểu tư vấn thông minh và dễ tiếp thu đối với sản phụ. Mẫu biểu có hình ảnh minh họa các dấu hiệu cảnh báo cần tái khám, tích hợp QR code hoặc mã vạch giúp sản phụ thuận tiện truy cập bằng điện thoại và có thể lưu trữ để thường xuyên xem lại thông tin cần thiết. Mã QR được dán ở nhiều khu vực như phòng chờ, hành lang BV, nơi sản phụ dễ dàng nhìn thấy. Tại các khoa điều trị, khu vực tập trung thai sản phụ và thân nhân, hệ thống ti vi trình chiếu clip hướng dẫn người bệnh quét QR code trước khi xuất viện. Bên cạnh đó, tài khoản Zalo Bệnh viện Phụ sản TP Cần Thơ liên tục cập nhật các thông tin chăm sóc sức khỏe cho bà mẹ sau sinh và trẻ sơ sinh.

Trong quá trình triển khai, nhóm nghiên cứu đồng thời so sánh hiệu quả truyền thông đối với nhóm tiếp cận dịch vụ tư vấn theo hình thức truyền thống và nhóm tiếp cận dịch vụ truyền thông theo cách thức mới. Cán bộ y tế cũng đánh giá mức độ nâng cao nhận thức của sản phụ ở thời điểm trước khi được tư vấn và sau khi được tư vấn. Kết quả bước đầu cho thấy, việc cải tiến góp phần tăng tỷ lệ tiếp cận hình thức truyền thông, tư vấn về dấu hiệu tái khám sau sinh tại BV Phụ sản TP Cần Thơ. Đồng thời, nâng cao kiến thức cho sản phụ về những dấu hiệu tái khám sau sinh.

Chị Bùi Thị Huyền Chân ở phường Sóc Trăng, cho biết, lần đầu làm mẹ nên chị bỡ ngỡ, bối rối trong việc theo dõi sức khỏe và chăm sóc con. Thời gian nằm viện sau sinh, các bác sĩ, điều dưỡng trực tiếp hướng dẫn chị những kiến thức chăm sóc sức khỏe bản thân và cho con, đồng thời, tư vấn chị quét mã QR để cập nhật nhiều thông tin hơn trong chăm sóc trẻ năm tháng đầu đời. Các thông tin trên nền tảng số rất sinh động, dễ quan sát và làm theo, giúp chị chủ động và tự tin hơn trên hành trình làm mẹ lần đầu. 

Năm 2025, Bộ Y tế phát động Tuần lễ làm mẹ an toàn diễn ra vào đầu tháng 10-2025 với chủ đề “Chăm sóc sau sinh toàn diện - Sức khỏe cho mẹ, tương lai cho bé”, góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng, tăng cường tiếp cận dịch vụ và vận động sự tham gia của các cấp chính quyền trong chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sơ sinh.

 Những dấu hiệu bất thường cần tái khám ngay nhằm bảo vệ an toàn sức khỏe của cả mẹ và con:

- Đối với sản phụ: Sốt, cơ thể suy yếu, nhức đầu, chóng mặt; đau bụng, chướng bụng; ra huyết âm đạo nhiều hơn thông thường, kéo dài hơn 1 tháng, hoặc ra dịch đục, hôi; vết may tầng sinh môn hoặc vết mổ sưng đỏ, hở, có mủ, chảy nước vàng; vùng bầu ngực sưng nóng, đỏ, đau.

- Đối với trẻ sơ sinh: Sốt (trên 38°C) hoặc hạ thân nhiệt (dưới 36°C); lừ đừ, quấy khóc liên tục, bú kém, nôn sữa nhiều hoặc có co giật; da hăm, dị ứng, vàng da đậm, vàng da tăng nhanh, vàng mắt; rốn sưng đỏ, rỉ dịch hoặc có mùi hôi; bụng chướng, tiêu máu, không đi tiêu trên 3 ngày, hoặc tiểu vàng đậm.

Bài, ảnh: THU SƯƠNG