Có một thời gian, xoài được đánh giá là loại cây mang lại hiệu quả kinh tế cao, dễ trồng và có đầu ra. Nhưng khoảng 2-3 năm trở lại đây, hầu như năm nào cũng xuất hiện tình trạng trái xoài bị rớt giá khi bước vào mùa thu hoạch rộ. Năm nay, tuy xoài chưa rộ thời điểm thu hoạch nhưng cũng đã dội hàng...

* GIÁ GIẢM DO NGUỒN CUNG TĂNG

Giá nhiều loại xoài giảm 5.000-10.000 đồng/kg so với đầu mùa cách nay 2 tháng. Giá nhiều loại xoài tại các chợ trong thành phố đang chỉ ở mức từ 5.000-8.000 đồng/kg. Cụ thể, giá xoài bưởi, xoài tượng 5.000 đồng/kg; xoài Thanh Ca, Cát Chu 6.000-7.000 đồng/kg; xoài tứ quý, xoài táo 7.000-8.000 đồng/kg. Xoài Thái giá 18.000 đồng/kg, xoài cát Hòa Lộc loại chín 15.000-20.000 đồng, loại còn sống 22.000- 25.000 đồng/kg... Giá bán lẻ xoài tại các chợ đã thấp, nông dân bán xoài cho các vựa trái cây và thương lái càng thấp hơn. Tại huyện Phong Điền TP Cần Thơ, hiện giá xoài cát Hòa Lộc được nông dân bán cho thương lái và các vựa trái cây chỉ ở mức 7.000 -10.000 đồng/kg. Trong khi đó, giá bán nhiều loại xoài tạp như: xoài Hòn, xoài thơm, xoài bưởi, Thanh Ca... chỉ ở mức 2.000-3.000 đồng/kg.

Thu mua xoài tại một vựa trái cây ở huyện Phong Điền, TP Cần Thơ.

Nhiều tiểu thương cho rằng, giá nhiều loại xoài đang trong xu hướng giảm do tới đây nguồn cung dự đoán còn tăng mạnh. Hằng năm, tháng giêng là đã có xoài trái để thu hoạch, đến khoảng tháng tư âm lịch mới vào thời điểm thu hoạch rộ. Nhưng năm nay, mới bước vào thời điểm này xoài đã được bán nhiều tại các chợ và điểm bán trái cây. Bên cạnh các loại xoài của nhà vườn địa phương, trên thị trường còn bán nhiều loại xoài nhập ngoại với giá ngày càng rẻ. Các năm trước xoài Thái Lan bán tại thành phố ở mức giá 20.000-25.000 đồng/kg nhưng hiện nay chỉ khoảng 18.000 đồng/kg, còn xoài keo (Campuchia) trước đây trên 10.000 đồng/kg, giờ phổ biến ở mức 8.000 đồng/kg.

* SỨC MUA GIẢM

Nguồn cung tăng, trong khi sức tiêu thụ ở mức bình thường, thậm chí còn có xu hướng giảm đã làm giá xoài giảm. Bà Lâm Thị Hoàng, bán trái cây ở Trung tâm Thương mại Cái Khế, TP Cần Thơ, nhận xét: “Năm nay, ảnh hưởng của tình hình kinh tế khó khăn, nên sức mua nhiều loại trái cây nói chung và xoài nói riêng không bằng năm trước. Mới thời điểm đầu tháng 3 âm lịch giá xoài đã giảm mạnh, sức mua vẫn yếu. Chị Nguyễn Thị Nhanh, chủ một vựa trái cây ở thị trấn Phong Điền, huyện Phong Điền, chuyên thu mua các loại trái cây đem đi tiêu thụ ở các nơi, trong đó tập trung nhiều vào thị trường TP Hồ Chí Minh, cho biết: “Vựa trái cây của tôi thu mua và bán ra khoảng 3 tấn xoài các loại mỗi ngày. Nếu so với cùng kỳ năm trước, hiện sức tiêu thụ mặt hàng xoài tại vựa giảm khoảng 30%. Nguyên nhân do xoài đem lên TP Hồ Chí Minh bị đụng hàng với xoài các tỉnh miền Đông, nên nhiều điểm lấy hàng bán lẻ không mua hàng mạnh như năm trước. Còn ở tại TP Cần Thơ và nhiều tỉnh ĐBSCL, xoài của các nhà vườn địa phương lại đang bị đụng hàng với một số loại xoài nhập ngoại từ Thái Lan, Campuchia. Trong đó, nhiều nhất là các loại xoài keo của Campuchia”.

Nhiều loại xoài còn bị rớt giá do yếu tố chất lượng. Trên thực tế, hiện nay xoài keo bán trên thị trường khá nhiều nhưng nhiều người bán lẻ lại gọi tên bằng xoài tứ quý hay một cái tên khác. Trong khi đó, nhiều loại xoài cũng được nhiều người bán cho một cái tên tùy thích. Nhiều người tiêu dùng khi mua xoài ăn đôi lúc không biết là xoài gì. Chỉ khi dùng thấy bị chua hoặc không ngon, lần sau ngại mua. Chính vì vậy, giá cả những loại xoài tạp, có chất lượng không đảm bảo và không có tên tuổi rõ ràng thường ở mức thấp.

Hiện nay, cái khó của nhiều nhà vườn là thiếu vốn, thiếu thông tin và còn gặp khó ở khâu chọn giống cây trồng. Vì thế, dù nhận thức vườn xoài của mình kém hiệu quả nhưng nhiều nhà vườn vẫn cứ trồng, với hy vọng có trái nào ăn trái nấy còn hơn trồng lại cây khác mất thời gian, mà không biết nó sẽ ra sao...

Ông Nguyễn Văn Tám ở ấp Mỹ Lộc, xã Mỹ Khánh, huyện Phong Điền, có 5 công vườn, trước đây ông trồng cam, chanh nhưng sau đó cam bị bệnh vàng lá gân xanh nên đốn bỏ. Từ 10 năm nay ông đã chuyển sang trồng xoài. Hiện ông có 2,5 công xoài cát Hòa Lộc, còn lại trồng xoài bưởi. Ông Nguyễn Văn Tám cho biết: “Năm nay, 5 công xoài của tôi ra bông rất nhiều nhưng gặp phải mưa trái mùa, tỷ lệ đậu trái không cao, cuối cùng lại bị thất mùa. Hiện giá mặt hàng xoài cát Hòa Lộc giảm nhưng vẫn còn ở mức cao nên có lời. Nhưng giá xoài bưởi lại rẻ, chỉ có 2.000 đồng/kg, tính ra không đủ tiền để tôi trang trải các chi phí phân thuốc và công chăm sóc. Song nếu muốn cải tạo trồng toàn bộ xoài cát Hòa Lộc đòi hỏi cần có vốn và khoảng 3 năm sau xoài mới có trái”.

Để tránh tình trạng nhiều loại xoài trồng đem bán ra thị trường có giá quá thấp, thiết nghĩ việc loại bỏ những giống xoài có chất lượng thấp, giá rẻ là điều rất cần thiết. Thay vào đó là việc phát triển trồng giống xoài có chất lượng cao (như xoài cát Hòa Lộc) hay những giống cây trồng khác. Song, để làm được điều này nhà nông cần trợ lực từ phía ngành nông nghiệp và các ngành chức năng.

Bài, ảnh: KHÁNH TRUNG