(CTO) - Với trọng trách bệnh viện (BV) tuyến cuối của ngành Y tế TP Cần Thơ, nhiều năm qua BV Đa khoa TP Cần Thơ liên tục nâng cao năng lực, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân trong thành phố và vùng ĐBSCL. Đầu năm 2024, BV tái khởi động đề án ghép thận, với sự hỗ trợ chuyển giao kỹ thuật từ BV Trung ương Huế. Ngày 14-8-2025, Hội đồng thẩm định của Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) đến làm việc với BV, đánh giá điều kiện triển khai kỹ thuật lấy - ghép thận tại BV.

Dịp này, phóng viên Báo và Phát thanh Truyền hình Cần Thơ có cuộc phỏng vấn nhanh với TS.BS Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám Chữa bệnh, Chủ tịch Hội đồng thẩm định, về lợi ích và ý nghĩa của đề án ghép thận tại BV Đa khoa TP Cần Thơ cũng như những yếu tố tiên quyết giúp BV triển khai đề án hiệu quả.

TS.BS Hà Anh Đức, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh. Ảnh: THU SƯƠNG  

* Thưa bác sĩ, việc TP Cần Thơ có thêm một BV triển khai lĩnh vực ghép thận sẽ đáp ứng nhu cầu thực tiễn và có ý nghĩa quan trọng thế nào đối với công tác chăm sóc sức khỏe người dân ĐBSCL?

Kỹ thuật lấy và ghép thận ở nước ta được thực hiện cách đây hơn 40 năm. Ca ghép thận đầu tiên vào năm 1992 do BV Quân y 103 thực hiện. Từ đó đến nay, đã có hơn 30 BV trong cả nước triển khai kỹ thuật này. Sự phát triển mạnh mẽ của kỹ thuật ghép thận có nền tảng từ năng lực BV với chuyên môn sâu, nhằm đáp ứng nhu cầu điều trị của người bệnh suy thận phải lọc máu liên tục.

Hiện ĐBSCL chỉ có BV Đa khoa Trung ương Cần Thơ thực hiện được kỹ thuật này, nếu có thêm BV Đa khoa TP Cần Thơ sẽ góp phần nâng cao hiệu quả điều trị cho người bệnh thận trong vùng. Theo kết quả các nghiên cứu, ghép thận là phương pháp điều trị mang lại lợi ích nhiều mặt, cả về chi phí kinh tế và chất lượng cuộc sống bệnh nhân.

Theo báo cáo từ BV Chợ Rẫy, chi phí cho phương pháp điều trị ghép thận rẻ hơn so với chạy thận nhân tạo và kỹ thuật thẩm vấn phúc mạc. Mặt khác, lợi ích lớn nhất chính là người bệnh được hồi sinh sau ghép thận, có cuộc sống mới, khỏe mạnh hơn, không còn lệ thuộc vào máy lọc máu suốt đời. Họ có thể tự lao động, nuôi sống bản thân.

Bên cạnh đó, việc phát triển lĩnh vực ghép tạng nói chung, ghép thận nói riêng của nước ta dần xóa bỏ các định kiến xã hội. Phong trào hiến tạng, hiến thận được lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng, nhờ đó, nguồn tạng được hiến dồi dào hơn so với trước. Khi đã có sẵn nguồn tạng hiến thì các BV thuận lợi triển khai kỹ thuật, đáp ứng nhu cầu điều trị của bệnh nhân.

BS CKII Phạm Văn Phương, Phó Giám đốc phụ trách BV Đa khoa TP Cần Thơ, chia sẻ về quá trình triển khai đề án ghép thận. Ảnh: THU SƯƠNG

* Từ kinh nghiệm của Hội đồng thẩm định chuyên môn về điều kiện triển khai lấy - ghép thận của các BV trong cả nước, theo bác sĩ những yếu tố cốt lõi nào làm nên thành công của đề án ghép thận?

Yếu tố then chốt đầu tiên là con người. BV Đa khoa TP Cần Thơ đã có sự chuẩn bị về nhân lực, đưa các ê-kíp lên tuyến trên đào tạo và ký kết hợp đồng chuyển giao kỹ thuật với BV Trung ương Huế. Bên cạnh đó, BV có cơ sở vật chất hiện đại, hệ thống phòng mổ đạt chuẩn và trước đó đã triển khai phẫu thuật tim. Trên cơ sở đánh giá tổng quan, BV Đa khoa TP Cần Thơ hoàn toàn khả thi trong việc triển khai kỹ thuật ghép tạng.

Tuy nhiên, qua chương trình khảo sát hồ sơ và tham quan khoa, phòng liên quan đến việc triển khai ghép thận, các chuyên gia có những đóng góp cho BV. Hội đồng thẩm định yêu cầu BV sớm khắc phục những vướng mắc, thực hiện chặt chẽ, nghiêm ngặt các hồ sơ pháp lý, quy trình chuyên môn kỹ thuật nhằm đảm bảo an toàn cho cả người cho và người nhận thận ghép.

* Bác sĩ có thể chia sẻ những chỉ đạo của Cục Quản lý Khám chữa bệnh về việc phối hợp giữa các đơn vị cùng triển khai ghép thận, hướng tới mục tiêu chung vì bệnh nhân vùng ĐBSCL?

Hệ thống khám bệnh, chữa bệnh trong cả nước, trong vùng được quy hoạch cả về cơ sở vật chất, hạ tầng, chuyên môn kỹ thuật. Khi BV Đa khoa TP Cần Thơ triển khai ghép thận thì thành phố sẽ có được 2 BV cùng phát triển lĩnh vực chuyên sâu này. Khi đó, các đơn vị có thể hỗ trợ lẫn nhau để cùng đáp ứng nhu cầu điều trị cho bệnh nhân.

Ví dụ như khi một BV triển khai ê-kíp ghép thận, trong trường hợp đột xuất, thiếu nhân lực tạm thời, có thể hội chẩn, điều phối nhân lực hỗ trợ nhau thành một ê-kíp hoàn chỉnh. Mặt khác, các BV có thể cùng chia sẻ trung tâm thực hành, nơi đội ngũ chuyên khoa ghép thận sinh hoạt khoa học, cùng hỗ trợ và chia sẻ kinh nghiệm chuyên môn để tăng cường hiệu quả.

Đoàn chuyên gia Hội đồng thẩm định khảo sát hệ thống phòng mổ. Ảnh: THU SƯƠNG

* Thưa bác sĩ, cơ quan chức năng có vai trò gì trong việc giám sát hoạt động chuyên môn và năng lực của BV trong lĩnh vực ghép thận?

Trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước phải quy hoạch, định hướng và có chương trình kiểm tra giám sát.

Cụ thể, sau khi hoàn thiện các quy trình thủ tục, Hội đồng thẩm định báo cáo, đề xuất với Bộ trưởng Bộ Y tế xem xét, cấp phép cho BV Đa khoa TP Cần Thơ triển khai ghép thận. Thời gian sau đó, cơ quan chức năng sẽ đánh giá lại việc tổ chức thực hiện của BV, ghi nhận những vướng mắc, tồn tại trong quá trình triển khai. Trên cơ sở kiểm tra, giám sát, cơ quan chức năng tiếp tục bổ sung những điều kiện liên quan đến việc thực hiện kỹ thuật này.

Trong trường hợp BV chỉ triển khai đề án giai đoạn đầu rồi ngừng, gián đoạn, Cục Quản lý Khám chữa bệnh có thể đình chỉ, thu hồi quyền thực hiện kỹ thuật của đơn vị, nhằm bảo đảm an toàn cho bệnh nhân. Bởi lẽ, các ê-kíp phải thực hành chuyên môn thường xuyên, liên tục, cùng với cập nhật kiến thức và kinh nghiệm trong quá trình hành nghề mới có thể thuần thục kỹ năng, nâng cao hiệu quả điều trị.

* Xin cảm ơn bác sĩ!

THU SƯƠNG (thực hiện)