Trước đây, Khu công nghiệp (KCN) Hưng Phú do Công ty Xây dựng hạ tầng KCN Cần Thơ làm chủ đầu tư nhưng tiến độ triển khai thực hiện rất chậm. Tháng 6-2005, UBND thành phố chuyển giao toàn bộ diện tích KCN này cho Công ty cổ phần KCN Sài Gòn-Cần Thơ làm chủ đầu tư, với mong muốn đẩy nhanh tiến độ xây dựng do chủ đầu tư mới được đánh giá có năng lực và kinh nghiệm trong xây dựng và kinh doanh hạ tầng KCN. Tuy nhiên, UBND thành phố lại một lần nữa phải thu hồi một phần diện tích KCN này để giao cho Công ty Vật liệu Xây dựng và Xây lắp Thương mại (BMC) làm chủ đầu tư KCN Hưng Phú 2A và dự án Khu tái định cư lô 14B, Công ty Xây dựng hạ tầng KCN Cần Thơ được giao làm chủ đầu tư KCN Hưng Phú 2B.

* Nhùng nhằng chuyện tái định cư

Công ty cổ phần KCN Sài Gòn-Cần Thơ được UBND TP Cần Thơ giao làm chủ đầu tư KCN Hưng Phú 1 từ tháng 6-2005 nhưng tiến độ xây dựng KCN này vẫn tiếp tục chậm.

Theo ông Chung Anh Quang, Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần KCN Sài Gòn-Cần Thơ, công ty chưa có mặt bằng “sạch” để san lấp và xây dựng cơ sở hạ tầng do chưa có khu vực nào được bồi hoàn và thu hồi dứt điểm. Nguyên nhân do nhà đầu tư chưa xây dựng khu tái định cư nên không có chỗ để bố trí tái định cư cho các hộ bị thu hồi đất. Công ty đã “linh hoạt” mua đất tại khu “vượt lũ” ở phường Lê Bình, quận Cái Răng để bố trí tái định cư, nhưng không được những hộ thuộc diện tái định cư đồng thuận. Chủ đầu tư cũng đã liên hệ với UBND thành phố để mượn 50 nền thuộc quỹ đất của thành phố tại các dự án khu dân cư ở Khu đô thị Nam Cần Thơ nhưng không được chấp thuận. Ngoài ra, Công ty cổ phần KCN Sài Gòn -Cần Thơ và UBND quận Cái Răng phải mất khá nhiều thời gian để thống nhất việc xác định thời điểm xây cất nhà được bồi thường, chuyện hỗ trợ đất nông nghiệp xen kẽ đất ở trong khu dân cư hoặc đất nông nghiệp tiếp giáp đường giao thông.

Đến nay, khu tái định cư phục vụ KCN Hưng Phú 1 còn ở giai đoạn thiết kế cơ sở và lập dự án.

BMC được UBND TP Cần Thơ giao làm chủ đầu tư dự án KCN Hưng Phú 2A có qui mô 134 ha vào tháng 7-2007; còn dự án Khu tái định cư lô 14B rộng hơn 30 ha phục vụ cho KCN Hưng Phú 2A được giao làm chủ đầu tư từ tháng 11-2007. Trong thời gian qua, BMC đã nhiều lần gởi văn bản đề nghị các cơ quan chức năng như: Ban quản lý Khu đô thị Nam Cần Thơ, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường sớm bàn giao vị trí ranh mốc KCN và khu tái định cư, song đến nay chủ đầu tư vẫn chưa xác định được vị trí ranh mốc KCN và khu tái định cư do mình làm chủ đầu tư. Ông Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc chi nhánh BMC tại TP Cần Thơ, bức xúc nói: “Chúng tôi đã chạy đua với thời gian để cơ bản hoàn tất các bước thủ tục cần thiết, trình cấp thẩm quyền thu hồi đất tổng thể của dự án. Chúng tôi xác định phải xây dựng khu tái định cư trước thì mới thực hiện được các bước bồi thường thu hồi đất dân cư để xây dựng KCN. Việc các cơ quan chức năng chậm giao vị trí ranh mốc khu tái định cư làm chúng tôi không thể xác định được vị trí đất cần thỏa thuận mua để xây dựng khu tái định cư”.

Trong số 3 dự án nói trên, dự án KCN Hưng Phú 2B (khoảng 80ha) do Công ty Xây dựng hạ tầng KCN Cần Thơ làm chủ đầu tư có tiến độ triển khai chậm nhất. Ông Mai Hồng Châu, Phó Chủ tịch UBND quận Cái Răng, cho biết: Đến thời điểm này, Công ty Xây dựng hạ tầng KCN Cần Thơ chỉ mới được giao đất xây dựng KCN, còn đất để xây dựng khu tái định cư thì chưa có, thậm chí chưa thành lập được Hội đồng bồi thường, hỗ trợ thiệt hại và tái định cư. Được biết, thời gian qua các cơ quan chức năng của TP Cần Thơ như Ban quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp Cần Thơ, Sở Tài nguyên và Môi trường, Lãnh đạo UBND thành phố đã tổ chức nhiều cuộc họp để kiểm tra, đôn đốc các nhà đầu tư cần đẩy nhanh tiến độ xây dựng các khu tái định cư và các KCN.

* Nhập nhằng ranh mốc đất dự án

Khi tiếp nhận vai trò làm chủ đầu tư KCN Hưng Phú, Công ty cổ phần KCN Sài Gòn -Cần Thơ được giao đất (120 ha) để xây dựng khu tái định cư. Khi dự án KCN Hưng Phú được chia làm 3 dự án, UBND thành phố đã có kết luận chia khu đất quy hoạch khu tái định cư trước đây cho Công ty cổ phần KCN Sài Gòn -Cần Thơ và Công ty Xây dựng hạ tầng KCN Cần Thơ để xây dựng khu tái định cư. Thế nhưng, đến nay KCN Hưng Phú 1 do đơn vị này làm chủ đầu tư vẫn chưa có khu tái định cư, thậm chí chưa có trụ sở hoặc văn phòng đại diện tại KCN để tiện việc giao dịch với khách hàng và người dân trong vùng dự án. Công ty cổ phần KCN Sài Gòn-Cần Thơ vẫn chưa chấp hành ý kiến chỉ đạo giao lại đất cho Công ty Xây dựng hạ tầng KCN Cần Thơ xây dựng khu tái định cư.

Khi được UBND TP Cần Thơ giao làm chủ đầu tư KCN Hưng Phú, Công ty cổ phần KCN Sài Gòn-Cần Thơ đã tiến hành đo đạc đất đai trên phạm vi toàn khu. Nhưng khi UBND thành phố thu hồi một phần diện tích KCN Hưng Phú giao cho BMC và Công ty Xây dựng hạ tầng KCN Cần Thơ làm chủ đầu tư, Công ty cổ phần KCN Sài Gòn-Cần Thơ chậm bàn giao lại hồ sơ đo đạc cho hai đơn vị này. Khi Công ty cổ phần KCN Sài Gòn Cần Thơ bàn giao lại hồ sơ đo đạc KCN Hưng Phú 2A và KCN Hưng Phú 2B thì hồ sơ đo đạc nói trên không đạt yêu cầu. BMC và Công ty Xây dựng hạ tầng KCN Cần Thơ phải thuê đơn vị khác đo đạc lại.

Khi các nhà đầu tư chưa được bàn giao ranh mốc đất thì không thể triển khai thực hiện các bước tiếp theo, cơ quan chức năng cũng khó xác định được thời điểm bắt đầu của dự án làm căn cứ xử lý “dự án treo”. Báo cáo với lãnh đạo UBND thành phố trong buổi họp chiều ngày 7-8-2008, đồng chí Dương Bá Diện, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, nói: “Sở Tài nguyên và Môi trường hiện không lưu giữ hồ sơ quy hoạch cả khu đô thị Nam Cần Thơ nên không thể giao ranh mốc đất cho các nhà đầu tư. Đề nghị UBND thành phố chỉ đạo Sở Xây dựng và Viện Kiến trúc Quy hoạch thành phố sớm bàn giao lại hồ sơ quy hoạch cả Khu đô thị Nam Cần Thơ, để chúng tôi có cơ sở cắm ranh giao cột mốc đất cho từng dự án”. Tại cuộc họp này, đồng chí Nguyễn Thanh Sơn, Phó Chủ tịch UBND thành phố, giao cho Sở Tài nguyên và Môi trường cùng Sở Xây dựng thực hiện cắm mốc ranh giới cho các nhà đầu tư trong tháng 8-2008. Tuy nhiên, cuộc họp này không có đại diện của Sở Xây dựng tham dự.

Đồng chí Nguyễn Thanh Sơn, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, cho biết: Tiến độ triển khai xây dựng KCN Hưng Phú chậm do: Các nhà đầu tư còn trông chờ các công trình cầu Cần Thơ, sân bay Cần Thơ, cảng Cái Cui xây dựng xong. Các sở, ngành có liên quan chưa thực hiện hết trách nhiệm, còn đùn đẩy, chưa quan tâm cùng nhau tìm biện pháp tháo gỡ khó khăn, giúp đỡ cho nhà đầu tư. Chính quyền địa phương chưa phối hợp tốt với nhà đầu tư về các chính sách đền bù, giải phóng mặt bằng... Theo các qui định hiện hành, khi nào 2 KCN chính thức của thành phố là KCN Trà Nóc (gồm Trà Nóc 1 và 2) và KCN Hưng Phú phải đạt tỷ lệ cho thuê lại đất công nghiệp ít nhất là 60% diện tích thì mới có cơ sở để Chính phủ xem xét quyết định thành lập thêm KCN mới.

Khi báo cáo với UBND TP Cần Thơ, các nhà đầu tư đều nhận định: Việc bồi thường thu hồi đất để xây dựng các KCN Hưng Phú sẽ khó khăn hơn khi cầu Cần Thơ, sân bay Cần Thơ... được xây dựng xong. Vì khi đó, người dân sẽ khó chấp nhận đơn giá trung bình 120.000 đồng/m2 đất nông nghiệp như hiện nay. Tuy nhiên, thực trạng xây dựng các KCN Hưng Phú trong thời gian qua cho thấy các nhà đầu tư chưa thật sự quyết tâm triển khai thực hiện dự án. Một số cơ quan chức năng còn đùn đẩy trách nhiệm và chưa thật sự tạo điều kiện tốt nhất giúp các nhà đầu tư sớm triển khai thực hiện dự án. Nếu thực trạng trên tiếp tục kéo dài thì chuyện xây dựng xong các KCN Hưng Phú vẫn còn phải mất thêm nhiều thời gian.

Trao đổi với phóng viên báo Cần Thơ vào sáng ngày 27-8-2008, đồng chí Nguyễn Thanh Sơn, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, cho biết: Cuối tháng 2-2008, UBND TP Cần Thơ đã phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 xây KCN Hưng Phú do Công ty Cổ phần KCN Sài Gòn-Cần Thơ, BMC và Công ty Xây dựng hạ tầng KCN Cần Thơ làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, từ tháng 6-2005 UBND TP Cần Thơ đã thống nhất chủ trương giao Công ty cổ phần KCN Sài Gòn-Cần Thơ làm chủ đầu tư KCN Hưng Phú. Do đó, với khối lượng công việc mà Công ty Cổ phần KCN Sài Gòn-Cần Thơ đã thực hiện hơn 3 năm qua là quá chậm; thậm chí nhà đầu tư còn chưa bồi thường thu hồi xong phần đất để xây dựng khu tái định cư.

Bài, ảnh: NHẬT CHÁNH