CHÍNH TRỊ

Ban an ninh Cần Thơ với cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975

Cùng với quân và dân TP Cần Thơ và cả nước, dưới sự lãnh đạo trực tiếp toàn diện của Đảng, sự đùm bọc, giúp đỡ của nhân dân, Ban An ninh Cần Thơ (nay là Công an TP Cần Thơ) đã vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, gian khổ, hy sinh, đã phối hợp chặt chẽ với lực lượng vũ trang tham gia thực hiện cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975, góp phần làm nên chiến thắng lịch sử 30-4-1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. 40 năm đã trôi qua, nhưng chiến thắng đó vẫn đọng mãi trong ký ức của các thế hệ cán bộ chiến sĩ (CBCS) Công an Cần Thơ.

Đúng 17 giờ ngày 26-4-1975, lực lượng An ninh Cần Thơ phối hợp với các lực lượng vũ trang nổ súng tiến công vào thành phố Cần Thơ. Ngày 27-4, các lực lượng vũ trang chia thành ba cánh quân tiến công áp sát TP Cần Thơ: cánh thứ nhất gồm: lực lượng An ninh Cần Thơ cùng các đơn vị chủ lực Quân khu 9, Tiểu đoàn Tây Đô III tiến về hướng Châu Thành A, lên lộ Vòng Cung qua Trà Niền, xã Nhơn Ái, huyện Phong Điền; cánh thứ hai gồm: lực lượng An ninh Cần Thơ, Tiểu đoàn Tây Đô I, Đội biệt động TP Cần Thơ tiến thẳng về Rạch Sung vượt sông Cần Thơ qua xã An Bình và cánh quân thứ ba gồm: lực lượng An ninh Cần Thơ, Tiểu đoàn Tây Đô II cùng với Tiểu đoàn 303 (chủ lực Khu) từ Bình Minh (tỉnh Vĩnh Long) vượt sông Hậu hướng Châu Thành B tiến thẳng Xóm Chài và thị trấn Cái Răng.

Đồng chí Phạm Văn Bé (người ở giữa) - Trưởng Ban An ninh Cần Thơ duyệt phương án tác chiến trong cuộc Tổng tiến công mùa Xuân 1975. Ảnh Tư liệu

Ngày 28-4-1975, Tòa lãnh sự Mỹ ở TP Cần Thơ rút chạy, bọn tướng tá, nhân viên cao cấp của Mỹ - ngụy hoang mang cực độ, kéo nhau xuống tàu hải quân chạy ra biển, trong đó có Đại tá Huỳnh Ngọc Diệp - Tỉnh trưởng Phong Dinh. Trung tướng Nguyễn Khoa Nam - Tư lệnh Quân đoàn 4 và vùng IV chiến thuật chỉ định Đại tá Trần Cửu Thiên lên nắm quyền Tỉnh trưởng Phong Dinh, kiêm Thị trưởng thành phố Cần Thơ. Hắn ra lệnh "tử thủ" và ban hành lệnh giới nghiêm 24/24 giờ trên toàn thành phố; đồng thời, gấp rút điều lực lượng về giữ tuyến lộ Vòng Cung nhằm đánh trả và ngăn chặn lực lượng của ta. Trên tuyến phòng thủ này, địch bố trí 4 trung đoàn chủ lực, 1 trung đoàn bảo an, 2 thiết đoàn xe thiết giáp M113. Quân địch tuy đông nhưng không còn tinh thần chiến đấu, đang ở trong tình trạng hoảng loạn, chen lấn nhau vứt bỏ quân trang, quân dụng trên đường phố, trốn chạy về gia đình. Mở đầu chiến dịch, ngày 28-4, các lực lượng vũ trang nổ súng đánh vào quân chủ lực của ngụy trên lộ Vòng Cung, ta phải đương đầu trước sự đánh trả quyết liệt của Sư đoàn 21 và Trung đoàn 01 của Sư đoàn 07, Trung đoàn 14 của Sư đoàn 09 bộ binh và nhiều tiểu đoàn bảo an, dân vệ của địch được hỗ trợ máy bay, phi pháo ngày đêm hoạt động bắn phá liên tục nhằm bảo vệ cho hậu cứ đầu não vùng IV chiến thuật tại Cần Thơ. Chúng cho rằng nếu để mất Cần Thơ là mất các tỉnh miền Tây Nam bộ, do đó địch tập trung hỏa lực đánh phá và phòng thủ. Mặc dù địch bắn phá ác liệt, phòng thủ nghiêm ngặt nhưng chúng không còn tinh thần chiến đấu, tình trạng nhốn nháo, hoảng loạn, co cụm lại thành từng nhóm để tìm cách thoát thân. Nhận lệnh tấn công, trinh sát vũ trang được bố trí một đại đội đi đầu mưu trí, khôn khéo, luồn lách vượt qua các cụm đồn bót bên ngoài đánh thẳng vào lộ Vòng Cung, một đại đội có vũ trang được trang bị hỏa lực mạnh đánh thẳng vào nội ô thành phố Cần Thơ, đánh chiếm Ty Cảnh sát ngụy.

Đến 15 giờ ngày 29-4-1975, Ban Chỉ huy tiền phương ra lệnh hành quân tấn công vào nội ô thành phố, lúc này quân ta phải vượt qua nhiều lượt phi pháo, bom đạn đánh trả quyết liệt của địch. Đến 10 giờ ngày 30-4-1975, lực lượng an ninh áp sát lộ Vòng Cung đối đầu nổ súng với 2 tiểu đoàn của địch có xe tăng, phi pháo yểm trợ, trận chiến diễn ra ác liệt suốt 3 giờ liền, ta đã đánh tan rã 2 tiểu đoàn này. Khi được tin Dương Văn Minh ra lệnh hạ vũ khí đầu hàng quân giải phóng, toàn bộ lực lượng vũ trang của 2 cánh quân thứ nhất và cánh quân thứ ba vượt sông Ba Láng và sông Hậu tiến thẳng vào nội ô thành phố chiếm lĩnh các mục tiêu. Cánh quân thứ 2 vượt sông Cần Thơ qua lộ Vòng Cung đánh tiêu diệt 1 đại đội biệt kích, sau đó tiến thẳng về hướng Cái Răng, cùng cơ sở nội tuyến đánh chiếm 7 xe thiết giáp làm phương tiện cơ động tiến quân thẳng vào nội ô TP Cần Thơ. Đến 14 giờ 30 phút, quân ta từ rạch Tham Tướng tiến thẳng vào chiếm Đài phát thanh Cần Thơ. Đúng 15 giờ ngày 30-4-1975, bản tuyên bố của chính quyền cách mạng do đồng chí Nguyễn Văn Lưu đại diện Ủy ban khởi nghĩa TP Cần Thơ đọc, được phát đi trên sóng Đài phát thanh Cần Thơ.

Đến 18 giờ 30 phút ngày 30-4-1975, sau 5 ngày nổ súng tấn công lực lượng An ninh Cần Thơ đã chiếm lĩnh Ty Cảnh sát Phong Dinh và Bộ Tổng tham mưu vùng IV chiến thuật, tước vũ khí và bắt tại chỗ trên 100 tên cảnh sát, trong đó có một chỉ huy phó và một phụ tá đặc biệt. Từ 19 giờ đến 24 giờ, lực lượng trinh sát vũ trang triển khai chiếm lĩnh 7 cuộc Cảnh sát trong nội thành, Tòa Hành chánh, Ngân hàng, bắt sống tên đại tá Tham mưu trưởng của Bộ Tổng tham mưu, gọi ra hàng toàn bộ sĩ quan trong đó có 87 tên cấp tá, thu toàn bộ vũ khí của địch.

Cùng thời gian này, mũi tiến công đánh chiếm Ty Cảnh sát Chương Thiện lúc 1 giờ sáng ngày 1-5-1975, đại đội trinh sát vũ trang triển khai tấn công Ty Cảnh sát Chương Thiện, vừa nổ súng vừa kêu gọi địch đầu hàng, lúc này tên Đại tá Hồ Ngọc Cẩn - Tỉnh trưởng, Trung tá Võ Văn Đường - Trưởng Ty Cảnh sát tỉnh Chương Thiện ra lệnh "tử thủ", lực lượng trinh sát vũ trang chiến đấu dũng cảm, kiên cường với một đại đội cảnh sát dã chiến, đại đội thám sát và lực lượng cảnh sát "tử thủ" trong Ty Cảnh sát Chương Thiện. Ta tổ chức triển khai nhiều đợt tấn công, địch chống trả quyết liệt, đến 5 giờ sáng ngày 1-5-1975, lực lượng trinh sát mưu trí, khôn khéo đột nhập bắt sống tên Võ Văn Đường, Nguyễn Công Quan - sĩ quan phụ tá đặc biệt, Đại úy Phan Huỳnh Hoa - đại đội trưởng cảnh sát dã chiến, Đại úy Phan Văn Bé - đại đội trưởng thám sát và toàn bộ lực lượng cảnh sát với 289 tên. Đồng thời, triển khai lực lượng đánh chiếm Tòa hành chánh bắt sống tên Hồ Ngọc Cẩn. Đến 09 giờ 30 phút sáng ngày 1-5-1975, An ninh Cần Thơ đã chiếm lĩnh hoàn toàn các mục tiêu của địch ở thị xã Vị Thanh.

Thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975 đã đánh dấu bước trưởng thành vượt bậc của lực lượng An ninh Cần Thơ dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng bộ Cần Thơ. 21 năm chiến đấu chống đế quốc Mỹ xâm lược (1954 - 1975), với truyền thống kiên cường, bất khuất vượt qua mọi gian khổ hy sinh, lực lượng An ninh Cần Thơ tự hào đã góp phần cùng cả nước hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân trên cả nước, thực hiện xuất sắc Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh "Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta dù phải kinh qua gian khổ, hy sinh nhiều hơn nữa song nhất định thắng lợi hoàn toàn Tổ quốc ta nhất định sẽ thống nhất. Đồng bào Nam - Bắc nhất định sẽ sum họp một nhà".

PHAN TẠI- L.T (tổng hợp)

Chia sẻ bài viết

BÌNH LUẬN