Để đảm bảo thực hiện các cam kết về tự do và tạo thuận lợi thương mại theo cam kết tại các Hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương mà Việt Nam đã ký kết, ngành hải quan đóng một vai trò quan trọng, đó là tạo thuận lợi và đảm bảo an ninh, thương mại hợp pháp. Thực hiện theo chỉ đạo chung của toàn ngành, Cục Hải quan TP Cần Thơ luôn xác định nhiệm vụ tuyên truyền để cộng đồng doanh nghiệp, người dân thông suốt các quy định có liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu và quản lý của Nhà nước đồng thời thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ cải cách hành chính và hiện đại hóa Hải quan, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào các lĩnh vực nghiệp vụ và quản lý của Hải quan... góp phần thông quan nhanh hàng hóa, tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại, xuất nhập khẩu trên địa bàn thành phố.

Khai báo thủ tục nhập cảnh tại Cảng Hàng không Quốc tế Cần Thơ. Ảnh: N.H

Cải cách, hiện đại hóa Hải quan

Cục Hải quan thành phố Cần Thơ có chức năng quản lý về Hải quan trên địa bàn  5 tỉnh, thành phố gồm: TP Cần Thơ, tỉnh Vĩnh Long, Trà Vinh, Hậu Giang, Sóc Trăng. Năm 2019, Cục Hải quan TP Cần Thơ có 275 doanh nghiệp tham gia làm thủ tục Hải quan, tăng 28 doanh nghiệp (11,34%) so với năm trước. Trong đó, có 61 doanh nghiệp nước ngoài và 214 doanh nghiệp trong nước. Trong những năm qua, Cục luôn nỗ lực tập trung thực hiện cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa hải quan. Cán bộ công chức Cục Hải quan TP Cần Thơ phục vụ cho hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp luôn có thái độ lịch sự, không gây phiền hà cho doanh nghiệp. Các Chi cục Hải quan thường xuyên nắm bắt tình hình hoạt động, kế hoạch xuất nhập khẩu hàng hóa, qua đó nhằm kịp thời hỗ trợ tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, đồng thời quản lý được các nguồn thu Ngân sách Nhà nước (NSNN) trên địa bàn. Để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, Cục cũng bố trí công chức làm việc ngoài giờ, làm việc ngày thứ bảy để giải quyết thủ tục cho doanh nghiệp kịp thời xuất, nhập hàng hóa đúng tiến độ. Hồ sơ, thủ tục về công tác miễn thuế, hoàn thuế, không thu thuế được cải tiến đơn giản hơn, giải quyết nhanh và kịp thời hơn. Trong công tác thu nộp NSNN, Cục đã triển khai đến doanh nghiệp Đề án Nộp thuế điện tử qua ngân hàng phối hợp thu và thông quan 24/7, tuyên truyền doanh nghiệp tham gia chương trình nộp thuế điện tử doanh nghiệp nhờ thu thí điểm tại 6 ngân hàng: Vietcombank, Vietinbank, BIDV, SCB, SHB và TPBank.

Đến nay, Tổng cục Hải quan đã xây dựng được một hệ thống công nghệ thông tin lớn với trên 20 phân hệ hoạt động tương đối ổn định, thông suốt, bao phủ và hỗ trợ hầu hết các lĩnh vực trọng yếu về quản lý hải quan như: Thực hiện thủ tục hải quan, nộp thuế, quản lý hàng hóa tại cảng biển, quản lý rủi ro, kiểm tra sau thông quan, xử lý vi phạm, cung cấp dịch vụ công trực tuyến, thực hiện cơ chế một cửa, một cửa quốc gia, một cửa ASEAN… với mục tiêu đặt ra là đảm bảo đáp ứng yêu cầu quản trị thông minh; quản lý doanh nghiệp và hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh, phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh; có khả năng tích hợp, kết nối, chia sẻ thông tin với các Bộ, ngành, doanh nghiệp và sẵn sàng trao đổi dữ liệu với cơ quan Hải quan các nước trong khu vực và trên thế giới…

Năm 2020 dự báo là một năm khó khăn, trong bối cảnh tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp ảnh hưởng lớn đến hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh, đầu tư, du lịch… Trước tình hình trên, Cục Hải quan TP Cần Thơ xác định, cần phải thực hiện có hiệu quả những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia theo Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 1-1-2020 của Chính phủ. Tập trung thực hiện cải cách hành chính, hiện đại hóa hải quan, triển khai quan hệ đối tác Hải quan – Doanh nghiệp và các bên liên quan, tích cực hỗ trợ, giải quyết khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp để thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu trên địa bàn. Ứng dụng mạnh mẽ thành quả của cách mạng công nghiệp lần thứ 4 theo tinh thần Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị, đặc biệt là ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết thủ tục hải quan, duy trì hoạt động ổn định hệ thống thông quan điện tử tự động VNACCS/VCIS và các chương trình hỗ trợ. Tiếp tục triển khai đến doanh nghiệp thực hiện các đề án như: Đề án quản lý hải quan tự động tại cảng, kho, bãi; đề án Nộp thuế điện tử qua ngân hàng phối hợp thu và thông quan 24/7. Chỉ đạo các Chi cục Hải quan thực hiện chính sách miễn thuế nhập khẩu phục vụ phòng, chống dịch COVID-19 theo Quyết định số 155/QĐ-BTC ngày 7-2-2020 của Bộ trưởng Bộ Tài chính và chỉ đạo của Tổng cục Hải quan tại Công văn số 864/TCHQ-TXNK ngày 14-2-2020.

Cơ hội và thách thức

Trong xu thế toàn cầu hóa, ngành Hải quan đã có sự chuẩn bị đồng thời xây dựng tiến trình cải cách, hiện đại hóa theo chuẩn mực phù hợp với thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, cùng với đó là những thách thức đối với ngành Hải quan. Đó là phải tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh, giảm thời gian thông quan hàng hóa trong bối cảnh khối lượng công việc tăng cao, biên chế có hạn. Những năm gần đây, nền kinh tế thế giới có nhiều biến động, tiềm ẩn nhiều yếu tố khó lường. Trong khi Việt Nam tham gia sâu rộng nhiều Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (như CPTPP, EVFTA…) với yêu cầu cao hơn và phải thực hiện đầy đủ các cam kết quốc tế, cả về thuế quan, mở cửa thị trường, sở hữu trí tuệ... Chính vì vậy, nguy cơ về buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, song song đó là việc vận chuyển hàng cấm như vũ khí, ma túy, động vật hoang dã, chuyển tải bất hợp pháp, giả mạo xuất xứ, vi phạm sở hữu trí tuệ… ngày càng nhiều. Trong bối cảnh đó, đặt ra yêu cầu bức thiết cho ngành Hải quan là phải thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả cả hai nhiệm vụ là vừa tạo thuận lợi thương mại vừa nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về hải quan.

Đối tượng cùng tang vật nghi sừng tê giác qua Cảng Hàng không Quốc tế Cần Thơ do Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Cần Thơ kiểm tra bắt giữ. Ảnh: CTV 

TP Cần Thơ trên đà phát triển, Cảng Hàng không Quốc tế Cần Thơ đang được tập trung khai thác, ngoài việc các hãng hàng không tăng chuyến, mở rộng kết nối các đường bay nội địa, còn mở rộng đường bay quốc tế đi Thái Lan, Malaysia, Hàn Quốc, Đài Loan và ngược lại, đó là tín hiệu vui, thu hút đầu tư, du lịch đến thành phố, nhưng bên cạnh đó cũng tiềm ẩn những rủi ro về buôn lậu, gian lận thương mại, ma túy, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. Mới đây, ngày 2-3-2020, trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan cho hành khách nhập cảnh tại Cảng Hàng không Quốc tế Cần Thơ, Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Cần Thơ đã phát hiện 1 hành khách trên chuyến bay nhập cảnh từ Hàn Quốc vận chuyển 11 mẫu sừng động vật nghi là sừng tê giác với tổng trọng lượng 28.759,5 gram. Do đó công tác quản lý của Hải quan và các ngành chức năng cần phải được quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất trang thiết bị, đào tạo nguồn nhân lực để đáp ứng được yêu cầu về quản lý, đảm bảo an ninh, phòng chống buôn lậu và tạo thuận lợi cho thương mại, du lịch phát triển. 

KHÁNH NAM