Sau nhiều năm sinh sống ở xứ người, năm 2014, ông Phạm Văn Minh dìu dắt vợ cùng 3 con về quê ở khu vực Phú Khánh (phường Phú Thứ, quận Cái Răng, TP Cần Thơ) sinh sống cho đến nay. Hơn 2 năm hồi hương, nhưng gia đình ông Minh không một giấy tờ tùy thân. Từ đó, việc bươn chải kiếm sống của vợ chồng ông Minh hay việc học hành của các con ông cũng gặp rất nhiều khó khăn, rất cần được chính quyền và ngành chức năng ở thành phố quan tâm, sớm có giải pháp tháo gỡ…

Ông Võ Thành Tài, Trưởng khu vực Phú Khánh, phường Phú Thứ, cho biết: "Hoàn cảnh gia đình ông Minh rất khó khăn, nhưng không ai trong gia đình có bất cứ một giấy tờ tùy thân nào nên ban ngành, đoàn thể địa phương không thể giúp đỡ xét hộ nghèo hoặc hộ cận nghèo được. Cũng chính vì thế, 3 đứa con của ông bà không thể đến trường, một chữ bẻ đôi cũng không biết…". Theo hướng dẫn của ông Tài, chúng tôi tìm đến nhà ông Minh. Nơi trú ngụ của cả gia đình ông được che chắn tạm, nằm cặp hông nhà người em ruột là ông Phạm Văn Tấn.

Hơn 2 năm kể từ ngày hồi hương, gia đình ông Phạm Văn Minh gặp rất nhiều khó khăn, do không một giấy tờ tùy thân.

Ông Minh là con trai của ông Phạm Văn Chua, bà Nguyễn Thị Sang. Thuở nhỏ, ông sinh sống cùng gia đình ở Phú Khánh, Phú Thứ. Năm 1993, ông rời khỏi địa phương rồi cưới vợ, sinh con, sinh sống ở phum KanĐal, xã Phsa Chnang, huyện Kampong Chnang, tỉnh Kampong Chnang, Vương quốc Campuchia. Sau ngày 17-1-2014, ông Minh đưa vợ là bà Nguyễn Thị Nương, các con, gồm: Phạm Văn Tính (sinh năm 1997), Phạm Ngọc Bích Tuyền (sinh năm 2000) và Phạm Ngọc Ánh Tuyết (sinh năm 2003) về quê ở khu vực Phú Khánh, phường Phú Thứ sinh sống cho đến nay.

Hằng ngày, vợ chồng ông Minh đi làm phụ hồ cho bà con trong xóm, thu nhập bấp bênh, khi nhiều, khi ít. Ông Minh bộc bạch: "Vợ chồng tôi muốn tìm việc làm ổn định ở một công ty hay xí nghiệp nào đó. Ngặt nỗi, chúng tôi không có một giấy tờ tùy thân nào, nên đành chấp nhận làm phụ hồ, lao động nặng nhọc…" . Không chỉ gặp khó trong tìm kiếm việc làm, vợ chồng ông Minh còn gặp không ít khó khăn khi không thể thực hiện thủ tục tách quyền sử dụng đất, từ phần đất của cha ruột cho, theo quy định. Không chỉ vậy, đến nay cả 3 người con của ông Minh, đều không biết chữ, do không có khai sinh, hộ khẩu nên không được đến trường. Ông Minh nhiều lần liên hệ với chính quyền và ngành chức năng địa phương làm thủ tục đăng ký khai sinh cho con, để các con được cắp sách đến trường, nhưng vẫn chưa được giải quyết. Em Phạm Thị Ánh Tuyết nói: "Em rất khao khát được đến trường, học chữ như bao bạn bè khác. Không được đến trường, em học lóm từ người em họ được vài chữ".

Theo ghi nhận của chúng tôi, trong quá trình sinh sống ở Campuchia, vợ chồng ông Minh được cấp thẻ người nước ngoài; được Vương quốc Campuchia cấp sổ hộ nghèo… Nay trở về cố hương, ngoài các giấy tờ trên, gia đình ông Minh không có bất cứ một giấy tờ tùy thân nào khác. Thời gian qua, ông Minh tiến hành thủ tục để xin nhập khẩu vào chung với người em ruột là ông Phạm Văn Tấn. Nhưng sau đó, hồ sơ của ông bị ách lại. Ông Võ Thành Tài cho biết: "Tôi cùng ông Minh trực tiếp liên hệ với cơ quan chức năng để làm giấy tờ. Hồ sơ xin nhập khẩu của ông Minh bị ách là bởi qua trích lục tàng thư lưu trữ tại địa phương, trong hộ ông Chua (cha ông Minh) có tên ông Minh, nhưng là ông Phạm Quang Minh, sinh năm 1972, chứ không phải là ông Phạm Văn Minh, sinh năm 1962 như lời khai của ông". Không chỉ gặp khó trong việc đăng ký nhập khẩu, ngay cả việc liên hệ làm Giấy đăng ký khai sinh cho ông cũng bị ách tắc vì ông không còn bất cứ giấy tờ nào để đăng ký khai sinh quá hạn. Và như vậy ông cũng không thể làm thẻ Căn cước công dân cũng như đăng ký thường trú…

Trước tình hình này, thời gian qua, trong những lần tiếp xúc cử tri hay tiếp những đoàn kiểm tra của địa phương, Trung ương, UBND phường Phú Thứ đã phản ánh, đề xuất các ngành chức năng nghiên cứu, hướng dẫn địa phương tháo gỡ. Tuy nhiên, đến nay, trường hợp của ông Minh vẫn "giậm chân tại chỗ". Ông Phạm Văn Chua, cha ông Minh, bộc bạch: "Là cha, là ông nội, thấy cảnh con, cháu mình không một giấy tờ tùy thân, tôi đau lòng lắm! Ước nguyện cuối đời của tôi là được nhìn thấy con cháu của mình là công dân chính thức của đất nước, có công ăn việc làm ổn định và được học hành đàng hoàng…".

Bài, ảnh: Chấn Hưng